Oluşturulma Tarihi: Aralık 31, 2004 00:25
Şampanya bir beyaz şarap çeşidi. Sadece Fransa’nın kuzeyindeki Champagne (Şampanya) adlı bölgede yetişen Chardonnay, Pinot Noir ve Pinot Meunier üzümlerinden yapılır. Şaraplar, yapıldıktan sonra fıçılara konup eskitilirler. Bu sırada fıçıdaki şarap ikinci bir fermantasyona uğrar. Bunun sonucunda oluşan karbonik gaz fıçıdan uçar gider. 17. yüzyılda Dom Perignon, bu ikinci fermantasyondan önce şarapları cam şişelere koymayı ve bir tıpayla oluşan gazı şişenin içine hapsetmeyi akıl etti.
Tabii iş bundan ibaret değil. Çünkü bunu sağlamak için şaraba biraz şurup ve maya eklemek gerekir. Mayalar şuruptaki şekeri alkole ve karbonik gaza dönüştürür. İkinci fermantasyon sırasında ölen mayalar şişenin dibinde bir tortu oluşturur. Tortunun alınması için şampanya şişeleri sürekli elle çevrilir, tortunun şişenin ağzına yürümesi sağlanır. Sonunda kapaklar aniden açılır ve tortulu kısım dışarı alınır. Yerine ise şampanya ve şuruptan oluşan bir karışım eklenir. Bu aşamada, eklenen şurup miktarına bağlı olarak, şampanyanın sek mi, yarı tatlı mı, yoksa tatlı mı olacağı belirlenir. İlk aşamadaki bilinen teneke gazoz kapakları, yerlerini gerçek mantarlara bırakır. Gazın etkisiyle şişenin ağzının açılmaması için ayrıca telle bağlanırlar. İşte bu geleneksel ‘Champagne’ yöntemiyle üretilen, dünyanın en prestijli 10 markası.
EN İYİ 10
1. Krug
2. Louis Roederer
3. Bollinger
4. Dom Perignon
5. Moet & Chandon
6. Taittinger
7. Dom Ruinart
8. Charles Heidsieck
9. Veuve Clicquot
10. Pol Roger
KRUG
Onu bilen biliyor
Krug şampanyaları 1843’te Almanya Mainz’den Fransa’ya gelen Johann-Joseph Krug tarafından kuruldu. Bugün üretim ailenin altıncı kuşağından iki kardeş Henri ve Remy Krug tarafından, Champagne’da kendi bağlarında sürdürülüyor. Ancak şirketi, dünyanın en büyük lüks ürün üreticisi LVMH (Louis Vuitton Moet Hennessy) Grubu satın almış durumda. Krug, şaraplarının tümünde ilk fermantasyonunu eski Champagne geleneğine uyarak 205 litrelik, elde yapılmış küçük meşe fıçılarda yapıyor. Krug’ün Grande Cuvee’si bile en az 50 şarabın harmanından oluşuyor. ‘Bilenlerin bildiği’, Prens Charles ile Diana’nın düğününde ikram edilen bu şampanya jürimiz tarafından birinci sıraya yerleştirildi. Krug’ün ürettiği tüm şampanyalar, ama özellikle Clos du Mesnil, şampanya uzmanları tarafından çok beğeniliyor. Krug 1988 ‘antolojiye geçecek bir şampanya’ olarak nitelendiriliyor.
LOUIS ROEDERER
Rus çarlarının içkisi
1760’ta baba-oğul Dubois’ların ürettiği bu şampanya, 1833’te Louis Roederer’in eline geçti. Marka önce oğlu Louis’ye kaldı. Şu anda aynı aileden Jean-Claude Rouzard tarafından yönetiliyor. İkinci Louis Roederer, Rus Çarı II. Aleksander’in resmi şampanyacısıydı. Çar, kendi şampanyasının uyruklarınınkinden daha iyi olması gerektiğine inanıyordu. Louis Roederer sadece çar için Flemenkli bir cam ustasına ağır kristalden bir şişe yaptırdı. Louis Roederer Cristal, böylece meşhur oldu. Bugün de Louis Roederer Cristal, en ünlü şampanyalardan biri. Chardonnay ve Pinot Noir’in eşit harmanıyla üretiliyor. Cristal’in rozesi, daha fazla Pinot Noir içeriyor. Louis Roederer’in, yüzde 100 Chardonnay’den yapılan blanc de blancs (beyazlar beyazı) şampanyası da beğeniliyor.
