Dr. House hiçbir şeyi kafadan uydurmuyor
Güncelleme Tarihi:
Mesude Erşan
Oluşturulma Tarihi: Nisan 11, 2009 00:00
Aksi, hazır cevap, takıntılı, kaba, komik, şahsına münhasır. İşte housemdturkiye.blogspot.com’da Dr. House bu sıfatlarla tanımlanıyor. Gregory House, çalıştığı hastaneye gelen ilginç vakaları, en akla gelmedik belirtilerden yola çıkarak, ekibiyle birlikte bir dedektif gibi ele alıyor. “Herkes yalan söyler” diyen doktor, hastaların kendileriyle ilgili anlattıklarına da pek kulak asmıyor.
Kimsenin aklına getirmediği detayları değerlendirip, en son akla gelebilecek hastalıkların tanısını koyuyor. Dizinin neredeyse her bölümünde, bu yöntemle ölümcül durumdaki bir hastayı son anda kurtarıyor. İşte ABD’li sağlık gazetecisi Andrew Horltz, “Dr. House’un Tıp Bilimi” adlı kitapta, dizide kullanılan tüm tanı yöntemlerini teker teker ele alıyor, Amerikan tıbbına Dr. House özelinden projeksiyon tutuyor. Diziyi seyredenler, anlatılan tuhaf vakalar ve konulan tanılar karşısında sık sık “Yok artık, olmaz bu kadarı” diye tepki gösteriyor. Kitabı okuyanlar da aynı tepkiyi gösteriyor. Peki dizi senaryosu gereği anlatılan bu vakalar gerçek mi, abartılı mı, tamamen uydurma mı? İşin ilginç yanı, çoğu gerçek veya gerçek olabilir. Ama birkaç tanesi de abartılı veya hatalı. İşte diziden alınan ve incelenen birkaç vaka örneği...
Konuşmadan yalan söylenir mi?
Dr. House, “İletişim Güçlüğü” adlı bölümde, hasta yalan söylememiş olsa da bir yalanı ortaya çıkarır ve olgunun çözülmesini sağlar. Hasta aniden “afazi” olarak adlandırılan şekilde, anlamsız cümleler kurmaya başlar ve hastaneye getirilir. Afazi Yunanca bir sözcük ve anlamı konuşmamak. Hasta, konuşmalarının başkaları tarafından anlaşılmadığını anlamamaktadır. Çünkü beyninde dili oluşturan bölümde sorun vardır...
BEYNİ TUTAN SITMA MİKROBU
Colorado Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Dr. James Kelly bu hastaları şöyle anlatıyor: “Bu tip afazisi olan hastalar olasılıkla konuştukları şekilde düşünmüyorlar. Ne başkalarının konuşmalarını ne de kendi konuşma bozukluklarını kavrayabililer. Bu hastalar yürüyebildikleri, yemek yiyebildikleri ve fiziksel olarak belirgin bir sorunları yokmuş gibi durdukları için, çoğu zaman nörolojik hastalıkları değil de psikozları varmış zannediliyor.”
House’daki bölümde, ipuçları da hastanın konuşması gibi anlamsızdı. Sonra Dr. House, hastanın deneysel bir beyin ameliyatı için Güney Amerika’ya gittiğini öğrendi. Giz çözüldükten sonra, sorun beyni tutan sıtma olarak tanımlandı. Aslında hastalık, olasılık listesinde yoktu, çünkü kimse hastanın sıtma olan bir bölgeye gittiğini bilmiyordu. Gelelim gerçeklere: Amerikan Nöroloji Akademisi üyesi Dr. Kelly, hiç sıtmanın neden olduğu afazi hastası tedavi etmemiş olsa da, literatürde birkaç vaka hatırlıyor.
Uyurken sevişen hasta
“Rol Modeli” adlı bölümde, kadın hastanın anlattıkları düşük yapma belirtileriyle örtüşmektedir. Hastanede herkes de buna inanır tabii. Ama hasta, ısrarla hemen hemen bir yıldır seks yapmadığını iddia eder. Dr. House ise ona “uyurken sevişiyor” tanısı koyar.
