Engel tanımayan Çılgın Festival

Deniz İNCEOĞLU
dinceoglu@hurriyet.com.tr

Ancak bu alışık olduğumuz festivallerden değil. Amaç, bedensel ve zihinsel engellileri kültürel etkinliklere ve sosyal alanlara daha fazla dahil edebilmek. Bu sebepten Çılgın Sanat’ta kültür-sanatın her hali mevcut; tiyatro, dans, video gösterisi, konser, sergi, plastik sanat ve hareket atölyeleri.

1989’dan beri Fransa’da engelli kişilerle profesyonel tiyatro yapan Theatre du Cristal, geçen yıl bu işi bir festivale dönüştürmeye karar verdi. İspanya Sevilla’dan “Danza Mobile” ve “Theatre du Cristal”, Belçika’dan Creahm Topluluğu’yla anlaşan Fransız ekip Türkiye’den de Semaver Kumpanya’yı festivale dahil etti. Aralık ayında Fransa Türk Mevsimi’yle başlayan gösteriler, geçen hafta İspanya’da devam etti. Şimdi de Avrupa Kültür Komisyonu Kültür Programı desteğiyle 26 Mart’ta İstanbul’a taşınacak. Tüm gruplar, engelli ve bir engeli bulunmayan sanatçıları bir araya getirerek bu kişilerin beraber üretmeleri için gerekli zemini hazırlıyor.

SESSİZ AKTÖRDEN FİLMLER

Festivalin açılışı, Portekizli dans topluluğu Grupo Dançando Com a Diferença’nın (Dancing with the Difference Group) Rui Horta yönetiminde sunduğu “Beautiful People - Güzel İnsanlar adlı gösteriyle yapılacak. 26 Mart’ta Kocamustafapaşa Çevre Tiyatrosu’nda izlenebilecek etkinlikte iki fiziksel/ zihinsel engelli ve dört engeli olmayan sanatçı sahne alacak.
26, 28 ve 31 Mart’ta yine aynı mekanda geçirdiği bir motosiklet kazası sonucunda fiziksel engelli olan profesyonel dansçı Mehmet Sefa Öztürk, Çıplak Ayaklar Kumpanyası ile Çılgın Sanat festivali için bir video performansı gerçekleştirecek. Bu video çalışması, sahne gösterilerinden hemen önce sunulacak. Festivale Eskişehir’den katılan Engelliler Entegre Yüksekokulu Kekeça Topluluğu, 27 Mart’ta Talimhane’de. Kekeça Beden Perküsyonu ikilisi Tugay Başar, Timuçin Gürer, Yard. Doç. Erol İpekli ve Öğrt. Gör. Zekiye Doğan’ın yönetiminde tamamı duyma ve konuşma engelli öğrencilerden oluşan oyuncularla Italo Calvino’nun “Herkes Hırsız mı?”yı sahneleyecek.
Dansçı, koreograf ve eğitmen Tuğçe Tuna’nın 2001’den beri üzerinde çalıştığı RemDans projesine ait, profesyonel ve fiziksel engelli dansçıların sunduğu “Farklı Bedenlerle Dans” beyin, beden ve yerçekimi ilişkisinden yola çıkarak farklı fiziksel koşullarla bedeni yönlendirme yeteneğini ve ifade biçimlerini araştırıyor. Bedene yeni bir algı ile yaklaşmayı, alışılagelmiş estetik yargılardan uzaklaşmayı da hedefleyen gösteri 28 Mart’ta İstanbul Modern ve 30 Mart’ta ENKA Ibrahim Betil Oditoryumu’nda olacak.
28 Mart’ta İstanbul Modern’de ayrıca, “sessiz aktör” lakaplı, doğuştan işitme ve konuşma engelli oyuncu Levent Beşkardeş’in yönettiği ve pek çok ödüle sahip; Sanatçı, 7 Temel Günah, Oto-Film ve Sessiz Şair adlı kısa metrajlı filmler gösterilecek.

İŞARET DİLİYLE TİYATRO

Festivale Sevilla’dan katılan topluluk Danza Mobile, flamenko ve çağdaş dansı buluşturan “Descompasaos” adlı gösterisiyle sahnede olacak. Düzenli olarak çalışan Down sendromu taşıyıcısı dansçıların atipik koreogafileri sizi çok şaşırtacak. 28 Mart’ta Kocamustfapaşa Çevre Tiyatrosu’ndaki gösteri, genç bir kızın kadınlığa ve yetişkinliğe geçişini anlatıyor.
Fransız topluluk Clameur Public korosunun üçüncü yapımı olan “Yunus, les eaux de mon ame” (Yunus, Ruhumun Suları), Levent Beşkardeş’in işaret diliyle, Alica Fleury ve Aurore Corominas’in sesiyle anlatılacak. Üç oyuncu ve iki müzisyen, sesler, işaretler, geleneksel ve çağdaş ezgiler eşliğinde, Türk şiirini 13. yüzyıldan günümüze etkileyen şairlerimizden Yunus Emre, Ahmet Haşim, Nâzım Hikmet eserlerini sahneye taşıyacak. Gösteri 29 Mart’ta Fransızca, Türkçe işaret dillerinde, Fransız Kültür Merkezi’nde sahnelenecek.
Theatre du Cristal’e ait “Le Dernier Cri” (Son Çığlık) adlı tiyatro ve mim çalışması, zihinsel ve bedensel engelli sanatçılar tarafından 31 Mart’ta Kocamustafapaşa Çevre Tiyatrosu’nda sunulacak. Birbirine tıpatıp benzeyen yaşam biçimleriyle elitist ve uç farklılıkları konu alan bu gösteri, aşırı varlıktan yokluğa, ırkçılığa karşı örgütlenenlerle onu kışkırtanlara, bireyin var olma çabasıyla globalleşen dünyanın onu silikleştirmesinin altını çiziyor.