OluÅŸturulma Tarihi: Ekim 13, 2002 00:00
Bel rahatsızlığı hemen hemen herkesin ortak problemi. AraÅŸtırmalara göre insanların yüzde 70-85'i hayatının bir döneminde belinden kaynaklanan sorunlar yaşıyor. En çok da 19-45 yaÅŸlarında. Aniden ortaya çıkan akut bel aÄŸrılarının yüzde 90'ı, nedeni ve tedavisi ne olursa olsun altı hafta içinde iyileÅŸiyor. Bu hastaların yüzde 60'ı bir hafta içinde iÅŸlerine dönebiliyor. Yüzde 10'unda ise aÄŸrılar devam ediyor veya sık sık tekrarlıyor. Bu tip akut bel aÄŸrılarının tekrarlama sıklığı yüzde 40-85 arasında deÄŸiÅŸiyor. International Hospital'dan fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Demet Parlar, insan saÄŸlığını olumsuz yönde etkileyen bel aÄŸrılarının, insanın en verimli dönemlerinde ortaya çıktığından iÅŸ gücü kaybına da neden olduÄŸunu söylüyor. Hastane, ücretsiz bir Bel Okulu açtı, katılanlara belini nasıl kullanması gerektiÄŸini öğretiyor. Ä°ÅŸte öğütler... Bel bölgesinde görülen iltihaplı hastalıklar, tümörler, bazı romatizmal hastalıklar bel aÄŸrısı yapabilir. Ancak bunlar bel aÄŸrısı nedenlerinin yüzde 1'inden azını oluÅŸturuyor. Bel aÄŸrılarının çoÄŸu kas ve baÄŸ incinmeleri, kireçlenmeler, bel kayması, bel fıtığı, yanlış duruÅŸ gibi zorlanmalara baÄŸlı.Bel bölgesindeki kas, baÄŸ, eklem, disk yapılarından birinin veya birkaçının zorlanması, incinmesi bel aÄŸrısına yol açıyor. Aniden yapılan yanlış bir hareket veya sık öne eÄŸilip kalkma gibi tekrarlanan hareketler, karın ve sırt kaslarının zayıflığından ve aşırı kilodan kaynaklanan kötü duruÅŸ bu incinmelere neden oluyor. EÄŸer disk aşırı zorlanma sonucu yırtılırsa diskin ortasında jelimsi bir sıvı içeren çekirdek diskin dışına doÄŸru fırlıyor. Buna bel fıtığı deniyor. Bel fıtığı da sinirlere baskı yapıyor ve belden bacaÄŸa doÄŸru yayılan aÄŸrılara yol açıyor. Ä°nsanın yaÅŸam biçiminin bel aÄŸrısıyla doÄŸrudan ilgisi var. Depresyon ve ruhsal gerginlik yaÅŸayanlar, yaptığı iÅŸi sevmeyenler, ÅŸiÅŸmanlar, sigara içenler bu belaya daha sık yakalanıyor. Isınmadan spor yapmak, hiç spor yapmazken birdenbire spor yapmaya baÅŸlamak da bel aÄŸrısına neden olabiliyor. Bu tür insanlara ‘‘haftasonu atletleri’’ deniyor.Hangi meslekler riskli?Hareketsiz iÅŸler (masa başı iÅŸlerde çalışanlar)Sık öne eÄŸilmeyi, omuz seviyesinin üstüne uzanmayı ve veya ağırlık kaldırmayı gerektiren iÅŸler (ev kadınları, boyacılar vb.)Uzun süre araç kullanmaya dayalı iÅŸler (taksi ve kamyon ÅŸoförleri)Ä°lk önce bel nedir?International Hospital tarafından açılan Bel Okulu'nun öğrencilerine ilk önce belin ne olduÄŸu anlatılıyor. Böylece katılanlar dikkatsizce kullandıkları bu bölgenin aslında ne kadar hassas bir yapısı olduÄŸunu öğreniyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Demet Parlar, teorik ve uygulamalı olarak belin nasıl kullanılması gerektiÄŸini, bel için faydalı ve zararlı unsurları anlatıyor. Seminerler 18 ve 25 Ekim'de tekrarlanacak. NASIL YATMALISINIZ?Yatağınız vücudunuz içine gömülmeyecek ve bel çukurunuzu destekleyecek kadar sert olmalı. Çek-yatlar, düzgün