BOLLINGER
James Bond’un tercihi
Almanya’nın Wurttemberg bölgesinden gelen Jacques Joseph Bollinger, kendi adıyla anılan şampanya markasını 1822’de kurdu. Ortağı Kont de Villermont’un kızı Charlotte’la evlenerek, kendi şampanya hanedanının temellerini attı. Daha sonra şirketi, dul kalan gelini Liliy yönetti, sonra da Bollinger, çeşitli yöneticilerle varlığını sürdürdü. 1994’ten beri Ghislain de Mongolfier tarafından yönetiliyor. Bollinger şampanyaları, üretiminin üçte ikisini kendi bağlarından sağlıyor. Grand Annee 1995, çok beğenilen şampanyalarından biri. Bollinger, James Bond’un da tercih ettiği bir şampanya markası. Jüri üyelerimiz ‘şarap özelliği ön plana çıkan, üst kalite bir şarap gibi yudumlanabilecek bir şampanya’ olarak tarif ediyorlar.
DOM PERIGNON
Mucidin adını taşıyor
Champagne’daki Hautvilliers Benedikten Manastırı keşişi Dom Pierre Perignon, 1676’da şampanyayı bulan insan olarak bilinir. Aslında Champagne’da köpüklü şarap yapılıyordu. Ancak Perignon, bunu ilk kez patlamadan şişelemeyi başarmıştı. Bunu ilk yaptığında ‘Koşun, koşun! Yıldızları içiyorum...’ diye bağırdığı bile söyleniyor. 1794’te, ünlü şampanya üreticisi Moet & Chandon, Dom Perignon’un yaşadığı Hautvilliers Manastırı bağlarını satın aldı. 20. yüzyılın başında Moet & Chandon, papazın adının verildiği çok prestijli bir şampanya üretmeye karar verdi. 1921’de ilk Dom Perignon üretildi. Dom Perignon, sadece tek bir bağın ürünleriyle yapılıyor. Moet & Chandon, bu rezervi sadece en iyi yıllarda çıkarıyor (örneğin 1994 yok) ve 5-8 yıl dinlendirmeden satışa sunmuyor. Şu anda en yenisi 1996.
MOET ET CHANDON
En büyük üretici
1743’te Claude Moet’nin Epernay’de kurduğu bu marka, Dom Perignon’u da üretiyor. Kurucunun torununun damadı Chandon nedeniyle aile 19. yüzyılda Moet & Chandon ismini aldı. Krug gibi, Moet & Chandon da, dev lüks grubu LVMH’a ait. Dünyanın bir numaralı şampanya üreticisi. Ürününün yüzde 80’ini ihraç eden Moet & Chandon, 771 hektarlık, yani bölgedeki en büyük bağlara sahip. Dünyada her saniyede bir Moet & Chandon tıpası patlıyor. Jüri üyeleri Moet & Chandon’un şampanyaları arasında ‘Yüzyılın Ruhu’na dikkat çekiyor: L’Esprit du Siecle, 20. yüzyılın en iyi mahsullerinin (1900, 1914, 1921, 1934, 1952, 1962, 1976, 1983, 1985, 1995) harmanıyla elde edilmiş bir şaheser. 2000 kutlaması için çıkarılan bu şampanyanın 1.5 litresi (magnum) 6 bin Euro’ya satılıyor.
TAITTINGER
Şampanyanın Picasso’su
1734’te şarap tüccarı Jacques Forneaux’nun kurduğu şirketi 1931’de şampanya ihracatçısı Pierre Taittinger alıp ismini değiştirdi. Şu anda oğlu Claude Taittinger (77) tarafından yönetiliyor. O, aynı zamanda ‘şampanya’yı Champagne’a özgü bir marka olarak koruyan Syndicat des Grandes Marques de Champagne’ın (Büyük Champagne Markaları Sendikası) başkanı. Grup, Paris’teki Crillon Oteli’nin de sahibi. Taittinger, II. Dünya Savaşı’ndan sonra meşhur oldu. Kendilerini ‘yeni’ bir marka olarak görüyorlar; bir keresinde Moet et Chandon’la nasıl rekabet ediyorsunuz, diye sorulduğunda, Claude Taittinger ‘Picasso, Van Gogh’la rekabet etti mi?’ diye cevap vermiş. 1978’den itibaren her yıl çağdaş ressamlara ısmarlanan etiketleriyle ‘Taittinger Koleksiyonu’nu başlatan marka, en çok Comte de Champagne Blanc de Blancs şampanyalarıyla (88, 89 ve 90 en iyi yıllar) tanınıyor.
