Dr. Yanıt

Probiyotik nedir?SORU: Son zamanlarda gazetelerde yer alan haberlerde ve televizyon reklamlarında yeni bir üründen bahsedildiÄŸini duymuÅŸ olmalısınız. Bu ürün bir yoÄŸurt. Bunun probiyotik bir yoÄŸurt olduÄŸundan söz ediliyor. YANIT:Soruya yanıtı, Celal Bayar Ãœniversitesi Biyoloji Bölümü’nden Hilmi Toprak veriyor: ÇoÄŸu kiÅŸide probiyotik sözcüğü, antibiyotiÄŸi çaÄŸrıştırıyor. Antibiyotik, hastalık etkeni mikropların ortadan kaldırılmasında etkili olan maddelere verilen isimdir. ‘Pro’ önekinin, ‘ön’ veya ‘önce’ anlamına geldiÄŸi de bilindiÄŸine göre, probiyotik, alındığı zaman, hastalık etkeni mikropların vücuda yerleÅŸmesini ve hastalık yapmasını önleyen maddeler olduÄŸu gibi bir anlam ortaya çıkar. Önemli gıdalarından biri olan yoÄŸurt saÄŸlıklı bir gıda olarak kabul edilir. Zehirlenmelerden sindirim bozukluklarına kadar birçok sorun için, yoÄŸurt yedirilir. 1900’lü yılların başında, Rus asıllı bir bilgin olan Metchnikoff, sıklıkla yoÄŸurt yiyen insanların saÄŸlıklı ve uzun ömürlü olduÄŸu yolundaki gözlemlerden yola çıkarak Fransa’da kurduÄŸu merkezde yoÄŸurt üzerine yoÄŸun çalışmalar baÅŸlattı. Probiyotik yoÄŸurt, bu çalışmaların sonucunda ulaşılan bir ürün olmuÅŸtur.Metchnikoff’un baÅŸlattığı çalışmalara da, yoÄŸurdun yararlı etkisinin mayasındaki Laktobacil’ ler adı verilen maya bakterilerinden kaynaklandığı belirlenmiÅŸ. Laktobacil’ler de çok sayıda bakteri türünü içeren geniÅŸ bir aile. Son zamanlarda, Laktobacil’lerin Asidofil grubunun daha yararlı olduÄŸu ortaya konuldu. Probiyotik etki Laktobasi’llerin Asidofil grubundaki bakterilerde görülüyor. Bunların da deÄŸiÅŸik türlerinin probiyotik etkileri birbirinden farklı. Bir bakterinin probiyotik etkisinden bahsedilebilmesi için bulunması gereken ilk özellik,midedeki güçlü asitlere ve safra tuzlarına dayanıklı olup bağırsaÄŸa kadar canlı ulaÅŸabilmeli ve de bağırsak içzarına yerleÅŸip burada koloni oluÅŸturabilmelidir. Åžimdilerde üretilen klasik yoÄŸurtlarda kullanılan maya bakterileri, Streptococcus thermophilus ve Lactobacillus bulgaricus, mide asitine dirençli olmadığı için bağırsaklara canlı ulaÅŸamıyorlar ve bu nedenle probiyotik etkileri yok. Probiyotikler ilaç deÄŸil, düzenli olarak tüketildiklerinde saÄŸlığı koruyan maddeler. SaÄŸlığı korumak, hastalandıktan sonra tedaviye çalışmaktan çok daha doÄŸru. Bunu beslenirken saÄŸlamak da çok güzel. Umarım sizleri bu konuda biraz aydınlatabildiÄŸim ise çok mutlu olduÄŸumu belirtmek isterim. Herkese yaÅŸamında saÄŸlıklı baÅŸarılı günler dilerim.Arsen Lupen gerçekten yaÅŸadı mı?YANIT: Yazar Maurice Leblanc ‘Arsen Lupin’i yaratırken gerçekten yaÅŸamış olan bir kiÅŸiden esinlendi. 1905 yılında Marius Jacob adlı anarÅŸistin davasına katılan Leblanc bu genç adamdan oldukça etkilenmiÅŸti. - Jacob Gece Çalışanları olarak adlandırılan çetenin gerçekleÅŸtirdiÄŸi soyguna yardım etmiÅŸ, karşılığında anarÅŸist grubuna aktarmak üzere ganimetin üzerinden yüzde 10 komisyon almıştı. Jacob dava sırasında hırsızlığa karşı olduÄŸunu ancak en büyük hırsızlık olan mülkiyetçiliÄŸi protesto etmek için soyguna katıldığını belirtmiÅŸti. - Kendisi 150’yi aÅŸkın soygunda yer almak ve 5 milyon frank deÄŸerinde altın çalmakla suçlanarak 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 1936 yılında Ä°spanyol Cumhuriyetçiler’in mücadelesini desteklemek amacıyla Ä°spanya’ya gitti. Ancak daha sonra anarÅŸistlerle arası açıldı. 1954 yılında 75 yaşındayken intihar etti.Körler rüya görürler mi?YANIT: DoÄŸuÅŸtan kör olanlar da rüya görürler. Ancak bu rüyalar seslerin ve duyuların temel olduÄŸu bir baÅŸka boyutta ortaya çıkar. Öte yandan, bazı körler günlük yaÅŸam deneyimlerinden yola çıkılarak oluÅŸturulmuÅŸ rüyalardan da söz ediyorlar. ÖrneÄŸin, doÄŸuÅŸtan görme özürlü Sophie rüyasında masalar, iskemleler ve daha pek çok nesne gördüğünü hatta gökyüzü, ufuk hakkında bile belli bir fikir edindiÄŸini belirtiyor. Tabii ki bunlar çoÄŸu kez renksiz oluyor; görme özürlüler soyut bir biçimde bunları bir nesneyle iliÅŸkilendiriyorlar. Aslında doÄŸuÅŸtan kör olanlar arasında koyu bir karanlık içinde yaÅŸayanlara nadiren rastlanıyor: Bunların çoÄŸu en azından ışığın gölgesini ya da nesnelerin bazı hatlarını ayırt edebiliyor.Kediler neden yedi canlı?SORU: Kedilerin yedi canlı olduÄŸu söylentisi nereden kaynaklanıyor?YANIT: Bu söylentinin kaynağı Tanrıça Bastet’e benzetildikleri için kedilerin kutsal sayıldıkları Antik Mısır dönemine uzanıyor. Mısırlılar kedilerin hemen hemen her zaman dört ayak üzerine düştüklerini fark etmiÅŸlerdi. Bu da onların pek çok canı olduÄŸu inanışının ortaya çıkmasına neden olmuÅŸtu. Ancak o çaÄŸda genelde kedilere dokuz can atfediliyordu çünkü dokuz uÄŸurlu bir rakamdı. Nitekim bu dokuz can miti uzun süre geçerliliÄŸini korudu; Shakespeare’in Romeo ve Juliette’inde bundan söz edilir. Günümüzde ise genellikle yedi canlı olduÄŸu söyleniyor. Bu yedi rakamı da Dünyanın Yedi Harikası, göğün yedinci katı gibi popüler deyiÅŸlerden kaynaklanıyor. Böylece ortalama yirmi yıl yaÅŸayan kedilere de yedi can atfedilmiÅŸ oluyor.Â