Düğünden gelen gelin-damata evlenme cüzdanı sordular

İki yolunuz var: Ya oteli terk edeceksiniz ya da muta rezervasyonu yapacaksınız. Yani ikinci bir oda için yüklüce para ödeme karşılığında otelde kalmaya hak kazanırsınız. Bu manzara sadece Doğu ya da Güneydoğu’daki otellerde değil; İstanbul, Tekirdağ, Hatay ya da Muğla-Datça’da da var. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB), Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) ve Profesyonel Turist Rehberleri Dernekleri Federasyonu (TUREF), otelcilerin nüfus cüzdanı dayatmasının keyfi ve yasadışı olduğunda hemfikir ama nafile. Yüzlerce otelde Evlenme Cüzdanı Kanunu tıkır tıkır işliyor.

HER ŞEHİRDE HERKESİN BAŞINA GELİYOR

TEKİRDAĞ

Gelin ve damatı gerdeğe sokmayacaklardı

Ailenin bir bölümü Tekirdağlı olduğu için düğünümüz orada yapıldı. Biz ve davetlilerden bir bölümü otelden yer ayırttık. Eskiden beri bilinen, tanıdık, düzgün bir oteldi. Gelin ve damat olarak düğün sonrası otele geldik. Kornalar ve alkışlar eşliğinde otomobilden çıktık. Resepsiyon görevlisi oda anahtarımızı verirken "evlilik cüzdanı?" dedi. Üzerimizde gelinlik ve damatlıkla öylece kalakaldık. Nikah bir hafta önce İstanbul’da yapılmıştı ve elbette ki düğüne giderken evlilik cüzdanımızı götürmemiştik. Şaşkın bakmış olmalıyız ki görevli çekine çekine açıklama yaptı. "Şey biz bir aile oteliyiz de." Yanımızdakiler "Sonra verirler, biz yabancı mıyız canım" dediler de odamıza çıktık.

IĞDIR

Vali istediği için böyle

Doğu gezisinde Iğdır’ın dört yıldızlı tek otelini bulduk. Bir gece kalıp Doğubeyazıt’a gidecektik. Hava kararmıştı. Yorgun argın resepsiyona geldik. Odaya çıkıp baktık, beğendik. Sıra formları doldurmaya geldi. Görevli kimliklerimizi ve bizi uzun uzun süzdü. Ayıplayan bir sesle "Evlenme cüzdanı yoksa oda da yok" dedi. Israrımız fayda etmedi. Otel sahibiyle bir kenarda tartıştık, valiyi arayıp şikayet edeceğimizi söyledik. Otelci, "Zaten vali istediği için bu uygulamayı yapıyoruz. Aynı odada kalıp otelimi kapattırmak mı istiyorsunuz" demez mi? Sonunda çözüm de ondan geldi. Bir oda daha tutup parasını ödedik de aynı odada sözüm ona gizlice kaldık.

MUĞLA

İkinci odayı bir hafta boş tuttuk

Datça’ya Ramazan’da gitmiştik. Oteller bomboştu. Merkezde birkaç otel gezip fiyatı öğrendik. Sonunda sahildeki büyük bir otelde kalmaya karar verdik. Kayıt için kimliklerimizi verdiğimizde, evli olmadığımız için aynı odada kalamayacağımız söylendi. Bir haftalık tatile geldiğimizi anlattık. Resepsiyondaki kişi, ciddi bir sorunla karşılaşmaktan korktuklarını söyledi. Elimizde çantayla kapı kapı dolaşmak, otelcilere dert anlatmak gözümüzde büyüdü. Oda fiyatları ucuzdu. Bu nedenle iki oda tuttuk. Odalardan birini hiç kullanmadan bir hafta tatil yapıp döndük.

İSTANBUL

Evleneceğim kadına fahişe muamelesi yaptılar

Benzer bir olay da geçen yıl basına yansıdı. Finans uzmanı olan Mehmet Alan hayatının kadınıyla Antalya’daki bir kongrede tanıştı. Natalia Patrekeeva bir mimardı. Rus sevgilisi ile hayatlarını birleştirmek istiyorlardı. Onların başından geçen evlilik cüzdanı travması en ağırı. İstanbul Taksim’deki dört yıldızlı bir otelde yer ayırtan Mehmet Alan’ın rezervasyonu "Davetliniz Rus" denilerek kabul edilmedi. Alan, "Evlenme planı yaptığım kişiye Laleli’ye fuhuşa gelen Nataşa muamelesi yaptılar. Turizm Bakanlığı’na şikáyet edeceğim" dedi. Golden Age Oteli’nin özür dileyen müdürü Doğan Ezik ön büro müdürünün yanlışlıkla ’Rus bir kişiyle kalınamayacağı’ prensibini uyguladığını söyledi: "Bu bölgedeki hiçbir otel hayat kadınları ile gelenleri kabul etmez. Mehmet Alan’dan evlilik cüzdanı istendiği ve olmaması nedeniyle kabul edilmediği tespit edildi. Özür diliyoruz."

