Domuz gribine karşı bağışıklık yok

Mevsimsel gribe benzeyen yüksek ateş, boğaz ağrısı ve öksürük gibi belirtiler gösterse de ilk kez rastlanan virüsü ile Domuz Gribi yani influenza A(H1N1), tüm dünyada büyük korkuya neden oldu. ASM’den Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Elif Hakko, hastalığın yayılmasının engellenmesi için ellerin sık sık yıkanması gerektiğini vurguluyor.

Domuz Gribi bir anda gündemimize giren önemli bir sağlık sorunu oldu. Nasıl ortaya çıktı ve gelişme seyri nasıl oldu?
30 Mart 2009’da ABD’nin San Diego şehrinde 10 yaşında bir erkek çocuktan alınan örnekte, 15 Nisan’da CDC (Center for Disease Control-Hastalık Kontrol Merkezi) tarafından yeni bir grip virüsü (H1N1) saptandı. Bu ilk hastadan sonra, 28 Mart’ta Kaliforniya eyaletinde hastalanan dokuz yaşında bir kız çocuğundan alınan örnekte 17 Nisan’da domuz kaynaklı olan aynı virüs saptandı. Bu çocukların domuzlarla teması yoktu.

Daha sonra bu tip belirtileri olan hastalardan solunum örnekleri alınarak CDC’ye gönderilmesi istendi. Virüs, her yaş grubundan kişide saptandı ancak daha çok gençlerde görüldü. Belirtiler %94 ateş, %92 öksürük, %66 boğaz ağrısı, %25 ishal ve %25 kusma şeklinde oldu. Hastaneye yatanların çoğunluğunu ya çocuk ya hamile ya da kronik hastalığı olan kişiler oluşturdu. %50’sinde zatürree saptandı, %36’sı yoğun bakım ünitesine alındı, %18’i mekanik ventilatöre bağlandı. %74’ü oseltamivir ile tedavi edildi, %82’si iyileşti. Kas hastalığı olan bir çocuk ve bir hamile öldü.�

Neden bu kadar hızla yayılıyor ve nasıl bulaşıyor?
Influenza A (H1N1) virüsü, daha önce insanlarda hastalık yapmamıştı. Önceki ve mevcut mevsimsel griple herhangi bir ilişkisi olmayan bu yeni virüs, çok kısa sürede 177 ülkede görüldü, bin 800 kişinin ölümüne neden oldu. Virüs insandan insana öksürme, aksırma, hapşırmayla bulaştı. Eller ve solunum damlacıklarının düştüğü yüzeylere temasla da yayıldı.

Dünyanın bu kadar endişe etmesinin nedeni, virüsün yeni olması ve toplumdaki kişilerin bu virüse karşı hiçbir bağışıklığının olmayışıydı. Virüsle karşılaşan kişilerin büyük çoğunluğu hafif seyirli, kendi kendini sınırlayan bir hastalık geçirdi. Ancak bağışıklık sorunu olan, genel sağlık durumunu bozan başka bir hastalığı olan kişiler, hamileler ve çok küçük çocuklar hastanelerde izlenmek zorunda kalındı. Bu hastalar, antiviral ilaçlar ve komplikasyonlar için antibiyotik tedavileri aldı. 

Influenza A(H1N1) enfeksiyonunun belirtileri farklı mıdır?
Klinik belirti ve bulguları mevsimsel gripten farklı değildir. Kuluçka süresi 1-7 gündür. Bulaştırıcılığı, belirtiler oluşmadan bir gün önce başlar, belirtiler kaybolana kadar sürer. Hastaların yaklaşık %90’nında fazlasında öksürük ve ateş vardır. Buna yaygın kas, eklem ve vücut ağrıları, boğaz ağrısı eşlik eder. Mevsimsel gripten farklı olarak hastaların %25’inde ishal ve kusma olabilir.�

Hastalıktan korunmak için önerileriniz neler?
Tüm solunum yolu virüsleri gibi bu grip de, solunum damlacıkları ile bulaşır. Öksürme, aksırma, hapşırma hatta konuşma sırasında yayılan damlacıkların solunması ile insandan insana geçer. Bu nedenle bu tip durumlarda ağzın mendille kapatılması, mendil yoksa, el yerine ağzın dirsekle kapatılması, damlacıkların yayılmasını önleyebilir. Eller sık sık yıkanmalı, su ve sabun bulunmayan yerlerde alkollü el dezenfektanları kullanılmalıdır.�

Evde hasta bir kişi varsa, mümkün olduğunca az ziyaretçi kabul edilmeli, hasta yalnız olacağı bir odaya alınmalı, oda sık sık havalandırılmalıdır. Hastanın havlusu ve eşyaları  ortak kullanılmamalıdır. Hastanın bakımını veren kişiye ve diğer aile fertlerine korunma dozunda antiviral başlanabilir.

SADECE SEÇİLMİŞ OLGULARDA İLAÇ YARARLI OLUYOR

ASM Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Elif Hakko, Influenza A (H1N1) virüsüne yönelik tedaviyi şöyle anlatıyor:
“Domuz Gribi tanısı konmuş, hastalığı ağır geçiren veya altta yatan hastalığı olan kişilere oseltamivir veya zanamivir gibi etken maddeli ilaçlara ilk 48 saatte başlanabilir. Ancak ilaçlara direnç geliştiği bildirilmeye başladığından bu ilaçlar suistimal edilmemeli, uzman hekim tarafından reçete edilmedikçe kullanılmamalıdır. 2008-2009 grip mevsiminde ABD’de tüm influenza A virüsleri oseltamivire dirençliydi. Şu ana kadar da dünyanın farklı ülkelerinden toplam 12 virüste oseltamivire direnç saptanmıştır. Genellikle hafif seyirli, kendiliğinden iyileşen bir klinik tablosu olmasına rağmen bazı kişilerde virüse bağlı zatürree, ikincil olarak gelişen bakterilere bağlı zatürree ve altta yatan kronik hastalığın kötüleşmesi gibi komplikasyonlar da oluşabilir. Bu komplikasyonlar yakın izlenmeli ve gereğinde antibiyotik tedaviye eklenmelidir. Solunum desteğine ihtiyacı olan hastalar yoğun bakım birimlerinde izlenmelidir.”