OluÅŸturulma Tarihi: Ocak 27, 2005 00:00
Bugün Northwoods, Ornisch, Pritikin, Zone ve Paleotik diyetleri mercek altında. Bu diyetler sağlık sorunlarına yol açsa da, yararlı olanları da var. Northwoods diyeti ise şu ana kadar Amerikan halkına takdim edilen diyetler içinde en akılcı ve bilimsel olanı. Northwoods diyeti, güncel yaşamda yenen gıdaları ve tat unsurunu içeriyor. Kilo vermek isteyen kişiyi hoşlanmadığı gıdaları
yemek zorunda bırakmıyor. Pizzaya, biraya, çikolataya da izin veriyor ama ölçülü miktarda olmak koşuluyla.Bu diyetin önemli bir özelliği de, bilinen yanlışları yapmama üzerine kurgulanmış olması. ‘Mutlaka kahvaltı yap’, ‘Öğün atlama ve ara öğünlerde atıştırmayı ihmal etme’, ‘Akşam yemeğini 7’den önce ye ve en hafif yemek haline getir’ cümleleri, bu diyetin temel taşları. Peki bu diyet, neden bizim savunduğumuz diyetlere yakın? Çünkü bu diyeti hazırlayan Dr. David Bernlohr, çok tanınmış bir obezite merkezinin araştırmacılarından biri ve obeziteyle savaşın içinde yer aldığı için doğruları çok iyi biliyor. Bu diyeti aslında kendisi için hazırlamış. ‘Kilolarımdan nasıl kurtulurum?’ sorusundan yola çıkarak hazırladığı bu diyette, çok basit bir mantık yürütmüş.‘Ne yiyorsanız onu küçültün’ mantığıyla hazırlanan bu diyet, Dr. Bernlohr’un arkadaşları tarafından internete sızdırılınca, her 6 ayda bir diyet bekleyen Amerikalılar bu diyete saldırdılar ve saldırırken de yanlış yapmaya başladılar.Bu diyette bir porsiyonun dörtte biri kadar pizza, zaman zaman birkaç parça bitter çikolata ve bir miktar alkol serbest. Aslında bu diyet programının ciddi bir
diyet programı olarak değerlendirilip değerlendiremeyeceği tartışılması gereken bir konu. Bunu hazırlayan doktor, bir diyet programı hazırlamak iddiasında değil. Northwoods diyeti için olumsuz birşey söylemek mümkün değil. Bu diyetin diyet olmaktan öte şişmanlık sorunuyla uğraşan pekçok insana yol göstereceğine inanıyorum.Ornisch diyetinin odak noktası kolestrol seviyesini düşürmekDr. Dean Ornisch’in hazırladığı Ornisch diyeti ise ileri derecede doymuş yağ ve genelde yağ kısıtlaması yaparak ve kanda kolestrolü çok ciddi düşürerek zayıflanabileceğini savunur. Dr. Dean Ornisch’e göre doymuş yağ miktarını iyice minimize edebilirseniz, hem kolestrolünüzü çok ciddi azaltırsınız, hem de kilo verirsiniz. Doktor Ornisch, kilo vermekten çok kolestrol seviyesini düşürmeye odaklanmış birçok makale yayınladı ve koroner damarlarda oluşmuş tıkanıkların bile iyi bir diyet programıyla ciddi boyutlarda düzeltilebileceğini ispatladı.Dr. Ornisch’in diyeti için de söylenecek pek fazla şey yok aslında. Kilo fazlalığı olup da kolestrol seviyesi çok yüksek olan kişilerde kullanıldığı zaman onaylanabilecek bir diyet. Kolestrol sorunu olmayan bir kişinin ise bu diyeti uzun vadeli uygulama şansı yok, çünkü bu diyete uzun vadeli dayanabilmek mümkün değil.Karbonhidratların çok fazla sınırlandırıldığı, protein ağırlığının bu kadar yüksek olduğu ve yağa bu kadar yüklenen bir diyeti, uzun süre kimseye yediremezsiniz. Bir beslenme tarzında lezzet unsuru yoksa, o beslenme tarzının içine kimseyi çekemezsiniz.Pritikin diyetine uzun vadede dayanmak çok zorDr. Ornisch’in diyetine benzer bir diğer diyet de, Pritikin diyetidir. Daha çok hipertansiyon, şeker hastalığı, kolestrol yüksekliği, kalp damar hastalıkları üzerine odaklanmış bu kliniğin doktor ve beslenme uzmanlarının beraber geliştirdiği,
