Güncelleme Tarihi:
Türkiye’de dövme ve adli vakalar arasında bir bağlantı var mı? Bir yüksek lisans tezi bu soruya yanıt aradı. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü Sosyal Bilimler Anadalı’nda master yapan Ayşen Kayser, Türkiye’de dövme ve ölüm arasındaki korelasyonu inceleyen bir tez yazdı. 2006 ve 2007 yılları arasında yaşamını yitiren dövmelilerin incelediği araştırma ilginç saptamalar ve rakamlarla dolu.
Tezde 1988 yılından 2000 yılına kadar olan trend izlenmiş. 1988-1992 yılları arasında ölenlerin yüzde 3’ü; 1998-2001 arası ölenlerin yüzde 2’si; 2006-2007 yılları arasındaysa ölenlerin yüzde 5’i’nin dövmeli olduğu saptanmış.
YÜZDE 38’İ CİNAYET
2006-2007 arası yaşamını yitirenler dövmeliler arasında 361 erkek ve 31 kadın bulunuyor. Dövmelilerin yüzde 38’i cinayet, yüzde 28’i kaza kurbanı, yüzde 11’i ise intihar etmiş. Yüzde 27’si ateşli silahla yüzde 14’ü ise kesici aletle yaralanmış. Dövmeli erkeklerin yüzde 39’u cinayete kurban giderken, kadınlar ise yüzde 35 oranında kaza kurbanı. Aynı yıllar arasında 10 dövmeli erkek, 5 de dövmeli kadın yüksekten düşmüş. Yaşamını yitiren dövmelilerden erkeklerin yüzde 33’ü kadınların ise yüzde 29’unda uyuşturucu madde tespit edilmiş. Hem erkek hem de kadınlarda toplam alkollü olma oranı ise yüzde 23. İstatistikler yaygın kanının aksine dövme ile AIDS arasında tahmin edildiği kadar kuvvetli bir bağ olmadığını gösteriyor. 1 yılda yalnızca 1 dövmeli erkek AİDS’ten ölmüş.
Yaşamını yitirenlerin yüzde 16’sında çeşitli hayvan figürleri, yüzde 9’da kalp şeklinde, yüzde 7’sinde bitki figürlü dövme var. 27’sinin vucudunun çeşitli yerlerinde yazı şeklinde dövme mevcut. Yazıların yüzde 39’u “canım”, “anam”, “sabır”, “kader”, “kin”, vb. sözcüklerden oluşuyor. Hayvan figürlerinde ise yüzde 43’le yılan baskın.
DÖVME VERİ TABANI
Peki tüm bu veriler ne işe yarayacak? Ayşen Kayser’e göre bilgisayar ortamında semboller ve anlamlarını içeren bir veritabanı oluşturulabilirse adli olaylarda kişinin üzerinde bulunan dövmelerdeki sembol ve işaretler hızlı bir şekilde anlamlandırılabilir: “Vücut dövmelerinin günümüz toplumu içerisinde gitgide yaygınlaştığı görülüyor. Kişilerin kimliklendirilmesinde ya da dövmelerin içerdiği sembollerin suç örgüsü içerisinde bir anlam taşıyabilme olasılığı nedeniyle, dövmelerin adli bilimler açısından değerlendirilmesi çok önemli.”
HANGİ DÖVME NE ANLAMA GELİYOR
? En çok kol ve omza dövme yaptırılıyor; dövme yaptıranlar figürleri genellikle dövmecilerdeki kataloglardan seçiyor.
? Dövme eski çağlardan beri bir tür kendini ifade biçimi ve hala bu şekilde kullanılıyor; hatta incelemeye göre popüler kültürle birlikte dövme yaptırmak yaygınlaşıyor.
? Dövme kültüründe zincir yeryüzüyle gökyüzü evliliğinin sembolü, geleneğin devamı ve bağımlılık gibi kavramlarla da özdeşleştiriliyor.
? Kılıç cegaverlik ve atılganlığın yanı sıra, adalet, güç, kuvvet ve erdemi de simgeliyor.
? At ortaçağ şövalyelerinden geliyor. Ülkeye ve krala bağlılık ve hizmet anlamlarını taşıyor.
? Kedi ise tetikte olmak ve cesaretin sembolü, tarih boyunca da İskoç ve İrlandalıların kollarında görülmüş.
DÖVMECİLERİN YÜZDE 60’I BU İŞİ BİR YILDIR YAPIYOR
Yapılan incelemeye göre dövme yaygınlaşmaya devam ediyor ama anlaşılan o ki talebi karşılayacak yeterli dövmeci yok, çünkü tezde yapılan saptalamalara göre dövmecilerin pek çoğu acemi denecek düzeyde. Tez kapsamında 50 dövmeciyle bir anket yapılmış ve bu küçük anketle Türkiye’deki dövmecilerin bir anlamda profili çıkarılmaya çalışılmış. Yapılan ankette dövmecilerin yüzde 68’i dövmeciliği bir ustadan öğrendiklerini belirtiyor. Kursa gidenlerin oranı yüzde 10, kendi kendine öğrenenlerin oranı da çok düşük değil, yüzde 12. Dövmecilerin yüzde 60’ı son bir yıldır dövme yaptıklarını belirtiyor. Ancak bu dövmeciler oldukça geniş bir kitleye sesleniyor: Dövme yaptıranların yaş aralığı 25-40 yaş.
BİR YAPTIRAN BİR DAHA YAPTIRIYOR
Tezde altı çizilen bir tespit de bir kere dövme yaptıranın tek dövmeyle kalmaması. Dövme yaptırmaya karar verenler sonra dört dövmeye kadar çıkıyor. Araştırma grubunda yer alan 50 kişilik dövmeci grubundan toplanan bilgiye göre, dövme yaptırmaya gelenlerin yüzde 56.4’ü ise kadın.