Güncelleme Tarihi:
Ancak bilmediğimiz ya da çoğu zaman unuttuğumuz bazı faktörler kilonuzu sandığınızdan daha fazla etkiliyor. Beslenme uzmanı ve diyetisyen Serkan Tutar, kilo kontrolünde etkili olan 6 hormonu hurriyet.com.tr'ye anlattı. Bu hormonlar hangileri ve nasıl aktive edebilirsiniz. Örneğin akşam yemeğinizi en son ne zaman yerseniz uykunuzda zayıflayabilirsiniz... İşte kilo kontrolündeki anahtar 6 hormon. Buse ÖZEL / bozel@hurriyet.com.tr
İNSÜLİN: İnsülin hormonunu vücutta şekeri kontrol altına alan hormondur. İnsülin hormonun normal seviyelerde salgılanması kişinin kilo kontrolü için çok önemlidir. Devamlı karbonhidratlı besin tüketildiğinde salgılanan insülin hormonu artar. Eğer sürekli ve üst üste salgılanırsa vücut insülin hormonunun sesini duyamaz hale gelir. Ardından insülin direnci denen hormon problemi baş gösterir. İnsülin direnci olan bireylerin vücutlarının sürekli olarak yağlanma sürecine girer.
POĞAÇADAN BİR PARÇA, 10 TANE ÜZÜM, 2 BİSKÜVİ
Genel olarak atıştırmaları ve kaçamakları çok seven bir toplum olarak insülin hormonu seviyesinde problemler olan birçok birey bulunmaktadır. Gün içerisinde kaloriden saymadığımız “poğaçadan bir parça”, “10-15 üzüm”, “1-2 bisküvi” gibi karbonhidrat içerikli besinler insülin seviyenizin sürekli olarak yükselmesini hatta yüksek seviyede kalmasına neden olacaktır. Bu durumda uzun vadeli bakıldığında şeker hastalığının bir numaralı tetikleyicisi olacaktır.
MEYVEYLE YOĞURT, SİMİT İLE AYRAN
Gün içerisine yapılması gereken ara öğün seçimleri bu nedenle önemlidir. Sadece karbonhidratlı ara öğünler yerine bunları protein içerikli olan besinlerle tüketmeniz daha doğru seçim olacaktır. Tüketmiş olduğunuz bir meyvenin yanına yoğurt ekleyerek, ekmeği peynir ile simidi ayran ile tüketmek ara öğünlerde daha doğru seçimler yaptığınızı gösterecektir. Eğer vücudunuzda insülin direnci var ise bunun ilaç, diyet ve spor ile kırılacağı unutulmamalıdır. İnsülin direnci olan bireyler uzun vadeli sonuç alınacağını unutmamalı ve kilo kaybı için daha sabırlı olmalıdır.
YATMADAN 3 SAAT ÖNCE YEMEYİ BIRAKIRSANIZ…
GHRELİN: Açlık hormonu olarak bilinen ghrelin hormonu, 3-4 saatlik açlık sonrasında salgılanmaktadır. Yapılan bilimsel çalışmalarda kilo vermeye yardımcı olmasının yanı sıra uzun süre açlık sonrasında kişilerin daha fazla besin tüketimi gerçekleştirdiğini gösteren çalışmalarda bulunmaktadır. Özellikle gece saat 00.00-02.00 arasında ghrelin hormonunun salgılanması kilo kaybı için önemlidir. Bu nedenle yatmadan 3 saat öncesinde besin tüketimi bitirilmelidir. Çünkü bu saatlerde bu hormonun salgılanması ile kilo kaybını destekleyen çalışmalar bulunmaktadır.
ARAŞTIRMALAR DA KANITLIYOR
Amerika da yapılan bir bilimsel çalışmada vücutlarında ghrelin hormonu düşük salgılanan bireylerin vücutlarına bu hormon verildiğinde kilo kaybı olduğu fakat vücutlarında normal seviyede salgılanan ghrelin hormonu olan bireylere bu hormon verildiğinde herhangi bir kilo kaybının olmadığı gözlenmiştir.
UYKUSUZ KALAN KİLO ALIR
MELATONİN: Uykusuz kalan bireylerin gece atıştırma yapmasa dahi zaman içerisinde kilo aldıkları bilinmektedir. Gece uyku kalitesi yüksek olan bireylerde ise hem kilo kaybı hızı daha iyi sonuçlar vermekte hem de bu bireyler kilolarını daha rahat korumaktadır. Mutluluk hormonu olarak adlandırılan seratonin ile melatonin aynı anlama gelmektedir.
UYKUSUZLUK STRESİ ARTIRIYOR
Normal seviyedeki melatonin mutluluk vereceği gibi düşük seviyedeki melatonin ise kişinin stresinin artacağı ve dolaylı yoldan kilo alacağı anlamına gelmektedir. Ayrıca düşük melatonin daha yüksek kortizol anlamına geleceği için bireylerin vücutları zaman içerisinde yağlanmaya başlar (özellikle gece uykusuzluğunda).
KADINLARI STRESLİ VE MUTSUZ YAPIYOR
ÖSTROJEN: Vücuttaki seratoninin salgılanmasında görevi olan östrojen hormonu seviyesi düştüğünde mutluluk hormonu olan seratoninin seviyesi de düşmektedir. Ve bu durum kadınların daha fazla strese girmesine ve mutsuz olmasına neden olmaktadır. Seratonin seviyesinin düşük olması bireylerin karbonhidratlı besinlere olan eğilimlerinin artmasına neden olmaktadır.
KARIN BÖLGESİNİ YAĞLANDIRIYOR
Fazla karbonhidrat tüketimi de karın bölgesi yağlanma anlamına gelmektedir. İşte bu nedenle menopoz dönemine giren kadınların vücutlarında minimum seviyeye inen östrojen hormonu nedeni ile hızlı bir şekilde kilo alımı yaşanmaktadır.
TSH: Troid hormonu direk olarak bireylerin kilolarını etkileyen hormonların başında gelmektedir. Eğer hormon seviyesi yüksek olursa (hipertroid) bu bireyler hızlı bir şekilde zayıflar. Seviyesinin düşük olması ise (hipotroid) bireylerin kilo almasına neden olur. Hipotroidi olan bireylerin kilo vermek hızları da çok yavaş olmaktadır. Troid hormonu ile problemler genelde genetik faktörler aracılığı ile olmaktadır.
PROGESTERON: Stres durumunda seviyesi azalan hormonlardan birisi de progesterondur. Vücudu gevşeten ve rahatlatan hormon olarak bilinen progesteronun seviyesinin azalması kişilerin ruh hallerinde problemlere neden olur. Bireylerde genel olarak bu durumlarda daha şekerli besinleri tüketmek isterler ki mutluluk hormonu olan seratonin seviyesi vücutta artsın. Bu durumda bireylerin kilo almasına neden olur.