günlük kalori miktarında kolestrol alımının neredeyse 100 mg gibi çok düşük deÄŸerlere indirildiÄŸi, toplam yaÄŸ alımının en fazla yüzde 20’lere kadar izin verildiÄŸi, yani toplam yağın iyice kısıtlandığı bir diyet tipidir. Pritikin diyetini yaptığınız zaman tabii yağı kısıtladığınız için baÅŸlangıçta ciddi kilolar verebilirsiniz, ama biraz önce belirttiÄŸim nedenlerle Dr. Ornisch’in diyetine benzeyen bu diyete de orta ve uzun vadede dayanabilmeniz mümkün deÄŸil. Zone diyeti, yüksek protein Omega 3 ve Omega 6 içeriyorZone diyeti, Dr. Barry Sears tarafından geliÅŸtirilmiÅŸ bir diyettir. Günlük alınan toplam kalorinin olaÄŸandan biraz farklılaÅŸtırılarak yüzde 50’sini karbonhidrat, yüzde 25’ini protein, yüzde 25’ini yaÄŸ ÅŸeklinde böler. Mantığa yakın bir diyettir aslında. Atkins diyetinin biraz hafifletilmiÅŸ ÅŸekli gibidir. Özellikle Omega 3, Omega 6 yaÄŸ asitlerinin eksikliÄŸini çok önemser. Oldukça popüler olmuÅŸ ve uzun süre gündemde kalmış bir diyettir ama eleÅŸtirilecek yönleri vardır. Yüksek miktarda protein içermesi eleÅŸtirilmesi gereken en önemli noktadır. Omega 3 ve Omega 6 yaÄŸ asitlerinin kilo vermedeki önemini gereÄŸinden fazla büyütmesi de öyle.Paleotik çaÄŸa atıfta bulunan ÅŸarlatan diyetlerden biriYine kendinden çok fazla söz ettiren bir baÅŸka diyet de Paleotik çaÄŸda insanların beslenme tarzına uygun beslenme tarzı ilettiÄŸi öne sürülen Paleotik diyettir. Ãœzülerek belirtmeliyim ki, bu diyet de bir tıp doktoru tarafından önerilmiÅŸtir. Bana göre ÅŸarlatan diyetlerden biridir. Bu diyete göre, insanlar avlanarak kırmızı et yiyerek yaÅŸadıkları dönemde böyle kilolu deÄŸillerdi. Karbonhidratları, sebzeleri, meyveleri, tahılları kısıtlatarak bol miktarda et ve et ürünleri vererek insanları zayıflatmanın daha kolay olduÄŸunu savunan bir diyettir. Aslında bir yönüyle Atkins diyetinin deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ bir ÅŸeklidir. Son derece yanlış, vitamin ve mineral eksikliklerine yol açan, yeterli ve dengeli beslenmeyi içermeyen bana göre ÅŸarlatan diyetlerden biridir.Düşük glisemik indeks diyetinde hazır gıda yokKarbonhidrat seçimlerinde glisemik indeks deÄŸeri düşük olan besinleri kullanmanız, glisemik deÄŸeri yüksek karbonhidratlardan kaçınmanız halinde ‘düşük glisemik indeks diyeti’ uyguluyorsunuz denilebilir. Bu diyette de yaÄŸ, karbonhidrat ve proteinler arasındaki genel dengeyi uygulamanız, toplam günlük kalori tüketiminizde 500-1000 kalori kadar bir kısıtlama yapmanız deÄŸiÅŸmez bir kuraldır.Neden tercih edilmelin Her ekonomik koÅŸuldaki kiÅŸi tarafından, her ortamda uygulanabilecek, yoÄŸun ve sık talep gerektirmeyen, kolay anlaşılabilir bir diyet yaklaşımıdır. Bu diyete katılan pekçok kiÅŸi, hem saÄŸlıklı kilolarına inmiÅŸ hem de kilolarını korumak bakımından, yani kilo yönetimini baÅŸarmakta sorun yaÅŸamamıştır. Ancak uyguluma sırasında kilo vermeye baÅŸladıktan bir süre sonra oluÅŸacak kısa duraklama dönemi sizi üzmemelidir. Ä°deal kilonuza gelinceye kadar bu duraklamaları zaman zaman yaÅŸayacaksınız.Bu diyette enerjinin yüzde 12-15’i biyolojik deÄŸeri yüksek, hücre yenilenmesinde önemli rol oynayan, kaliteli proteinlerden alınmaktadır. Enerjinin yüzde 25-30’u yaÄŸlardan gelmekte ve vücut için gerekli olan temel yaÄŸ asitlerinde eksiklik oluÅŸmamaktadır. Ayrıca, günlük enerjinin yüzde 55-60’ının kaynağı olan, glisemik indeksi düşük karbonhidratlarda bol miktarda vitamin, mineral ve eser miktarda element, flavonoit, karotenoit ile posa bulunmaktadır. Bu diyette bolca katkı maddesi içeren hazır gıdalara pek yer verilmemektedir.n Glisemik indeks diyeti hem saÄŸlıklı beslenmek, hem de saÄŸlıklı kalmak amacıyla kullanılabilmektedir. Yani bu diyet sadece kilo kaybı saÄŸlayıcı deÄŸil, kilo denetleyeci, kilo yönetimini destekleyici bir beslenme yaklaşımıdır. Yeni ve ayrı bir diyete gerek kalmadan beslenmenizi saÄŸlıklı yaÅŸamın bir parçası yapabilmektedir. Bu savaÅŸlar bitmezAnlattığımız bu diyetlerin dışında her sene piyasaya yeni diyetler veriliyor. Bu diyetlerin hepsinin ortak noktası tıbbi içerikleri ya da kuralları hiç önemsemiyor olmaları. Birinci kaygıları ticari olmak. Kitapları, cd’leri, zayıflama ürünleri ve sattıkları diyetlerle ciddi bir ekonomik güç elde edip ortadan kayboluyorlar. Zayıflayan sadece diyeti yapanların cüzdanları, ÅŸiÅŸmanlayan da diyetleri önerenlerin banka hesapları. Tersine iÅŸleyen bir sistem söz konusu. Bu diyet savaÅŸları daha çok uzun süre devam edeceÄŸe benziyor. YARIN: KÄ°LONUZU NASIL YÖNETÄ°RSÄ°NÄ°ZÂ
button