DüÅŸlerimizde antrenman yapabilirmiÅŸiz!

Bir Alman spor bilimcisi, futbolcuların ve golf oyuncularının rüyalarında antrenman yapabileceklerinden emin. Fakat sporcuların rüyaları bilinçli olarak görmeleri gerekiyor. Bunu yapabilmek için tek ÅŸart: Ä°nsanların o sırada rüya gördüklerini bilmeleri!Ä°nsan rüyada bilinçli anlar yaÅŸayabilir mi? Alman spor bilimcinin ‘rüyada antreman yapma’ iddiası ne kadar doÄŸru? Evet, anlattıkları doÄŸru olabilir, diyor diÄŸer araÅŸtırmacılar. Stanford Ãœniversitesi’nden (ABD) psiko-fizyolog Stephen LaBerge’e göre, aÅŸağı yukarı on kiÅŸiden biri en derin rüyada bilinçli anlar yaşıyor. Hatta Alman rüya bilimcisi Michael Schredl’ın psikoloji öğrencilerinden %80’i, en az bir kez bilinçli rüya gördüğünü söylemiÅŸ. Düş ve açık bilinçle ilgili olaylar, yakın zamana kadar uyku biliminde ezoterik (sadece kiÅŸinin gizemi içinde) bir inanış olarak kabul görürken, LaBerge, seksenli yılların başında nihayet düşler dünyasından mesajlar yakalamaya baÅŸlamış. AraÅŸtırmacı uyku laboratuarındaki deneklerinden, rüya gördüklerini fark ettikleri anda gözlerini açmadan, gözbebeklerini iki kez saÄŸa sola hareket ettirmelerini istemiÅŸ. Böylece elektro-okülogramla kaydedilen sinyaller, diÄŸer eÄŸri karmaÅŸası arasında farklı sinyaller olarak belirmiÅŸ. Ä°lginç deneyAyrıca beyin akımları ve kas ritimleri de deneklerin gerçekten derin uykuda olduklarını göstermiÅŸ. Deneklerin o sırada en fazla rüyanın göründüğü Rem uyku evresinde oldukları da saptanmış. Ä°ÅŸte rüya uzmanı Daniel Erlacher bu evreyi ölçmek istiyor, bilinçli rüya gördüğünü anlatan spor bilimci Gaertner ile. Gartner, denek olmayı kabul edince deneyler baÅŸlamış.DeneÄŸin alnına, çenesine ve kafa derisine, uykusunu izleyecek elektrotlar yerleÅŸtirilmiÅŸ. Erlacher, yan odadan beyin akımları, göz hareketleri ve kas etkinliklerini ekrandan takip edebiliyor. Nabız ve soluk frekansları da kaydediyor.Öğrenilenlerin geceleri bellekte kalıcı hale geldiÄŸi artık kesin olarak bilinmekte. Mesela sinirbilimci Ulrich Wagner, kısa bir süre önce deneklerin çalışmalardan sonra uyuduklarında problemleri daha iyi çözdüklerini kanıtlamıştı. Wagner, bunu bellek yetisinin uykuda güçlenmesine baÄŸlıyor. Bu konuda biraz daha ileri giden Erlacher ise, kiÅŸi rüyasının yönetmenliÄŸini üstlendiÄŸi taktirde, amaca uygun alıştırmalar yapması gerekiyor, diyor. AraÅŸtırmacı uyku laboratuarında bu yeteneklerini mesleklerinde kullanan kiÅŸilerle sık sık karşılaşıyor. Mesela sayfalarını bilinçli rüyalara göre hazırlayan web tasarımcısı ya da yeni karakterleri deneyen bilgisayar oyunu programcıları gibi. Futbolcular ve atletlerO halde diyor Erlacher, futbolcular ya da golf oyuncuları da pekala rüyalarında daha iyi vuruÅŸlar üzerinde çalışabilir. Çünkü artık atletlerin, hareketleri hayal ederek bile yeteneklerini geliÅŸtirebildikleri kanıtlandı. ‘Öyleyse bilinçli rüya antrenmanları da zihinden yapılan alıştırmaların biraz daha geliÅŸtirilmiÅŸi deÄŸil mi?’ diye soruyor uzman. Sinir hücreleri, hayali golf oyunu sırasında da, tıpkı golf oyuncusunun uyanıkken topa vurduÄŸunda büyük beyin kabuÄŸunda etkinleÅŸtikleri ÅŸekilde aktifleÅŸirler. Komut, sadece kol, el ve bacaÄŸa aktarılmakla kalmıyor. Gerçek harekette de uyarılması gereken beynimizdeki sinir sistemi düzeni veya programı, demek ki hayali antrenman sırasında da çalışıyor. ‘Fakat hayali bir harekette bu etkinlik, beynin sınırlı bir bölgesinde gerçekleÅŸirken, sinirsel aktarım zinciri rüyada sırt omuriliÄŸinin hemen önünde kesintiye uÄŸrar. Yani uyanık durumdakinden çok daha sonra. Sporcu beyninde rüyadaki öğrenme süreci çok daha iyi iÅŸleyebilir, diyor Erlacher. Performansı artırıyorRüyalarında performans güçlendiren sporcularla ilgili raporlar (1998’de yaÅŸamını yitiren) Alman psikolog Paul Tholey tarafından da sunulmuÅŸtu aslında. Rüyalarında bilinçli olarak kayak kayan, koÅŸan ya da jimnastik yapan denekler, uyandıklarında pistteki ya da jimnastik barlarındaki geliÅŸmelerden haberdardı. AraÅŸtırmacının kendisi ise rüyada antrenman sayesinde kaykay ve monosiklet sürüşünde en iyi performansı elde etmiÅŸti. Tholey bununla birlikte rüyada antrenmanın etkisi bilimsel olarak kanıtlayamamıştı. Bu eksikliÄŸi ÅŸimdi Erlacher gidermeye çalışıyor. Gece yarısından beri Gaertner’in beyin akımlarını ve beden fonksiyonlarını izleyen bilim adamı, ekranın saÄŸ kenarındaki küçük bir pencereden uyuyan deneÄŸi görebiliyor. Elektro-okülogram, beklenen bilinçli rüya sinyalini nihayet saat yediye beÅŸ kala Gaertner’in dördüncü Rem evresinde gösteriyor. Birkaç dakika sonra denek uyanıyor ve planlandığı gibi rüyasında gerçekten de dizlerini büktüğünü söylüyor. Bilim adamının, bilinçli rüya gören diÄŸer dört deneÄŸi gibi, Gaertner’in de o sırada nabız ve soluk alışveriÅŸi önemli ölçüde hızlanmıştı. Kábusu iyileÅŸtirmekErlacher, daha önceleri de rüyada yapılan el hareketleri sırasında, tıpkı uyanıkken yapılan el hareketlerinde olduÄŸu gibi, aynı beyin bölgelerinin etkinleÅŸtiÄŸinden söz etmiÅŸti. Ama rüyada antrenmanın etkisini kanıtlamak için, biraz beklemek zorunda, sonuçta bilinçli rüya görebilen sporcuları bulamadı henüz. Erlacher öte yandan meslektaÅŸlarının araÅŸtırmalarından da yararlanamıyor. Çünkü onun çalışması dışında ÅŸu sıralar sadece bir tek bilinçli rüya projesi yürürlükte. Avusturyalı psikolog Brigitte Holzinger, bilinçli rüya deneyimleri sayesinde kabus gören hastaların korkularını gidermek istiyor. EÄŸer karabasanlarını her zaman hayal edebilirlerse o zaman kendilerini tehdit altında hissetmezler diyor psikolog. Â