Dünya sihirli karelerin peşinde
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Kasım 09, 2005 00:00
Son 20 yıldır Japonya’yı saran Sudoku çılgınlığı, okyanusları aşıp tüm dünyaya hızla yayılıyor. Aylık popüler bilim, teknoloji ve kültür dergisi Focus’un son sayısında, uykuları kaçıran bu sihirli karelerin felsefesi ve 15 dakikada Sudoku ustası olmanın yolları anlatılıyor.
Sudoku, matematikten çok, mantığı kullanan bir bulmaca. Yandaki şekilde görüldüğü gibi, her biri 3x3 hücreden ibaret 3x3 tane kareden oluşuyor. Her hücreye, aşağıdaki kurallara uymak şartıyla, 1 ile 9 arasında rakamlar yerleştiriliyor:
Her satırda, rakamlar sadece birer kez kullanılmalı.
Her sütunda, rakamlar sadece birer kez kullanılmalı.
3x3’lük kutulara da, 1’den 9’a kadar rakamlar yerleştirilmeli ve hiçbir rakam tekrar edilmemeli.
15 dakikada Sudoku çözme taktiği
İpuçları ve taktikler
Focus dergisi, en zor Sudoku bulmacasını bile 15 dakikada çözmenizi sağlayacak taktikleri sunuyor. İşte bunlardan bir tanesi:
Kural 1: Eleme
A hücresine hangi rakam gelecek? Aynı satırda bulunan 1, 2, 3, 4, 5 ve 9 olamaz. 7 ve 8 de, A ile aynı 3x3’lük karede bulunduğundan, olabilecek tek sayı 6’dır.
Kural 2: Yerleştirme
Bu kural, rakamın olası birkaç hücreden hangisine yerleşeceğini belirlemeye yarar. Sağdaki 3x3’lük karede, bir 2 rakamı olması gerektiğini biliyoruz. Üst ve orta satırlarda zaten 2 rakamı bulunduğundan, sayımızın yeri alt satırda, yani G karesinde olmalıdır.
Kural 3: Kısıtlama
Bazen bir rakamın birden fazla yere gelebileceği durumlar oluşabilir. Örneğin, soldaki kutuda A ve B’ye 1 ya da 6 gelebilir. Sağdaki kutunun en alt sırasındaki üç boş kareden birinde de kesinlikle 6 olması gerektiğini biliyoruz. Dolayısıyla, 6 rakamı, soldaki kutuda bulunan B karesine yerleştirilemez. Sonuç; 6 A karesine, 1 ise B karesine gelmelidir.
Biliyor muydunuz
Sudoku bulmacalarında rakam kullanılması zorunlu değildir. Rakamlar, kolaylık olması için kullanılır. Bunun yerine alfabenin ilk 9 harfi ya da herhangi 9 sembol de olabilir.
9x9’luk Sudoku’lar en yaygın olanları. Bunun yanında 4,5,6,7,9,16 ve hatta 25x25’lik Sudoku’lar da oluşturmak mümkün.
Gerçek bir Sudoku bulmacasının tek bir çözümü vardır.
Çözümünde en az bir tane 3x3’lük sihirli kare barındıran bulmacalara ‘Sihirli Sudoku’ adı verilir.
İlk Sudoku bulmacası, ‘Rakam Yerleştirme’ adıyla 1979 yılında Howard Garners tarafından hazırlandı.
‘Sudoku’nun isim babası, 1984 yılında Japonya’da oyunu piyasaya süren Nikoli firmasının başkanı Kaji Maki. Bulmacanın ilk adı, ‘Rakamlar Tek Olmalı’ anlamına gelen ‘Suji wa dokushin ni kagiru’ idi. Bu isim daha sonra kısaltılarak, Sudoku halini aldı. Su=rakam, Doku=tek demek.
Nikoli bulmacaları, her zaman káğıt üzerinde elle kurgulanıyor ve ipuçları simetrik olarak yerleştiriliyor. Şirkete göre, bu yöntemle yapılanlar, bilgisayarların oluşturduğu asimetrik bulmacalardan çok daha üstün ve özel. Şirket hakkında ayrıntılı bilgi için, web sitesi ziyaret edilebilir: www.nikoli.co.jp/en
İslam dünyasının Sudoku’su
Sihirli karelerin (vefkler) İslam edebiyatında ilk izleri Avrupa’da Geber olarak bilinen Jabir İbn Hayyan’ın eserlerinde görülür. 9’uncu ve 10’uncu yüzyıla ait olduğu düşünülen eserinde doğumu kolaylaştırmak için tavsiye ettiği muskada yer alan harflerin ebced hesabına göre sayı karşılıkları her satır, sütun ve diagonalde 15’i veriyor.