HATAY

Ya gazeteci olmasaydık

Sonbaharda, turistlerin çekildiği dönemde Hatay’a gittik. Kent merkezinde temiz bir otel ararken, yeni açılmış dört yıldızlı bir turistik otel önerildi. Fiyatı öğrenip odamızı seçtik, kimlik istendiğinde sorun çıktı. Ayrı odalarda kalmamız önerildi. Otelin müdürüyle konuştuk, ondan da aynı öneri geldi. Bunun üzerine gazeteci kimliklerimizi gösterdik, otele fuhuş yapmaya değil, İstanbul’dan Hatay’a tatil yapmaya geldiğimizi anlattık. Sonunda lütfettiler, otelde kaldık. Otel bomboştu ama tek müşterilerini de kaçırmayı göze almışlardı.

BAŞARAN ULUSOY

Türkiye Seyahat Acentaları Birliği Başkanı

Benim ülkemde bunlar ko-nu-şul-ma-ma-lı!

Uçaklarda da sol tarafı bayanlara, sağ tarafı erkeklere ayıralım o zaman. Olur mu öyle şey yahu? Hangi çağda yaşıyoruz? Bu mantığı kabul etmek mümkün değil. Türkiye’yi dolaşıyorum, bana bu konuda gelen şikayetleri şifahen Sayın Bakan’a (Ertuğrul Günay) iletiyorum. Seyahat ediyorsunuz, konaklayacaksınız, evlenme cüzdanı soruyorlar. Seyahat özgürlüğünü kimsenin kısıtlamaması lazım. Yanınızda TC kimliğiniz, yabancıysanız pasaportunuz varsa bu kadar. Yabancı bir ülkeye gittiğinizde kimlik değil, pasaport sormuyorlar mı? AB’ye girmek istemiyor muyuz? Arkadaş benim ülkemde bunlar ko-nu-şul-ma-ma-lı!

AHMET BARUT

Türkiye Otelciler Federasyonu Başkanı

Ahlak polisliği mahalle baskısı

Otellerin evlenme cüzdanı sorma hakkı yok ama ahlak polisliği yapılıyor. Bir otele yıldız, standartlara göre verilir. Ama işletme farklı bir şey. Kayıt zorunluluğu nedeniyle konaklayan yerli-yabancı, kadın-erkeğin kimliğini doğru bir şekilde alıp karakola bildirilmesi yeterli. Ahlak polisliği hizmet kalitesini düşürüyor. Gelenin nasıl ırkına, cinsiyetine bakmamamız gerekiyorsa, karı-koca olup olmadıklarına da bakmamalıyız. Sonra da neden turizm olmuyor diye yakınıyoruz. Otellerin medeni durumla ilgili sorgu yapma yetkisi yoktur. Yaparsa suç oluşturmaz, o başka. Bize çok nadir şikayet geliyor. Bu durumla karşılaşanların Turizm Bakanlığı’na yazılı şikayette bulunarak gündeme getirmesinde fayda var. Bu uygulama son yıllarda arttı. Mahalle baskısından mıdır ama turizmle bağdaşmıyor.

KOLA VARSA ŞARAP DA OLACAK

Otelde içki yok, restoranda yok, bakkalda-markette yok. Yıldız, hizmet kalitesinin asgarisini belirlemek içindir. Üç yıldızlı otellerde bar zorunluluğu var. Bar varsa içki olma zorunluluğu da var demektir. Kola varsa şarap da olacaktır. Siz koyarsınız, isteyen içmez. Ama muhafazakár kesimden müşteri almak için yapıyorlar. İçkinin olmaması, otelin vasıflarını düşürür. Çok ciddi denetlense, o tesislerin belgeleri iptal olabilir.

ŞERİF YENEN

Profesyonel Turist Rehberleri Dernekleri Federasyonu Başkanı

Kimsenin özel hayatı sorgulanamaz

Herkes suçu birbirinin üzerine atıyor. Tüm konaklama tesislerinin tek elden yani Turizm Bakanlığı tarafından belgelendirilmesi gerekir. Turizmdeki uluslararası standartlar neyse o olmalı. Ülke, bölge, kişiye göre standart olmaz. Kimlik sormaya evet ama evlilik cüzdanı sormaya kimsenin hakkı yok. Rehberler olarak bazı otellerde evlilik cüzdanı istenmesi uygulanmasına nadiren de olsa tanık olmaktayız. Bu hiç tasvip etmediğimiz, çağdışı bir uygulama. Böyle bir durumla karşılaştığımızda gerek bireysel olarak gerekse de meslek örgütümüz aracılığıyla ilgili kurumlara itiraz ediyor, şiddetle karşı çıkıyoruz.