DOM RUINART
En eski marka
Ruinart şampanyaları 1729’da kuruldu. Bu şampanyanın da kökeninde, tıpkı Dom Perignon gibi bir Benediktin papazı bulunuyordu: Dom Ruinart. Aynı aileden Nicolas Ruinart tarafından kurulan marka, 1769’da oğlu Claude’a geçtiğinde üretim 40 bin şişeye ulaşmıştı. Ruinart şampanyaları 1765’te Rusya’ya, 1826’da ABD’ye ihraç edilmeye başlandı. 1827’de Edmond Ruinart, ABD’ye bir ziyaret yapmış, Beyaz Saray’da Başkan Jackson tarafından kabul edilmişti. Bugün Ruinart, en önemli Champagne markalarından biri. Ruinart Blanc de Blancs bir şaheser sayılıyor. Tamamen beyaz Chardonnay üzümlerinin harmanıyla yapılan bu şampanya, 18. yüzyıldan kalma bir modele uyarak üretilen açık renk cam şişede pazarlanıyor. Rozesi de var, hatta en iyi Havana purolarıyla birlikte tadılması öneriliyor.
CHARLES HEIDSIECK
Şampanya Çarli’nin markası
Bu markanın kökü 1785’e uzanıyor. Florenz-Ludwig Heidsieck, günümüzün üç ayrı prestijli şampanya markasının atası: Charles Heidsieck, Heidsieck & Co Monopole ve Piper-Heidsieck. Üç marka da, Remy Cointreau içki grubuna ait. İlk 10’a giren Charles Heidsieck markası, 1851’de Charles-Camille Heidsieck’ten alıyor adını. Charles Heidsieck, ABD’de ‘Champagne Charlie’ adıyla meşhur olmuştu. Marka son yıllarda bir rönesans yaşadı. 2002’de ölen Daniel Thibault’nun ilderliğinde marka, sadece Cuvee Champagne Charlie adlı prestij ürünüyle tanınırken, bu önemli üretici markaya canlılık getirdi. Bugün vintage şampanyaları, özellikle de yüzde 100 Chardonnay’den yapılmış Charles Heidsieck 1990 Blanc des Millenaires, en prestijli ürünleri arasında. Blanc des Millenaires’in 1995’i de var.
VEUVE CLICQUOT
Büyük Hanım’ın anısına
Madame Clicquot (1777-1866) modern zamanların ilk iş kadınıydı. Nicole-Barbe Ponsardin olarak doğmuş, 27 yaşında 1805’te dul kalmıştı. Veuve Clicquot (Dul Clicquot) adıyla kocasının Champagne’daki küçük şampanya işini büyüttü. Müthiş riskler aldı, teknolojik yeniliklere imza attı. 1814’te Napolyon rejimine karşı uygulanan ambargoyu kırarak şampanyasını gizlice ABD’ye ihraç etmeyi başardı. Yeni bağlar alarak işi büyüttü. Bugün Veuve Clicquot, dünyanın en tanınmış şampanya markalarından biri. Şişeler, Reims’deki 2 bin yıl önce Romalıların kurduğu mahzenlerde yaşlanıyor. Veuve Clicquot’nun kurucusunun onuruna ürettiği La Grande Dame (Büyük Hanımefendi) adlı prestij şarabı, 1800’lerde Madame Clicquot’nun aldığı bağlarda yetişen Pinot Noir ve Chardonnay’den az miktarda üretiliyor.
POL ROGER
Churchill’in sevdiği marka
Pol Roger markasını Sir Winston Churchill meşhur etti. İngiltere’nin en ünlü başbakanı en çok bu şampanyayı seviyordu. Marka, şu anda da Cuvee Winston Churchill adlı özel bir şampanya yapıyor; bu şampanyada Pinot Noir üzümleri ağır basıyor. Pol Roger, 1849’da Champagne bölgesinde Epernay’de 85 hektarlık bağlarda kendi şampanya markasını kurdu. Oğulları işe devam ettiler. Marka 1980’lerde büyük bir sarsıntı geçirmesine rağmen kendini toparladı. Şu anda markayı, Burgonya’da şarap üreticisi bir aileden transfer edilen Patrice Noyelle yönetiyor. 6.5 milyon şişelik stokuyla Champagne markalarının en küçüğü olan Pol Roger, prestijiyle en büyükler arasında yer alıyor. Eşit oranda Chardonnay, Pinot Meunier ve Pinot Noir’dan oluşan brüt şampanyası çok beğeniliyor.