Güncelleme Tarihi:
Yarın (18 Ekim Pazartesi) Dünya Menopoz Günü. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, 2030 yılına kadar 50 yaş ve üzerindeki kadınların sayısı 1.2 trilyonu bulacak ve bu kadınların neredeyse tamamı hayatının geri kalanını menopoz ile birlikte yaşayacak. Menopoza bağlı fizyolojik sorunlar ve psikolojik dalgalanmalar öncelikle kadınları ilgilendirse de aslında onlarla birlikte yaşayanlar, hatta çalışanlar da bundan fazlasıyla nasibini alıyor.
ERKEKLER ANLATIYOR
Menopozun arkasına saklandığını düşündüm
60 yaşında. Karısı ise 54. Üç çocukları var ve 35 yıldır evliler. Daha önce duyduğunu, ancak eşi 42 yaşında bu sorunu yaşamaya başlayana kadar menopozu ciddiye almadığını söylüyor: ‘Değişimi normal karşılayamadı, tedirgin oldu. Kendinde bir eksiklik olacağı hissine kapıldı. Geçiş sürecindeki olumsuz etkilerin ne kadar süreceğini bilmiyordu. Menopozu bir değer kaybı gibi gördü. Asabileşti. Ateş basıyor, benim üzerime gelmeyin, diyordu.’ Erkek, kendi deyimiyle ‘çaresizlik’ içindeydi. Sonra karısıyla birlikte ikisi birden ‘tıbba teslim oldular.’ Erkek, şimdi geriye baktığında çok zor bir dönem geçirdiklerini söylüyor. ‘Eşiniz cinsel isteksizlik duyuyor, siz tepki gösteriyorsunuz. Menopozun arkasına saklandığını düşünüyorsunuz. O dönemleri atlatmamız gerçekten hiç kolay olmadı. Üç çocuğumuz var zaten ve başka çocuk istemiyoruz. O yüzden eşim doğurganlığını kaybetmekten çok şikayetçi değil ama menopozla başlayan kemik erimesi sorun olmaya devam ediyor.
Yorgan gitti, donmaya başladım
55 yaşında tekstilci. 47 yaşındaki karısıyla 27 yıldır evli. ‘Bir ay regl oluyorsa üç ay olmuyor. Sürekli sıkıntıda. Son zamanlarda, ay çok üşüdüm, dediğini hiç duymadım. Oysa ki gençliğimizde çok üşürdü. Sürekli burnunu yanağıma gömer, ellerini, ayaklarını ısıtmamı isterdi. Anlattığına göre birden sıcak basıyormuş. Durup durup, ay sanki başımdan kaynar su döküldü, diyor.’ Geceleri sürekli üşümekten şikayetçi. Çünkü karısının yorgana tahammülü yok. Üstünü açarken onu da açıkta bırakıyor. ‘Karım hem menopozda hem de kilolu. Hal böyle olunca iş daha da zorlaşıyor. İnanır mısınız melekler kadar sessiz uyuyan kadın horlamaya başlamış. Mış diyorum, çünkü ben duymadım. Çocuklarımız söylüyor. Sen neden duymadın, diye sorarsanız ben de horluyorum.’ Eskiden ‘ailenin huysuzu’nun kendisi olduğunu itiraf ediyor ama şimdi roller değişti diyor, ‘Artık o unvan karıma ait. Çünkü artık her şeye kolayca sinirleniyor.’
Cıvıl cıvıl halini özlüyorum
57 yaşında, esnaf. Karısıyla 25 yıllık evli. Cıvıl cıvıl, neşeli eşi menopozla birlikte değişmeye başladığında önce anlam veremedi. Daha önce menopozu duymamıştı. Eşindeki ateş basması, sıkıntı, sinirlilik hali ve davranış değişikliği nedeniyle huzursuz olduğunu söylüyor. ‘Birbirimize düşkünüz. Sıkıntı çekmesine dayanamıyorum. Doktor doktor dolaşıyoruz. Hepsi farklı şeyler söylüyor. Hormon kullanmasına izin vermiyorum. Kanser olur diye korkuyorum. Ama eski halini özlüyorum’ diyor. Karısı için ‘Bu dönemi çok kötü geçirenler varmış. O bu kadar kötü değil’ diyor ama sorununa çare de arıyor. ‘O da değişikliklerin farkında ve üzülüyor’ diye anlatıyor.
