Güncelleme Tarihi:
Son zamanlarda karşımıza sıkça çıkıyor: Likopen. Peki likopenin ne olduğunu, hangi besinlerin içinde bulunduğunu ve neye iyi geldiğini gerçekten biliyor muyuz? Domates ve ürünleri başta olmak üzere, pembe greyfurt ve karpuz gibi özellikle likopen yönünden zengin olan meyve ve sebzeler, aslında hepimizin kolaylıkla edinebileceği besinler arasında yer alıyor.
Likopenin, antioksidan etkisi nedeniyle, koroner kalp hastalıkları ve bazı kanser türlerine karşı koruyucu potansiyel etki gösterdiği belirtiliyor. Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevinç Yücecan, domates/likopen tüketimi ile prostat kanser riskini irdeleyen 2004 meta analiz çalışma sonuçlarının, özellikle kandaki (serum) yüksek likopen düzeyi ve pişmiş domates tüketiminin prostat kanser riskini önemli derecede azalttığını gösterdiğine işaret ediyor.
Likopen içerisinde bulunan antioksidan öğeler, hücre içinde hasara neden olan tekli oksijenin oluşmasını önleyerek ya da oluştuktan sonra bağlayarak etkinlik gösteriyor ve organizma içinde karsinojen oluşumunu baskılıyor. Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevinç Yücecan, yaklaşık 47 bin yetişkin erkek üzerinde yapılan çalışma sonuçlarına göre, haftada 2 ila 4 porsiyon taze domates tüketenlerde, hiç tüketmeyenlere kıyasla prostat kanser riskinin yüzde 26 oranında azaldığının ortaya çıktığına dikkat çekiyor. Ayrıca; özellikle pişmiş domates tüketiminin prostat kanser riskini önemli derecede azalttığı da yapılan çalışmaların sonucu olarak ortaya çıkıyor.
Likopen alan erkeklerde prostat kanser riski yüzde 21 daha az
Haftada 10 porsiyondan daha fazla domates ve domates ürünlerini tüketenlerde, haftada 1,5 porsiyon tüketenlere kıyasla prostat kanser riskinin yüzde 35 oranında azaldığını da ortaya koyan diğer bir araştırma sonucu ise, fazla miktarda likopen alan erkeklerde düşük dozda alanlara kıyasla prostat kanser riskine yakalanma oranının yüzde 21 daha az olduğunu gösteriyor. Domatesin yararlı etkisinin, içerdiği çeşitli karotenoidlerin, C ve E vitamininin, polifenolik bileşiklerin kompleks etkileşimlerinin sonucu olarak da yorumlanabileceğine dikkat çeken Prof. Yücecan, bu konuda araştırmaların sürdürülmesi gerektiğini de vurgu yapıyor.
Konserve domates suyu ve domates çorbası likopenin en iyi kaynağı!
Likopenin emilimi ve vücudun ondan yararlanmasına havuç gibi besinlerde bulunan beta karoten ve ısıl işlem etkisi ile yağ yardımcı oluyor. Çiğ domates tüketenlere oranla, domates salçası tüketenlerde likopen konsantrasyonu 3 kat daha yüksek görülüyor. Likopenin en iyi kaynakları olarak ketçap, domates salçası, domates suyu, domates çorbası gibi ısıl işlem görmüş domates ürünleri dikkat çekiyor.