En çok savaşı çizdiler
Güncelleme Tarihi:
İhsan YILMAZ
Oluşturulma Tarihi: Ekim 25, 2008 00:00
Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması, bu yıl 25 yaşını dolduruyor. Dünya çizerleri, bu yarışmaya yolladıkları karikatürlerle bir anlamda son 25 yılın kısa tarihini de ortaya koyuyorlar. Birincilere toplu olarak baktığımızda karikatürcüler açısından insanlığın en büyük sorununun barış olduğunu görüyoruz: Birinci olan karikatürlerden 12’si doğrudan savaş üzerine. Savaşın arkasındaki kazanma hırsı, ikiyüzlülük, çifte standart bu karikatürlerle dile geliyor.
1983 yılında Hürriyet Vakfı’nın başlattığı karikatür yarışması, Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması adıyla dünyanın önde gelen çizerlerini buluşturmaya devam ediyor. Yarışmada ödül kazanan ve sergilenmeye değer bulunan eserler her yıl bir albüm halinde yayınlanıyor. Birer koleksiyon değerindeki bu albümler, sadece Türkiye’de değil bütün dünyada büyük ilgi görüyor. Çünkü dünya karikatürünün yıllara göre gündemini buradan takip etmek mümkün.
Geçtiğimiz 25 yılın birincilerine topluca bakıldığında dünya karikatürcülerinin gündemini en çok savaşların belirlediğini görüyoruz. 25 yılın birincilerinin yarısı, savaşı konu alan karikatürlerden oluşuyor çünkü.
İNCE ZEYTİN DALI BARIŞA YETMİYOR![/images/100/0x0/55ea92adf018fbb8f888cd29]()
Yarışmanın ilk yıllarında birincilerin gösterdiği eğilim, özgürlük ve barış sorunu. 1984 yılının birincisi, yarışmada daha sonra jüri üyesi olarak da görev yapan Türk sanatçı Gürbüz Doğan Ekşioğlu, barışın sağlanmasının ne kadar zor olduğunu anlatıyor. Beyaz güvercinin ağzındaki ince zeytin dalı hep barışı simgelemiştir ama bu eserde sanatçı, ince bir dalın dünyada barışı sağlamak için yeterli olamayacağını gösteriyor, güvercinin bütün ağacı sökmesi gerek...
1990 yılında Kambiz Derakenbekhsh’in savaş oyununu oynayanların birbirlerine gösterdikleri korkunç nezaketi ortaya koyan karikatürüyle, savaş teması devam ediyor. 1992, 1993, 2001, 2003, 2004, 2006 yıllarının birincileri hep savaşlardan doğuyor. Bazı karikatürler zamansız bazıları da o günlerde yaşanan savaşlardan ilham alıyor. Örneğin Bosna savaşının en korkunç biçimde devam ettiği 1993 yılı birincisi İsmat Voljavica’nın karikatüründe taş taş üstünde kalmamış Saraybosna şehir haritasının başında evini arayan bir savaş mağdurunun çaresizliği anlatılıyor.
HER YIL YENİ BİR ŞİDDET BİÇİMİ![/images/100/0x0/55ea92adf018fbb8f888cd2b]()
Mehmet Ateş Gülcügil’in 2002 yılında birinci olan karikatürü, 21. yüzyılın büyük insanlık sorunlarından birini, canlı bomba olayını gündeme getiriyor. Canlı bomba olan eşini bir sabah sanki sıradan bir işe uğurlar gibi gönderen bir kadını ve küçük kızını gösteren sade çizgiler insanın kanını donduruyor. 2006’nın birincisi Pawel Kuczynski ise barışın gelmesini, savaşın sonsuza kadar bir daha ortaya çıkmamasını, siperleri dikerek kapatmaya çalışan iki askerle anlatıyor.
25. YIL ETKİNLİKLERİ
26 Ekim Pazar 18.00 Karikatüristlerin 25. Yıl Kitabı İmza Günü D&R Kanyon’da.
27 Ekim Pazartesi 19.00 XXV. Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması Ödül Töreni & Sergi Hilton Convention Center’da
28 Ekim Salı 10.30 Yabancı Jüriler (Ralph Steadman & Anita Kunz) Sunum ve Atölye Çalışması Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde
10.30 Karikatüristlerle Çizim Fındıkzade TEGV Sema ve Aydın Doğan Eğitim Parkı’nda
19.00 25. Yıl Sergisi Galeri Işık Teşvikiye’de
29 Ekim Çarşamba 10.00 Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması "Barış" Temalı Karikatür Sergisi Askeri Müze’de
ÖZGÜRLÜK VE İKTİDAR
1983 yılında ilk yarışmanın birincisi Mikhail M. Zlatovsky’nin çalışması, dünyada gerçek özgürlüğün ne kadar zor olduğunu gösteriyor: Sanatçı büyük bir geminin içindeki havuzda salıyla geminin aksi yönünde kürek çeken bir kişiyi çizmiş. Birey-iktidar, kitle-iktidar ilişkileri de Aydın Doğan Karikatür Yarışması’nda birincilik alan eserlerde sık sık ortaya çıkan bir tema. Örneğin 1987’nin birincisi Marco de Angelis, kitlenin egemenlere karşı gücünün çok daha büyük olduğunu gösteriyor bize.