Sihirli kareler İslam dünyasında o kadar meşhur oldu ki, 13’üncü yüzyılda 10x10 sihirli kareler oluşturuldu. Hatta 19’uncu yüzyıla ait 10 bin hücreli 100x100 sihirli kare, bu alandaki rekorlardan biri sayılabilir.
Her satırda, rakamlar sadece birer kez kullanılmalı.
Her sütunda, rakamlar sadece birer kez kullanılmalı.
3x3’lük kutulara da, 1’den 9’a kadar rakamlar yerleştirilmeli ve hiçbir rakam tekrar edilmemeli.
15 dakikada Sudoku çözme taktiği
İpuçları ve taktikler
Focus dergisi, en zor Sudoku bulmacasını bile 15 dakikada çözmenizi sağlayacak taktikleri sunuyor. İşte bunlardan bir tanesi:
Kural 1: Eleme
A hücresine hangi rakam gelecek? Aynı satırda bulunan 1, 2, 3, 4, 5 ve 9 olamaz. 7 ve 8 de, A ile aynı 3x3’lük karede bulunduğundan, olabilecek tek sayı 6’dır.
Kural 2: Yerleştirme
Bu kural, rakamın olası birkaç hücreden hangisine yerleşeceğini belirlemeye yarar. Sağdaki 3x3’lük karede, bir 2 rakamı olması gerektiğini biliyoruz. Üst ve orta satırlarda zaten 2 rakamı bulunduğundan, sayımızın yeri alt satırda, yani G karesinde olmalıdır.
Kural 3: Kısıtlama
Bazen bir rakamın birden fazla yere gelebileceği durumlar oluşabilir. Örneğin, soldaki kutuda A ve B’ye 1 ya da 6 gelebilir. Sağdaki kutunun en alt sırasındaki üç boş kareden birinde de kesinlikle 6 olması gerektiğini biliyoruz. Dolayısıyla, 6 rakamı, soldaki kutuda bulunan B karesine yerleştirilemez. Sonuç; 6 A karesine, 1 ise B karesine gelmelidir.
Biliyor muydunuz
Sudoku bulmacalarında rakam kullanılması zorunlu değildir. Rakamlar, kolaylık olması için kullanılır. Bunun yerine alfabenin ilk 9 harfi ya da herhangi 9 sembol de olabilir.
9x9’luk Sudoku’lar en yaygın olanları. Bunun yanında 4,5,6,7,9,16 ve hatta 25x25’lik Sudoku’lar da oluşturmak mümkün.
Gerçek bir Sudoku bulmacasının tek bir çözümü vardır.
Çözümünde en az bir tane 3x3’lük sihirli kare barındıran bulmacalara ‘Sihirli Sudoku’ adı verilir.
İlk Sudoku bulmacası, ‘Rakam Yerleştirme’ adıyla 1979 yılında Howard Garners tarafından hazırlandı.
‘Sudoku’nun isim babası, 1984 yılında Japonya’da oyunu piyasaya süren Nikoli firmasının başkanı Kaji Maki. Bulmacanın ilk adı, ‘Rakamlar Tek Olmalı’ anlamına gelen ‘Suji wa dokushin ni kagiru’ idi. Bu isim daha sonra kısaltılarak, Sudoku halini aldı. Su=rakam, Doku=tek demek.
Nikoli bulmacaları, her zaman káğıt üzerinde elle kurgulanıyor ve ipuçları simetrik olarak yerleştiriliyor. Şirkete göre, bu yöntemle yapılanlar, bilgisayarların oluşturduğu asimetrik bulmacalardan çok daha üstün ve özel. Şirket hakkında ayrıntılı bilgi için, web sitesi ziyaret edilebilir: www.nikoli.co.jp/en
İslam dünyasının Sudoku’su
Sihirli karelerin (vefkler) İslam edebiyatında ilk izleri Avrupa’da Geber olarak bilinen Jabir İbn Hayyan’ın eserlerinde görülür. 9’uncu ve 10’uncu yüzyıla ait olduğu düşünülen eserinde doğumu kolaylaştırmak için tavsiye ettiği muskada yer alan harflerin ebced hesabına göre sayı karşılıkları her satır, sütun ve diagonalde 15’i veriyor.
Sihirli kareler İslam dünyasında o kadar meşhur oldu ki, 13’üncü yüzyılda 10x10 sihirli kareler oluşturuldu. Hatta 19’uncu yüzyıla ait 10 bin hücreli 100x100 sihirli kare, bu alandaki rekorlardan biri sayılabilir.