Dr. Yanıt

TekerleÄŸi insan mı keÅŸfetti, yoksa doÄŸa mı?Yanıt: Çok haklısınız, aslında tekerlek biçimi doÄŸada vardır. DoÄŸa, tekerlek biçiminden yaygın olarak faydalanır. Mesela bakterileri düşünün, bilinen bakterilerin az yarısında var olan, hareket etmek için kullandıkları ve flagellum adı verilen kamçısı, esas olarak tekerleÄŸin mekanizmasına dayanır. Bu tirbuÅŸona benzeyen parça, sürekli dönerek bakterinin hareketini saÄŸlar. Kamçıların her biri, hücre zarına gömülü olan "tekerleÄŸe" baÄŸlıdır ve bu saniyede yüzlerce kez döner. Åžimdi size bir elektrik motorunun da aslında doÄŸa var olduÄŸu ve bakterilerde çalıştığını söyleceÄŸiz: Bu tekerlekleri küçük bir elektrik motoru döndürür. Peki tekerleÄŸin dönmesi içing erekli enerji nasıl saÄŸlanır? Pozitif yüklü hidrojen iyonları, kimyasal enerjiden yararlanarak hücre yüzeyinden dışarı pompalanır. Daha sonra bunlar sürü halinde geriye akarak daireyi tamamlar ve bir motor görevi yerine getirerek tekerleÄŸi döndürler.Flagellum’un çalışma biçimi, aslırda son derece geliÅŸmiÅŸ bir nanoteknolojiye örnektir. Hattá sistem de bir de "geri vites" vardır ve mekanizmanın yardımı ile de bakteri yiyeceÄŸini bulur. DoÄŸada tekerleÄŸin en belirgin örneÄŸi, büyük sistem olarak, "amaranthus" denilen horozibiÄŸi bitkisidir. Bitkinin toprak üzerinde kalan kısmı saptan koparak rüzgárda yuvarlanır ve tohumlarını yayar. Ani bebek ölümlerinin nedenleri nedir? Yanıt: Ani beÅŸik ölümleri, tıbbın üzerinde en çok durduÄŸu olaylardan biri. Bu konuda çok sayıda teori var. Bir zamanlar çocuÄŸu yüzükoyun bile yatırmayın dendi. Bebek kendi kusmuÄŸunda boÄŸuluyor, dendi ve benzer bir çok konu.. bunlar hala geçerli olmakla birlikte, bazı geliÅŸmeler var.Fakat bazı bilim adamları, ani çocuk ölümlerinde biyolojik bir neden arayıp duruyor. Bu araÅŸtırmalardan biri, ani bebek ölümleri konusunda yeni bulgular gündeme getirdi. Åžikago Ãœniversitesi’nden biyolog Jan-Marino Ramirez bu olayın iki yönüne iÅŸaret ediyor.Önce, bu olayda bebek soluk alamaz. Hele böyle bir durumda yastık da hava yollarını tıkıyorsa, beyin yeterli miktarda oksijeni alamayacaktır ve bebek soluÄŸunu normal haline dönüştüremeyeceÄŸi için ölecektir.Ramirez, bir de, ani ölüm sendromu olan çocukta serotonin adı verilen sinir ileticisi kimyasalın beyin hücrelerine doÄŸru dürüst baÄŸlanamadığını iÅŸaret ediyor. Burada sinir iletimiyle ilgili bir sorun ortaya konduyor.Ramirez ve arkadaÅŸları, laboratuvar fareleri üzerinde yaptıkları araÅŸtırmada, soluk almayı düzenleyen iki grup nöron buldular. Bunlardan biri normal solunumu düzenliyor, ikincisi soluk almayı denetliyorBilim insanları serotonin kimyasalının soluk alma hücrelerini tetikleyen sodyum kanallarını düzenlediklerini buldular. Bu kanallarda bir problem varsa, epilepsi ve kalp hastalıklarında da önemli bir rol oynadığını anlaşıldı. Ramirez diyor ki: Bu ikisi durum da ani beÅŸik ölümlerine yol açabilir. DoÄŸru dürüst çalışmayan bir serotonin mekanizması soluk almayı da bozabiliyor.. Åžimdi sıra baÅŸka sorulara geldi. Anne sigara içiyor mu? Bu sinir hücrelerini etkiliyor mu? Anneler bebeklerini sırt üstü yatırmalı. Bu önlem ani bebek ölümlerini büyük ölçüde engelliyor" diyor.Â