Eklem iltihabı tedavisinde karma ilaç dönemi

Çocukluktan itibaren ortaya çıkabilen, özellikle 40-70 yaÅŸ diliminde çok sık görülen romatoid artrit (eklem iltihabı) yeni kuÅŸak ilaçlar sayesinde büyük oranda tedavi edilmeye baÅŸlandı. Berlin’de düzenlenen Avrupa Romatoloji Kongresi’ne sunulan kısa adı TEMPO olan araÅŸtırmaya göre, hastalık sadece kontrol altına alınmıyor, geriletilmesi de mümkün oluyor.AraÅŸtırmayla, aralarında altı yıldır eklem iltihabı sorunu bulunan hastalar üç gruba ayrıldı. Ä°lk gruba biyolojik ilaçlardan etanercept, ikincisine metokreksat, üçüncü gruba ise iki ilacın karışımını verdi. Ä°ki ilacı birarada kullanan hastalarda hastalığın engellenmesiyle birlikte, eklemlerinde bıraktığı izlerin de ortadan kaldırıldığı görüldü.Romatoid artrit hastalığı nedir?Tüm dünyada ve her yaÅŸta görülen iltihaplı bir eklem hastalığı. Sadece hastalandırmıyor. YaÅŸam beklentisini de kısaltıyor. Hatta bazı hastalarda önemli bir süre kısaltıyor. Görülme sıklığı yüzde 0.5 dolayında. Hastaya ağır ızdaraplar verebiliyor. Ä°ÅŸ yaÅŸamını aksatıyor. Böyle olunca da tedavisi çok önemli bir hastalık haline geliyor. Hastaların yaÅŸam süresini nasıl kısaltıyor?Romatoid artritlilerin yaÅŸam beklentisine bakıldığında miyokart enfarktüsü geçirmiÅŸ veya Hodgkin kan hastalığındaki yaÅŸam beklentisine benziyor. Kalp hastalıklarından ölüm oranlarının arttığı kesin. Ayrıca enfeksiyon hastalıklarında, bir takım tümörlerde de artış var. Son 5 yıldır yeni ilaçlar kullanma girdi. Yeni grup ilaçlar olan biyolojik ajanların üstünlüğü var mı?Kortizon çok anahtar bir ilaç. Metotreksat da önemli bir ilaç. Son birkaç yıl içinde önemli bir iltihap aracısı olan TNF alfaya karşı, onun aktivitesini kesen ilaçlar üretildi. Bu biyolojik ilaçlar romatoid artrit tedavisine yön verdi. Biyolojik ajanlar için ‘devrim’ lafını kullanmakta dikkatli davranıyoruz. Ama önemli ilaçlar. Hastaların iltihabını azaltıyorlar. Kendilerini çok iyi hissediyorlar. Ancak biraz pahalılar. Ayrıca bunları kullananlarda enfeksiyonlarda (tüberküloz gibi)artma olabiliyor. Ä°laç seçiminde nasıl karar veriliyor?Genellikle romatoid artrit tedavisinde iki grup ilaç kullanıyoruz. Biri hastalığı günlük rahatlatan ilaçlar. Kortizonsuz iltihap giderici ilaçlar olabiliyor bunlar. Küçük doz kortizon hala temel bir ilaç. Bir de hastalık seyrine etki edenler var. Bunlardan metotreksat fevkalade önemli. Bir de ama yukarıda sözünü ettiÄŸimiz TNF alfa blokerleri var. Hastalık kadınlarda neden daha sık görülüyor?Fakültedeki polikliniÄŸimize baÅŸvuran 8 kadına karşılık bir erkek hasta düşüyor. GeliÅŸmekte olan ülkelerde romatoid artrit kadınlarda daha sık görülüyor. Bunda da hormonal faktörlerin önemli olduÄŸu düşünülüyor. Sadece bu deÄŸil birçok baÄŸ dokusu hastalığının, hamilelikten yani doÄŸumdan hemen sonra ortaya çıktığını biliyoruz. Hastalık herkeste ilerleyici mi? Hastalığın ilerlemesini durdurmak kolay deÄŸil. Ama birçok hastada seyri kendi içinde dalgalanmalar gösteriyor. Habis romatoid artrit hastalarında bir sene içinde eklemde harabiyeti oluyor. Hastalık en çok el bilekleri, dirsekleri, ayakları tutuyor. Hastaların 4’de birinin yaÅŸamlarında kısıtlama var. Hastalığın tedavisinde kaplıcaların, ÅŸifalı suların etkisi var mı?Kaplıcaların, ÅŸifalı suların içeriÄŸinin bir rolü yok. Ancak rehabilitasyon ve fizik tedavi için önemli olabilirler. Hastaların su gibi, yer çekimi azaltılmış bir ortamda eklemlerini oynatıp, kaslarının kuvvetlendirilmesi çok önemli. Bilmek gerekir ki sıcak su kasları biraz gevÅŸetse bile iltihabı artırıyor.Hazırlayan:Mesude ERÅžANÂ