Evde gözle görülen temizlik yetmiyor

Evlerde hijyen koşullarına yeterince dikkat edilmediğini söyleyen Profesör Doktor Günay Yılmaz Güngör sağlıksız ortamdan en çok çocukların, yaşlıların ve hastaların etkilendiğini belirtiyor.

Sağlığın korunması ve bulaşıcı hastalıkların önlenmesi için temizlik tek başına yetmiyor.

Özellikle evlerde uygun olmayan ortamların birçok enfeksiyonun oluşması için zemin hazırlaması nedeniyle, temizliğin ötesinde hijyeninin de gözardı edilmemesi gerekiyor. İstanbul Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Günay Yılmaz Güngör, yetersiz ev hijyeninin yol açtığı en önemli sorunlardan birinin besin zehirlenmeleri olduğuna dikkati çekti. Gözle görülen temizliğin hijyen anlamına gelmediğini belirten Prof. Dr. Güngör, ‘‘Genellikle evlerin hijyeni çok kötü. Hijyen olmayan ortamlardan en çok yaşlılar, çocuklar ve hasta insanlar etkileniyor. Ayrıca direnci zayıf olanlar da çok çabuk enfeksiyona yakalanabiliyorlar’’ dedi.

Gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerin yanısıra gelişmiş ülkelerin bazılarının da hijyen konusunda sorunları bulunduğunu söyleyen Prof. Dr. Güngör, eğitimin çok önemli olduğunu belirtti. Özellikle mutfak hijyenin üzerinde önemle durulması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Güngör, ‘‘Bakteriler de insanlar gibi doğar, büyür ve ürer. Bir bakterinin gelişmesi için gerekli olan, karbonhidrat, su, yağ gibi maddelerden fazlasıyla mutfaklarda bulunuyor’’ dedi.

Prof. Dr. Güngör hijyenle ilgili alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı:

Dolaplar ve buzdolapları, muslukların açılıp kapanma yerleri iyice temizlenmeli. Tencerelerin ve yemek hazırlamada kullanılan tüm araç-gereçlerin, deterjan ve sıcak suyla iyice yıkanması gerekiyor. Yerlerin temizliğine de özen gösterilmeli. Çamaşırsuları bilinen en iyi dezenfektanlardandır.

Yiyeceklerin saklanması çok önemli. Pişmiş ve pişmemiş yiyecekler aynı yerde saklanmamalı. Buzluktan çıkarılan yiyecekler çözüldükten sonra hemen pişirilip yenmeli ve tekrar buzluğa konmamalı. Yıkanan sebze ve meyvelerin çürümemesi için mutlaka suyu alınarak buzdolabına kaldırılmalı.

Yiyecekler sürekli kapalı tutulmalı. Soğukta saklanması gerekenler soğukta, sıcakta beklemesi gerekenler de uygun ortamda tutulmalı. Yemeklerin yenileceği kadarı ve iyi ısıtılmalı. Bakteriler 20-40 santigrat derecede çok rahatlıkla ürer.

Saklama ve depolama koşulları uygun olmadığında bütün yiyeceklerde küf mantarı ürer. 2 - 30 santigrat derece arası birçok mantarın üremesi için elverişlidir. Küflenen gıdaları, üzerlerindeki küfü atıp yememek, tümünü imha etmek gerekir. Küften çok salgıladığı mikrotoksin zararlıdır. Küflü besinler, karaciğer ve mesane kanserlerine yol açabilir.

Mutfakta kullanılan, et kesme, sebze parçalama tahtaları işi bittikten sonra dezenfektan maddeyle yıkanıp kurutulmalı. Tahtaların yüzeyindeki kesikler bakteri üremesi için çok uygun ortam oluşturur.

Mutfakta kullanılan bulaşık bezleri ve süngerler yıkanmalı, deterjanlı çamaşır suyunda bir süre beklendikten sonra durulanmalı ve kurutulmalı. Bulaşık bezleri bakterilerin bulaşması için çok önemli faktörler arasında yer alıyor.

Banyoda kullanıyan kova, maşrapa, paspas gibi araç gereçlerle temizlik bezleri ve diğer malzemeler mutfakta kullanılmamalı. Dışkının yüzde 80'ini bakteri oluşturuyor. Hijyenik koşul oluşmadığında dışkıdan dışarıya bakteriler yayılıyor. İyi bir dezenfektan madde kullanılmadığında mutfağa taşınıyor. Besinler kirleniyor.

Yüzeylerde oluşan küfler çamaşır suyu dökülerek ve bir süre bekletilerek temizlenmeli.

Çocuk odalarının duvarları 15 günde bir dezenfektan bir maddeyle silinmeli. Yatak örtüleri, çarşafları mutlaka haftada bir yıkanmalı. Yorganı, yatağı güneşe çıkarılarak havalandırılmalı.

Halılar mutlaka dezenfektan bir maddeyle haftada bir silinmesi lazım. Çekim gücü yüksek makinelerle temizlenmesi gerekiyor.

Bidonlar veya çöp kovaları içinde çöp torbaları kullanılmalı. Çöp kovaları dolduktan sonra hemen evden çıkarmalı. Çöp kovaları en az iki günde bir deterjan veya dezefektan maddeyle yıkanmalı.

Sebze, meyveler bir litre suya iki damla çamaşır suyu karıştırılarak elde edilen karışımda yıkanırsa mikroplardan arındırılır.