UYURCİNSEL HASTA
Uyurken seks yapmak aslında uyurgezerlikten bir basamak sonrası. Bazı uzmanlar bunun parasomnia adı verilen bir grup bozukluğa sokuyor. En sık görülen parasomnialar, altını ıslatma, gece korkuları ve saldırganlık. Nedeni her zaman net değil. Uykuyu etkileyen bazen bir duygusal tetikleyici ya da travmatik bir durum olabilir. Toronto’da 2005’te bir adam, cinsel saldırı suçlamasıyla yargılanmış, ancak olay sırasında uyuduğunu öne sürerek beraat etmişti. Toronto Üniversitesi uyku uzmanı Dr. Colin Shapiro davada savunma tarafının tanığıydı. Doktor ve çalışma arkadaşları, uyurcinseliğinin bir parasomnia olarak kabul edilmesi gerektiğini öne sürdüler. Tıp literatüründe sadece birkaç uyurcinsellik olgusu var. Kimse ne kadar sık olduğunu bilmiyor. Araştırmacılar bu durumun, uyurken cinsel istekle uyanmaktan farklı olduğunu belirtiyor.
Sigarayla hastalık tedavi edilir mi?
“Yaparsan lanetlenirsin” adlı bölümde, alışveriş merkezinin Noel Babası, kliniğe gelir. İçeri girerken Dr. House havadaki kokuya dikkat eder. Hasta, iltilaplı bağırsak hastalığı için etkin bir tedavi rica eder. Çünkü kucağı çocuklarla doluyken, pek de hoş olmayan olaylara neden olmaktadır. Dr. House böylece o keskin kokunun ne olduğunu anlar! Reçete olarak günde iki sigara yazar. Sigara içmenin iltilaplı bağırsak hastalığının tedavisindeki en etkin yöntemlerden biri olduğunu söyleyen araştırmaları anlatır...
DR. HOUSE YANLIŞ TEDAVİ VERDİ
Çalışmalar, gerçekten de sigara içenlerin ülserli kolit adıyla bilinen iltihaplı bağırsak hastalığına daha az yakalandığını gösteriyor. Buna karşılık sigara içenler, bir başka iltihaplı bağırsak hastalığı olan Crohn’a ise daha sık yakalanıyorlar. Başka bazı araştırmalar ise sigara içmenin ülserli kolitten korumadığını, sadece diğer tip iltihaplı bağırsak hastalığına eğilim yarattığını ileri sürüyor. Dolayısıyla iltihaplı bağırsak hastalığının belirtilerini azaltmak için sigara önermek, rutin tıp pratiğine kesinlikle uygun değil.
38 yaşındaki anne neden acayipleşti?
“Sokrat Yönetimi” bölümünde, 38 yaşındaki anne birden garip davranmaya başlar. İçki içmektedir. Yapılan incelemede karaciğer yetmezliği bulguları ortaya çıkar. Bölümün başlarında, hastanın belirtileri şizofreni ve alkolizm tanısıyla uyumludur. Ancak Dr. House bu kolay yanıtla tatmin olmaz, kuşkuya düşer. Sonunda kaçırılan göz doktoru randevusuyla ilgili küçük bir belirti, onu vücutta aşırı miktarda bakır depolanmasına yol açan kalıtsal Wilson hastalığı tanısına götürür.
DOĞRU KARAR!
Dr. House hastanın psikiyatrik belirtilerinin şizofreniye bağlı olmayabileceğinden kuşkulanmıştı. Bu doğru bir karar. Şizofreniyle karışabilecek uzun bir hastalıklar listesi var. Hastanın oğlunun aldığı notlarda gidilmemiş göz doktoru randevusu doktorumuzun gözüne çarpar. Göz muayenesinin verebileceği bilgileri merak eder House. Korneadaki yeşil-sarı halka, Wilson hastalığının klasik bulgusudur. Bu hastalarda sık görülen bulgulardan biri de karaciğer sirozu. Açıklanamayan karaciğer hastalığı bulunan hastalarda Wilson hastalığı aranmalı. Karaciğer yetmezliği nedeniyle hastalık öldürücü olabilir...
