Günün Uzmanı: Prof. Dr. Metin ERTEM
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 07, 2004 00:14
Fıtık, organ veya dokunun, kendisini çevreleyen kasında oluşan zayıf bir noktadan dışarıya çıkmasıyla oluşuyor. Fıtığın birçok türü var. Ancak en sık rastlananı, karın duvarı fıtıkları. Karın duvarı fıtıkları, genellikle ağır yük kaldırarak çalışanlarda gelişiyor. Türkiye’de ilgili istatistiki bir veri bulunmasa da erkeklerde kadınlara göre daha sık görülüyor.
Fıtık nasıl oluşur?
Günlük yaşamda ağır kaldırma, taşıma, spor sırasında ters bir hareket yapılması, kronik öksürük, kabızlık, çok doğum yapmak, idrar güçlüğüyle ortaya çıkabiliyor. İleri yaşa bağlı olarak da oluşabiliyor. Ağır yük taşınırken karın duvarı kasları kasılır ve karın içi basıncı artar. Doğuştan veya sonradan oluşan etkenlerle zayıflayan göbek ve kasık bölgesinde artan basınç da yırtılmalara neden olur. Bu yırtılma sıklıkla göbek ve kasık bölgesinde meydana gelir ve iç organlar fıtık içerisinde dışarı çıkma eğilimi gösterir.
Riski nedir?
Daha ileri safhada, çıkan organlarda halk arasında bağırsak düğümlenmesi denilen ileus olayı gelişebiliyor. Bu durumda aşırı kusma, gaz ve dışkı çıkaramama gözlenir. Ölüme kadar gidebilen olaylar birbirini takip eder.
Kasık fıtıklarının kaç tipi var?
Birinci tip olan indirekt fıtıklar sıklıkla doğuştan oluşuyor. Bebek daha anne karnındayken, yumurtalığı (testis) karın içerisinden bir kanal yoluyla aşağı iner. Yumurtalıkların yerine inmesi tamamlandıktan sonra bu kanalın kapanması gerekir. Kapanmaması halinde ilerleyen yaşlarda ağır kaldırma, spor, öksürme, kabızlık, idrar güçlüğü ve zorlanma gerektiren benzeri durumlarda kapanmayan kanal daha da açılır. Karındaki organlar bu açıklıktan dışarı çıkarlar. Bu tip daha çok çocuklarda ve gençlerde görülür.
Direkt fıtıklar ise ilerleyen yaşlarda kollajen sentezin (doku aralarındaki protein kompleksleri) zayıflamasıyla oluşan fıtıklardır. Erişkinlerde görülen bu tip fıtıklar sıklıkla, ileri yaşa bağlı olarak karın duvarındaki doku zayıflığı ve beraberindeki kronik öksürük, kabızlık, idrar güçlüğü, ağır kaldırma-taşıma gibi karın içi basıncı artıran nedenlerle oluşuyor. Karın içi basıncının artmasıyla yine kasık bölgesinde zayıflamış dokuda yırtılma olur ve organlar buradan dışarı çıkar.
Kasıkta görülen üçüncü tip ise dar bir halkadan çıkan ‘femoral fıtık’lardır. Bu tip daha çok kadınlarda, özellikle çok doğum yapanlarda görülür.
Fıtığı tetikleyen başka faktörler nedir?
Sigaranın ileri yaşa bağlı oluşan kasık fıtıklarını tetikleyici etkisi biliniyor. Çünkü sigara, kollajen sentezini bozarak, zarar veriyor.
Kasık fıtığının belirtileri nedir ve nasıl tedavi edilir?
Kasık fıtığının belirtileri kasık bölgesinde belirgin şişlik, ağrı, hareket veya eğilip doğrulma sırasında kasık bölgesinde rahatsızlık olabilir. Tek tedavi yönteminin de cerrahi operasyonlar olduğu üzerinde duruluyor. Hastaya en az zarar veren cerrahi yöntem ise ‘laparoskopik fıtık tamiri’ tabir edilen teknik yöntem. Bu yöntemle yapılan ameliyat sonrasında hastalar ameliyattan bir gün sonra hatta aynı gün hastaneden yürüyerek taburcu olabiliyor. Hastalar ameliyat sonrası daha az ağrı duyuyor ve önemlisi aktif yaşamlarına (merdiven çıkmak, otomobil kullanmak, cinsel yaşamına çabuk dönebilmek gibi) devam edebiliyor. Hastalığın tekrarlama oranı da diğer tekniklere oranla daha düşük.
Hazırlayan: Mesude ERŞAN