BELEDİYE BELGELİ OTELLER YAPIYOR

Evlilik cüzdanı sorulması uygulaması genelde Turizm İşletme Belgeli otellerde görülmemekte, çoğunlukla Belediye Belgeli otellerde görülmektedir. Bu da o tesisin turizm anlayışının sığlığını, turizmin ne olduğunu gerçekten bilmediğini ortaya koyuyor. Çünkü bu, turizmin doğasına aykırı bir uygulama. Hiç kimsenin özel hayatı sorgulanamaz.

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI

Rencide edici nitelikte yasal dayanağı yok

Son zamanlarda Bakanlığımıza, konaklama tesislerinde evlenme cüzdanı talep edildiği ve bunu ibraz edemeyen müşterilere oda verilmediğine ilişkin şikayetler ulaşmaktadır. Bu yerlerde herkesin resmi bir kimlik belgesinin ibrazı yeterli görülmekte olup, evlenme cüzdanı talep edilmesi gerektiğine ilişkin bir hüküm içermemektedir.

RUHSATSIZ AÇILMIŞ BİRLEŞME YERİ

Konaklama tesislerine, konaklayanlarla ilgili yükümlülük getiren diğer bir düzenleme ise Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler Tüzüğü’dür. Tüzüğün 96 ve 104’üncü maddeleri otel, motel, pansiyon, misafirhane gibi isimler altında işletme ruhsatı alınan yerlerde, gerçek amaç ve anlamdan uzak olarak genel kadınlara sanat icra etmek imkánının verildiğinin tespiti halinde bu tesislerin ruhsatsız açılmış birleşme yerleri sayılarak üç ayı geçmemek üzere kapatılmaları hükme bağlanmıştır.

FUHUŞ TÜZÜĞÜ YANLIŞ ANLAŞILIYOR

Tüzüğün belirtilen hükümlerinin bazı konaklama tesisleri tarafından yanlış yorumlandığı ve tüzük kapsamında işlem görmemek amacıyla evlenme cüzdanı sorma yoluna gittikleri anlaşılmaktadır. Tüzük hükümleri, fuhşu meslek edinmiş olan kimselere yer temin edilmesini engellemeyi amaçlamaktadır. Bu da ancak aynı kişinin farklı zamanlarda farklı kişilerle aynı konaklama tesisinden yer talep etmesiyle tespit edilebilecek bir husustur. Bu nedenle, konaklama tesislerinin tesiste ilk kez konaklama talebinde bulunan kişilerden evlenme cüzdanı talep etmelerinin yasal dayanağı bulunmadığı gibi, müşterileri rencide edici nitelikte olduğu değerlendirilmektedir.

EKŞİ SÖZLÜK

’Evlilik cüzdanı soran oteller’ bölümünden

 Bence o otelin sahibine, ben de lütfen annenizden kızlık belgesi istiyorum yoksa burada kalmam, demeli.

 Üstelik son derece terbiyesiz bir tavırla yaparlar bunu. Yıldızı olan otellerin hiçbirinin böyle bir hakkı olmamasına rağmen!

 Evli olunsa bile kalınmaması gereken otellerdir.

 Uzun lafın kısası ’Size aynı odayı vereceğim ama sevişmek için belediyeden izin kağıdı aldınız mı? Yoksa aynı oda olmaz’ demenin üstü kapalı yoludur

 Selamın aleyküm. İki kişilik münasip bi oda, Allah rızası için.

 Hoş geldiniz beyefendi. Evlilik cüzdanınız var mı?

 Evlilik var ama cüzdan yok. İmam nikahı yaptıkdı. İmamı getirebilirim isterseniz.

 İmamı da al git.

İTÜ SÖZLÜK’TEN

 Çağdışı bir otel uygulamasıdır. Aynı odayı isteyen iki erkek müşterinin gay olup olmadığını nasıl kontrol edeceksiniz ki sorusuna hedef konudur.

 Hiçbir otelde normal olmayan durumdur. Burası şeriat devleti değildir. Bir kadın ve erkeğin evli olmadığı halde otelde konaklamalarında yasal olarak bir engel yoktur. Kimse size evlilik cüzdanınızı soramaz. 

Etik, sosyal, dini ve kanuni boyutlarda incelenmesi gereken olaydır. 

Malum çiftten kadın olanına potansiyel o..., erkek olanına ise fuhuş sektörüne para kazandıracak potansiyel azgın gözüyle bakılması durumudur. Buradan çıkaracağımız sonuç, bu ülkede evli değilseniz "çiftleşmek" tehlikeli ve hukuken sakıncalıdır.

 Evliliği seksten ibaret gören ya da evliliği seksin resmiyete dökülmüş hali olarak gören zihniyetin ürünü.