Viskiyle alkolizm tedavisi
”Kabullenme” bölümünde Dr. House, hastasını tedavi etmek için eski western’lerden bir bölüm açar ve bir şişe viski getirir. Hastada fotokopi mekinesi tonerlerini içmeye bağlı metanol zehirlenmesi söz konusudur... House ve hastası şişeyi devirirken, House, alkollü içkilerde bulunan etanolün, metanolün parçalanma ürünü olan formik asidi bağlayarak zehrin vücuttan atılmasını sağladığını açıklar.
TEKNİK OLARAK İŞE YARAYABİLİR
Kitapta yazarın yaptığı araştırmaya göre, teknik olarak Dr. House’un tedavisi işe yarayabilir. Ama zehir kontrol uzmanlarına göre viski tedavisi modern bir hastaneden çok Vahşi Batı barlarına yakışır!
Konuşmadan yalan söylenir mi?
Dr. House, “İletişim Güçlüğü” adlı bölümde, hasta yalan söylememiş olsa da bir yalanı ortaya çıkarır ve olgunun çözülmesini sağlar. Hasta aniden “afazi” olarak adlandırılan şekilde, anlamsız cümleler kurmaya başlar ve hastaneye getirilir. Afazi Yunanca bir sözcük ve anlamı konuşmamak. Hasta, konuşmalarının başkaları tarafından anlaşılmadığını anlamamaktadır. Çünkü beyninde dili oluşturan bölümde sorun vardır...
BEYNİ TUTAN SITMA MİKROBU
Colorado Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Dr. James Kelly bu hastaları şöyle anlatıyor: “Bu tip afazisi olan hastalar olasılıkla konuştukları şekilde düşünmüyorlar. Ne başkalarının konuşmalarını ne de kendi konuşma bozukluklarını kavrayabililer. Bu hastalar yürüyebildikleri, yemek yiyebildikleri ve fiziksel olarak belirgin bir sorunları yokmuş gibi durdukları için, çoğu zaman nörolojik hastalıkları değil de psikozları varmış zannediliyor.”
House’daki bölümde, ipuçları da hastanın konuşması gibi anlamsızdı. Sonra Dr. House, hastanın deneysel bir beyin ameliyatı için Güney Amerika’ya gittiğini öğrendi. Giz çözüldükten sonra, sorun beyni tutan sıtma olarak tanımlandı. Aslında hastalık, olasılık listesinde yoktu, çünkü kimse hastanın sıtma olan bir bölgeye gittiğini bilmiyordu. Gelelim gerçeklere: Amerikan Nöroloji Akademisi üyesi Dr. Kelly, hiç sıtmanın neden olduğu afazi hastası tedavi etmemiş olsa da, literatürde birkaç vaka hatırlıyor.
Uyurken sevişen hasta
“Rol Modeli” adlı bölümde, kadın hastanın anlattıkları düşük yapma belirtileriyle örtüşmektedir. Hastanede herkes de buna inanır tabii. Ama hasta, ısrarla hemen hemen bir yıldır seks yapmadığını iddia eder. Dr. House ise ona “uyurken sevişiyor” tanısı koyar.
UYURCİNSEL HASTA
Uyurken seks yapmak aslında uyurgezerlikten bir basamak sonrası. Bazı uzmanlar bunun parasomnia adı verilen bir grup bozukluğa sokuyor. En sık görülen parasomnialar, altını ıslatma, gece korkuları ve saldırganlık. Nedeni her zaman net değil. Uykuyu etkileyen bazen bir duygusal tetikleyici ya da travmatik bir durum olabilir. Toronto’da 2005’te bir adam, cinsel saldırı suçlamasıyla yargılanmış, ancak olay sırasında uyuduğunu öne sürerek beraat etmişti. Toronto Üniversitesi uyku uzmanı Dr. Colin Shapiro davada savunma tarafının tanığıydı. Doktor ve çalışma arkadaşları, uyurcinseliğinin bir parasomnia olarak kabul edilmesi gerektiğini öne sürdüler. Tıp literatüründe sadece birkaç uyurcinsellik olgusu var. Kimse ne kadar sık olduğunu bilmiyor. Araştırmacılar bu durumun, uyurken cinsel istekle uyanmaktan farklı olduğunu belirtiyor.
