Eşinin kadansıyla Mozart yorumlayacak

Konçertolarda virtüozlara kısacık emprovizasyon özgürlüğü sağlayan bölümlerdir kadanslar. Mozart, Beethoven gibi kendi eserlerini icra eden bestecilerden mirastır bu gelenek. Çoğu yorumcu riske girmez, bestecinin bu bölüm için yazdığı alternatifi seslendirir. Kimileriyse ünlü yorumcuların tarihe geçen kadanslarını tercih eder.
Gelecek hafta İstanbul’da vereceği konserde Gülsin Onay’ın tercihiyse gerçek bir sürpriz olacak. Mozart’ın ‘Re Minör’ konçertosunu eşi Tony Scholl’un yazdığı kadansla yorumlayacak. Matematik profesörü Scholl, bir zamanlar Martha Argerich’le Leonard Bersnstein yönetiminde sahneye çıkmış bir piyanist, aynı zamanda amatör kontrbasçı, basbariton ve besteci...
“Tony, doğum günü hediyesi kadansıyla besteciliğini kanıtladı” diyor Gülsin Onay. “Çok beğendim, çalmaya karar verdim. Şeflerin düşüncelerini de heyecanla bekliyordum. İlk beğeni Jörg Faerber’den geldi; Bilkent Senfoni Orkestrası’yla konserimizden, Triolila için yaptığımız CD kaydından sonra kadansı çok beğendiğini söyledi. İkinci tebrik İDSO’yla verdiğimiz konserde Jose Serebrier’den geldi...”
İLK KONÇERTOSUYDU
29 yaşında yazdığı 466 Köchel numaralı Re Minör konçerto, Mozart’ın en dramatik eserlerinden biri. Beethoven’in gözdesi olan eser bugüne kadar birçok piyanistin kariyerinde önemli rol oynadı. Gülsin Onay’ın da...
“Re minör benim en sevdiğim tonatilerdendir. Sırdaşlık içeren masum bir melankolisi vardır. Kabullenilmiş bir hüzünün içinden filizlenen umut dolu hayaller duyarım. Mozart, başyapıtlarından Requiem’i de bu tonda bestelenmiştir. K 466, repertuvarıma giren ilk konçerto. Harika Çocuk Yasası kapsamına alındığımda, Paris Konservatuvarı’na gitmeden önce, Mithat Fenmen’le çalışmıştık bu muhteşem eseri. 12 yaşındaydım. Orkestra bölümündeki diyalogları sesiyle söylerdi, hâlâ kulaklarımda çınlar o bölümler. Çocukluktan sıyrılıp, olgun bir yorumcu gibi hissetmiştim kendimi. Fenmen olağanüstü bir hocaydı, bugün yeterince bilinmiyor değeri ne yazık ki... Büyük bir coşkuyla müziği aktarırken mavi gözleriyle, kendi varmış olduğu büyülü diyarlara çağırır gibi bakardı adeta. Aradan yarım asır geçti. Nüanslara dikkat çekmek için kırmızı, mavi renkli kalemle notalarıma koyduğu işaretlere bugün bile bakarken o duyguları yaşıyorum.”
TRAJEDİYE DÖNÜŞTÜ
Gülsin Onay, Re Minör konçertoyu yaklaşık 40 yıldır dünya sahnelerinde seslendiriyor. Yorumları övgüyle karşılanıyor. 2010’da Bilkent Senfoni’yle kaydetti. Buna karşın, eserle ilk sahne deneyimi trajik bir vaka olarak kişisel tarihine geçmiş: “20 yaşında, ilk kez İzmir Senfoni Orkestrası’yla seslendirmiştim. Ne gibi müzikal yanlışlıkların olduğunu hatırlamasam da konserin tam istediğim gibi olmadığını ve bundan büyük bir hayal kırıklığı yaşadığımı anımsıyorum. Adeta çocukluğumdan genç kızlığıma taşıdığım bu mücevher parçasını kaybetmiş, hüsranla ayrılmıştım o konserden.”
Bu acı deneyimden, bir zafer, kariyerini etkileyecek hayat dersi çıkarmayı başarmış.
“Teselli edilemez sandığım acı yine müziğin armağanıyla sevince dönüştü: Birkaç ay sonra aynı eseri seslendirdiğimde yapbozun tüm parçaları yerine oturmuş, Mozart, piyano, müzik ve dünya beni yeniden kabul edip kucaklamıştı adeta. Aslında bir eserin farklı konserlerde sanki kıyafet değiştirircesine nasıl da birbirine zıt karakterlere büründüğünü kariyerim boyunca gördüm. Hiçbir formülün aynı performansı tutturmaya yetmeyeceğini, yaşayan bir organizma gibi olan müziğe her yaklaşımımızın hayatımızda tek seferlik ve kendine has bir yaşam dilimi olduğunu anladım.”
KADANSA ÜÇÜNCÜ SINAV
Gülsin Onay, eseri bu kez Avrupa’nın önde gelen orkestralarından Deutsche Kammerphilharmonie Bremen eşliğinde yorumlayacağı için mutlu. Konçertoyu, geçen yıl 39 yaşında kalp krizi sonucu hayata veda eden İş Sanat Yönetmeni, aile dostu Meriç Soylu’nun anısına çalacağını söylüyor.
Şef Ivor Bolton, eşinin üniversite yıllarından arkadaşı.
“Ne büyük bir tesadüf! Oxford’da öğrencilik yıllarında koronun da şefliğini yapmış. Birlikte verdikleri konserlerde eşim bas olarak yer almış...”
Onay’ın en merak ettiği konu ise Bolton’un, Scholl’un kadansına vereceği not...

Gülsin Onay’ın 13 Şubat’ta Bremen Alman Filarmonik Oda Orkestrası’yla vereceği konser İş Sanat’ta.
(212) 316 10 83