KADIN-ERKEK İLİŞKİSİYLE İLGİLİ TEK KARİKATÜR
Yarışmaya en çok katılan ve ödülü iki kez kazanan Mihail Ignat’ın 1999’da birinci olan eseri, kadın-erkek ilişkisini konu alıyor. Bu temayla Aydın Doğan Karikatür Yarışması’nda birinci olan tek eser de bu. Mihail İgnat, karikatürcülerin en sevdiği tema olan barışı burada da işlemiş: Kadınla erkek arasındaki ilişkiyi, dengenin her an bozulabileceği bir tahtıravelli aracılığıyla anlatıyor.
ÜNLÜ ÇİZERLER 25. YIL İÇİN TÜRKİYE’DE
Karikatür Yarışması’nın 25. yılı sadece sergilerle değil bir dizi etkinlikle kutlanacak. Bu yıl, geçtiğimiz yıllarda jüri üyeliği yapmış ünlü sanatçılar da İstanbul’a davet edildi. Adolf Born, Kambiz Derambakhsh, Horst Haitzinger, Anita Kunz, Marlene Pohle, Ralph Steadman, Georges Wolinski bu yılın ödül törenine katılacaklar ve atölye çalışması yapacaklar.
130 ÜLKEDEN 6500 SANATÇI 53 BİN ESERLE KATILDI
Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması bütün dünyada Karikatür Oscarlar’ı olarak biliniyor. Yarışmaya bugüne dek farklı kültürel ve siyasal kimliğe sahip 130 ülkeden 6 bin 500 sanatçının 53 bini aşan eserle katılmış olması da yarışmanın boyutunu belgeliyor. Ödül alan eserler Türkiye’nin hemen hemen her ilinde ve birçok ülkede sergileniyor. Geçen yıl ödüllü karikatürler seçkisi New York Society of Ilustrators’ta, kadın konulu yapıtlar Belçika’da Avrupa Birliği Berlaymont binasında, bu yıl da barış temalı karikatürler New York’ta Birleşmiş Milletler binasında sergilendi.
25 YILIN EN’LERİ
En uzun jüri üyeliği yapan: Semih Balcıoğlu 15 yıl.
En çok ödül alan ülke: Türkiye 56, Romanya 39, Rusya 34.
En çok eser gönderen ülke: Türkiye 1732, İran 1428, Çin 1085.
En çok karikatür gönderen sanatçı: Mihail Ignat, Romanya
En çok ödül alan sanatçı: Mihail Ignat, Romanya
Geçtiğimiz 25 yılın birincilerine topluca bakıldığında dünya karikatürcülerinin gündemini en çok savaşların belirlediğini görüyoruz. 25 yılın birincilerinin yarısı, savaşı konu alan karikatürlerden oluşuyor çünkü.
İNCE ZEYTİN DALI BARIŞA YETMİYOR
Yarışmanın ilk yıllarında birincilerin gösterdiği eğilim, özgürlük ve barış sorunu. 1984 yılının birincisi, yarışmada daha sonra jüri üyesi olarak da görev yapan Türk sanatçı Gürbüz Doğan Ekşioğlu, barışın sağlanmasının ne kadar zor olduğunu anlatıyor. Beyaz güvercinin ağzındaki ince zeytin dalı hep barışı simgelemiştir ama bu eserde sanatçı, ince bir dalın dünyada barışı sağlamak için yeterli olamayacağını gösteriyor, güvercinin bütün ağacı sökmesi gerek...
1990 yılında Kambiz Derakenbekhsh’in savaş oyununu oynayanların birbirlerine gösterdikleri korkunç nezaketi ortaya koyan karikatürüyle, savaş teması devam ediyor. 1992, 1993, 2001, 2003, 2004, 2006 yıllarının birincileri hep savaşlardan doğuyor. Bazı karikatürler zamansız bazıları da o günlerde yaşanan savaşlardan ilham alıyor. Örneğin Bosna savaşının en korkunç biçimde devam ettiği 1993 yılı birincisi İsmat Voljavica’nın karikatüründe taş taş üstünde kalmamış Saraybosna şehir haritasının başında evini arayan bir savaş mağdurunun çaresizliği anlatılıyor.