Sigarayla hastalık tedavi edilir mi?
“Yaparsan lanetlenirsin” adlı bölümde, alışveriş merkezinin Noel Babası, kliniğe gelir. İçeri girerken Dr. House havadaki kokuya dikkat eder. Hasta, iltilaplı bağırsak hastalığı için etkin bir tedavi rica eder. Çünkü kucağı çocuklarla doluyken, pek de hoş olmayan olaylara neden olmaktadır. Dr. House böylece o keskin kokunun ne olduğunu anlar! Reçete olarak günde iki sigara yazar. Sigara içmenin iltilaplı bağırsak hastalığının tedavisindeki en etkin yöntemlerden biri olduğunu söyleyen araştırmaları anlatır...
DR. HOUSE YANLIŞ TEDAVİ VERDİ
Çalışmalar, gerçekten de sigara içenlerin ülserli kolit adıyla bilinen iltihaplı bağırsak hastalığına daha az yakalandığını gösteriyor. Buna karşılık sigara içenler, bir başka iltihaplı bağırsak hastalığı olan Crohn’a ise daha sık yakalanıyorlar. Başka bazı araştırmalar ise sigara içmenin ülserli kolitten korumadığını, sadece diğer tip iltihaplı bağırsak hastalığına eğilim yarattığını ileri sürüyor. Dolayısıyla iltihaplı bağırsak hastalığının belirtilerini azaltmak için sigara önermek, rutin tıp pratiğine kesinlikle uygun değil.
38 yaşındaki anne neden acayipleşti?
“Sokrat Yönetimi” bölümünde, 38 yaşındaki anne birden garip davranmaya başlar. İçki içmektedir. Yapılan incelemede karaciğer yetmezliği bulguları ortaya çıkar. Bölümün başlarında, hastanın belirtileri şizofreni ve alkolizm tanısıyla uyumludur. Ancak Dr. House bu kolay yanıtla tatmin olmaz, kuşkuya düşer. Sonunda kaçırılan göz doktoru randevusuyla ilgili küçük bir belirti, onu vücutta aşırı miktarda bakır depolanmasına yol açan kalıtsal Wilson hastalığı tanısına götürür.
DOĞRU KARAR!
Dr. House hastanın psikiyatrik belirtilerinin şizofreniye bağlı olmayabileceğinden kuşkulanmıştı. Bu doğru bir karar. Şizofreniyle karışabilecek uzun bir hastalıklar listesi var. Hastanın oğlunun aldığı notlarda gidilmemiş göz doktoru randevusu doktorumuzun gözüne çarpar. Göz muayenesinin verebileceği bilgileri merak eder House. Korneadaki yeşil-sarı halka, Wilson hastalığının klasik bulgusudur. Bu hastalarda sık görülen bulgulardan biri de karaciğer sirozu. Açıklanamayan karaciğer hastalığı bulunan hastalarda Wilson hastalığı aranmalı. Karaciğer yetmezliği nedeniyle hastalık öldürücü olabilir...
Viskiyle alkolizm tedavisi
”Kabullenme” bölümünde Dr. House, hastasını tedavi etmek için eski western’lerden bir bölüm açar ve bir şişe viski getirir. Hastada fotokopi mekinesi tonerlerini içmeye bağlı metanol zehirlenmesi söz konusudur... House ve hastası şişeyi devirirken, House, alkollü içkilerde bulunan etanolün, metanolün parçalanma ürünü olan formik asidi bağlayarak zehrin vücuttan atılmasını sağladığını açıklar.
TEKNİK OLARAK İŞE YARAYABİLİR
Kitapta yazarın yaptığı araştırmaya göre, teknik olarak Dr. House’un tedavisi işe yarayabilir. Ama zehir kontrol uzmanlarına göre viski tedavisi modern bir hastaneden çok Vahşi Batı barlarına yakışır!