pamuk veya yün yatak, hazır yataklar, bu amaç için uygun. Özellikle yerde veya sunta üzerinde yatmanız gerekmiyor. Sırtüstü yatarken dizlerin altına bir yastık koymak, yan yatarken dizleri karına doÄŸru çekmek beli rahatlatıyor. Yüz üstü yatmak veya bacakları düz uzatarak sırt üstü yatmak, bel çukurunuzu arttıracağından belinizde zorlanmaya neden olabilir.DOKTORA GÄ°TMEDEN ÖNCE NE YAPMALI?Bir iki gün yatakta dinleninDüzenli buz veya sıcak uygulayınBasit aÄŸrı kesiciler alınYinelemeyi engellemek için düzenli egzersiz yapınEv içi küçük yürüyüşler yapınGünlük yaÅŸamda bel mekaniÄŸine uygun davranınDOKTORA NE ZAMAN BAÅžVURMALI?Ä°drar/dışkı kaçırıyorsanızEl, kol ve bacaklarınızda his kaybı, karıncalanma, güçsüzlük, ÅŸiddetli aÄŸrı varsaBelinizi bükemiyor, topallıyorsanızAÄŸrı sabit, ÅŸiddetli ve iki günden uzun sürüyorsaDuruÅŸ ÅŸeklinizi deÄŸiÅŸtirdiÄŸinizde durum düzelmiyorsaAÄŸrı dinlenirken ve gece de sürüyorsaKilo kaybediyorsanız ve ateÅŸiniz varsaYineleyen ÅŸiddetli aÄŸrı ataklarınız varsaBel aÄŸrısından nasıl korunmalıBel ve kalça kaslarını esneten, güçlendiren egzersizler ya da düzenli spor yapın.Yatakta, koltukta, iskemlede ve arabada bel ve boyun destekleyicisi (yastık vb) kullanın. ÅžiÅŸmansanız kilo verin.Stresli bir iÅŸiniz, yaÅŸamınız varsa yoga, meditasyon gibi gevÅŸeme tekniklerini, stresle baÅŸ etme yöntemlerini kullanın. Uzun süre ayakta durmanız gerekiyorsa omurganızın dik durumda olmasına dikkat edin. Bir bacağınızın altına 15-20 cm yüksekliÄŸinde bir küçük yükselti koyun veya dizinizin birini hafifçe bükün. Pozisyonunuzu sıkça deÄŸiÅŸtirin. Otururken ayaklar yere tam temas etmeli, diz ve kalça 90 derece bükük olmalı. Çok yüksek veya alçak iskemle ve koltuklarda bu pozisyonu saÄŸlayamayacağınız için oturmayın veya koltuk yüksekse, ayaklarınızın altına bir tabure koyarak yükseltin. Ä°skemlenin kol destekleri kollarınızın yere paralel durmasını saÄŸlayacak yükseklikte olmalı. Ağır kaldırmak omurga için en tehlikeli iÅŸlerden biri. Güvenli olarak ağır kaldırmak için; öncelikle ağır bir nesneyi nasıl kaldıracağınızı planlayın. Bu konu üzerinde 5-10 saniye düşünmek ve hazırlanmak sizi uzun süreli bir sıkıntıdan koruyacaktır. Ayaklarınız yere saÄŸlam bassın ve ayaklar arasındaki mesafe yaklaşık omuzlarınız arasındaki mesafe kadar olsun. Belinizi dik tutarak, kalça ve dizlerinizi bükerek öne eÄŸilin. Ağırlığı iki elle kavrayarak ve vücudunuza yakın tutarak kaldırın, bel hizasından daha yukarıya taşımayın. EÄŸer kaldırmayı düşündüğünüz nesne kilonuzun 1/3-1/2'sini aşıyorsa yardım isteyin ya da kaldırmaya yardımcı bir alet kullanın. Ağır cisimleri çekmek yerine itin. Omuz seviyesinin üstündeki uzanmak gerektiren iÅŸlerde bir tabure veya merdiven kullanmalısınız.Ayaktaysanız ve öksürecekseniz, belinizi düzleÅŸtirin ve dizlerinizi hafif kırarak öksürün. Duvara yakınsanız belinizi duvara dayayın, iskemlede oturuyorsanız iskemlenin arkasına dayanın, mümkün olursa öksürmeden veya hapşırmadan önce karın kaslarınızı kasarak belinizi düzleÅŸtirin.Â
button