Bu yüzden annemle ilişkim kopmuştu
43 yaşında, yönetici. Menopozu annesiyle tanıdı. Annesinin bu dönemi çok ağır geçirdiğini ve tüm ailenin etkilendiğini anlatıyor. ‘Çok sinirliydi. Nasılsın, diye sorduğumuzda sanki ‘canın çıksın’ demişiz gibi davranırdı. Komşuya kızardı, yemek kötü olur kızardı, bize, kardeşlerine herkese... Evdeki tüm ilişkilerin dengesini bozdu. Bu benim annemden koptuğum dönem oldu. Sonra kardeşimle bu konudaki yazıları okumaya, sorunu öğrenmeye başladık. Bir süre sonra onu daha iyi anlamaya başladık. Sinirle üzerine gitmekten vazgeçtim. İlişkimiz böyle düzeldi.’
Erkekten erkeğe öneriler
Amerikalı Dick Roth adlı yazar, eşi menopoza girdiğinde yaşadıklarını ve sonrasını ‘No, it’s not hot here’ (Hayır, burası sıcak değil) adlı kitabında anlatmış. Bu kitapta karısı menopoz yaşayan diğer erkeklere öneriler sıralıyor:
Değişiklikleri olduğu gibi kabullenin, inkar etmeye çalışmayın.
Menopoz bir hastalık değil, aşılması gereken bir dönemdir.
Biraz anlayışlı olun, menopozun ne olduğunu öğrenin.
Her zaman eşinizle iletişiminizi koruyun.
Bunları yaptığınız sürece menopoza karşı çıkmak yerine akıllıca üstesinden gelmiş olursunuz.
Erkekten kadınlara öneriler
Yazarın aynı kitapta menopoz yaşayan kadınlara önerileri ise şunlar:
Erkekler eşleriyle ilişkilerine önem verir. Anlayışlı olun ve kocanızı her zaman anlayışsız kategorisine sokmayın.
Kocanıza şans tanıyın.
Onların da sizin kadar sorun yaşayabileceğini düşünerek iletişim kurun.
Onlara menopoz hakkında bilgi verin, çünkü bir erkek menopoz hakkında ne kadar az bilgi sahibi ise karısına da o kadar az destek olabilir.
UZMAN GÖRÜŞLERİ
Doç. KADİR SAVAN Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı)
Kadınlar şikayetlerini yalnız yapıyor
Kliniğinimize günde 50-60 kadın menopoz şikayetiyle geliyor. Bunların yüzde 95’i yalnız başvuruyor. Aile yaşantılarındaki değişikliğin, olumsuzluğun farkındalar. Bunların kendilerinden kaynaklandığının da. Eşlerinin ‘Sana ne oldu, 2-3 yılda çok değiştin’ diye yakındıklarından üzüntüyle söz ediyorlar. 10 yıl önce, kadınlar şikayetlerinin nedenini bilmeden gelirdi. Şimdi menopozun bilincindeler. Eşlerinden anlayış bekliyor, bunu bulamamaktan yakınıyorlar.
Dr. MEBRURE ALTUĞ (Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı)
Erkeklere menopoz eğitimi şart
Unutamadığım bir hastam var. Taksiyle, üzerinde gecelik ve sabahlıkla getirdiler. Elbise dahi giydirememişlerdi. Yakınları kollarına girmişti. Omuzlar çökmüş, depresyonda gibi... Konuşunca menopozda olduğunu öğrendik. Eşiyle sorunları vardı. Çünkü kocası, kadındaki değişikliklere bırakın anlayışlı olmayı, tam aksine tepki gösteriyordu. Şiddetli geçimsizlik başlamıştı. Tedaviye geçtik. 6 ay sonra kontrol için gelen aynı kadını tanıyamadım. Kapıdan içeri girdiğinde ilk karşılaştığım o depresif kadın gitmiş, yerine şık ve bakımlı biri gelmişti çünkü. Erkeklerin menopozu algılamaları sosyokültürel yapılarına göre de değişiyor. Bazı erkekler eşlerinde değişikliği kendine karşı algılıyor. Geçimsizlik nedeni oluyor. Bu yüzden menopozda boşanma da sık görülüyor. Ateş basmaları erkeklerin en fazla şikayetçi oldukları konuların başında. Bir de eşlerinin cinsel isteksizlikleri var. Erkekleri menopozla ilgili eğitmek çok önemli.