HER YIL YENİ BİR ŞİDDET BİÇİMİ
Mehmet Ateş Gülcügil’in 2002 yılında birinci olan karikatürü, 21. yüzyılın büyük insanlık sorunlarından birini, canlı bomba olayını gündeme getiriyor. Canlı bomba olan eşini bir sabah sanki sıradan bir işe uğurlar gibi gönderen bir kadını ve küçük kızını gösteren sade çizgiler insanın kanını donduruyor. 2006’nın birincisi Pawel Kuczynski ise barışın gelmesini, savaşın sonsuza kadar bir daha ortaya çıkmamasını, siperleri dikerek kapatmaya çalışan iki askerle anlatıyor.
25. YIL ETKİNLİKLERİ
26 Ekim Pazar 18.00 Karikatüristlerin 25. Yıl Kitabı İmza Günü D&R Kanyon’da.
27 Ekim Pazartesi 19.00 XXV. Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması Ödül Töreni & Sergi Hilton Convention Center’da
28 Ekim Salı 10.30 Yabancı Jüriler (Ralph Steadman & Anita Kunz) Sunum ve Atölye Çalışması Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde
10.30 Karikatüristlerle Çizim Fındıkzade TEGV Sema ve Aydın Doğan Eğitim Parkı’nda
19.00 25. Yıl Sergisi Galeri Işık Teşvikiye’de
29 Ekim Çarşamba 10.00 Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması "Barış" Temalı Karikatür Sergisi Askeri Müze’de
ÖZGÜRLÜK VE İKTİDAR
1983 yılında ilk yarışmanın birincisi Mikhail M. Zlatovsky’nin çalışması, dünyada gerçek özgürlüğün ne kadar zor olduğunu gösteriyor: Sanatçı büyük bir geminin içindeki havuzda salıyla geminin aksi yönünde kürek çeken bir kişiyi çizmiş. Birey-iktidar, kitle-iktidar ilişkileri de Aydın Doğan Karikatür Yarışması’nda birincilik alan eserlerde sık sık ortaya çıkan bir tema. Örneğin 1987’nin birincisi Marco de Angelis, kitlenin egemenlere karşı gücünün çok daha büyük olduğunu gösteriyor bize.
KADIN-ERKEK İLİŞKİSİYLE İLGİLİ TEK KARİKATÜR
Yarışmaya en çok katılan ve ödülü iki kez kazanan Mihail Ignat’ın 1999’da birinci olan eseri, kadın-erkek ilişkisini konu alıyor. Bu temayla Aydın Doğan Karikatür Yarışması’nda birinci olan tek eser de bu. Mihail İgnat, karikatürcülerin en sevdiği tema olan barışı burada da işlemiş: Kadınla erkek arasındaki ilişkiyi, dengenin her an bozulabileceği bir tahtıravelli aracılığıyla anlatıyor.
ÜNLÜ ÇİZERLER 25. YIL İÇİN TÜRKİYE’DE
Karikatür Yarışması’nın 25. yılı sadece sergilerle değil bir dizi etkinlikle kutlanacak. Bu yıl, geçtiğimiz yıllarda jüri üyeliği yapmış ünlü sanatçılar da İstanbul’a davet edildi. Adolf Born, Kambiz Derambakhsh, Horst Haitzinger, Anita Kunz, Marlene Pohle, Ralph Steadman, Georges Wolinski bu yılın ödül törenine katılacaklar ve atölye çalışması yapacaklar.
130 ÜLKEDEN 6500 SANATÇI 53 BİN ESERLE KATILDI
Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması bütün dünyada Karikatür Oscarlar’ı olarak biliniyor. Yarışmaya bugüne dek farklı kültürel ve siyasal kimliğe sahip 130 ülkeden 6 bin 500 sanatçının 53 bini aşan eserle katılmış olması da yarışmanın boyutunu belgeliyor. Ödül alan eserler Türkiye’nin hemen hemen her ilinde ve birçok ülkede sergileniyor. Geçen yıl ödüllü karikatürler seçkisi New York Society of Ilustrators’ta, kadın konulu yapıtlar Belçika’da Avrupa Birliği Berlaymont binasında, bu yıl da barış temalı karikatürler New York’ta Birleşmiş Milletler binasında sergilendi.
25 YILIN EN’LERİ
En uzun jüri üyeliği yapan: Semih Balcıoğlu 15 yıl.
En çok ödül alan ülke: Türkiye 56, Romanya 39, Rusya 34.
En çok eser gönderen ülke: Türkiye 1732, İran 1428, Çin 1085.
En çok karikatür gönderen sanatçı: Mihail Ignat, Romanya
En çok ödül alan sanatçı: Mihail Ignat, Romanya