Dirk Kuyt nasıl okunur? Bunun bir kaydı kuydu yok mudur?

Transfer sezonu aslında futbol taraftarının en sevdiği dönemdir. Gelin görün ki iş yeni topçunun adını söylemeye gelince muhtelif sesler ortaya çıkar. Portekizlisi, Hollandalısı, Brezilyalısı derken işler sarpa sarar. O yüzden spikerlerin görevi çok ‘kutsal’dır. Adı topluma onlar lanse eder. Brezilyalı Aurelio’nun telaffuzu bir döneme damga vurmuştu. ‘Orelyo’ şeklindeki okunması gereken ismi tecrübeli spiker Ercan Taner ‘Aurello’, Rıdvan Dilmen ise ‘Oleryo’ olarak telaffuz ederek toplumu ikilemde bırakmıştı. Keza Vladimir Yevgenyevic Beschastnykh nasıl unutulur! Yolu Fenerbahçe’ye düşen Rus futbolcunun isminin telaffuzu bugün bile gizemini koruyor.

Portekizce isimlerin okunuşları genelde düşündüğümüzden farklı olur. Mesela Brezilyalı efsane Ronaldo’nun kendi dilinde ‘Ğunaldu’ şeklinde okunduğunu duymanız sizi şaşırtabilir.

Beşiktaş’ın Portekizli forveti Hugo Almeida’ya gelelim. Rıdvan Dilmen’in  tercihi ‘Almedya’. Polonyalı oyuncular insanı krize sokar. Trabzonspor da Lehistanlı oyuncuları kadrosuna katmayı seviyor. Zamanında Miroslaw Szymkowiak’ı aldıklarında Türkiye olarak zor günler yaşadık. ‘Şimkovyak’ okunuşunu sahih bulup dillendirmiştik. Bölgesel bir örnekle son verelim: Gaziantepspor’u iki sezon önce çalıştıran Portekizli antrenör Jose Couceiro, soyisminin zorluğundan ötürü ‘Doğunun Parisi’nde ‘Jose’ olarak anılıyordu. Uzun süre okunuşu ‘Koseyro’ olan soyadı kullanılmadı.

STOH, STOÇ, SKOÇ!

Son dönemin en önemli tartışması Fenerbahçe’nin Liverpool’dan aldığı Hollandalı oyuncu Dirk Kuyt. Görüşlerine başvurulan Holladalıların cevabını verelim: “Felemenkçe konuşmadığınızdan siz onu okuyamazsınız. Gördüğünüzü okuyun.” Doğru okunuşunu öğrenip taklit etmeye kalksanız bile Hollandalılar sizin ‘Kuyt’u kastettiğinizi anlamayabilir. Bu durum biraz Asyalıların İngilizce konuşurken zorlanmasına benziyor. Çünkü Türkçe’de kullandığımız sesler Felemenkçe konuşmak için yeterli olmuyor. Kuyt meselesinde de ‘Kayt’ ya da ‘Kuyt’ şu an için yeterli. Sarı-lacivertlilerin telaffuz muammalı isimleri bitmek bilmezken sıra Portekizli Raul Meireles’e geliyor. Fado’nun memleketinde oyuncunun adı ‘Meğreles’ şeklinde okunuyor. Bize de bunu tavsiye ediyor işi bilenler.
Ne çektiysek aksanlı harflerden çektik zaten. Slovakça bu dillerin arasında. Talihe bakın ki Türk takımları da bu topraklardan topçu almayı pek seviyor. Beşiktaş’ta Filip Holosko (Holoşko), Fenerbahçe’de Miroslav Stoch (Doğrusu Stoh olmakla birlikte Stoç, Skoç! gibi okunuşları duyduk maalesef) bizi zaman zaman zorladı.

İnce eleyip sık dokuyoruz
CANER ELER (Eurosport Spikeri)

Doğru telaffuz, Eurosport’ta önemli. Altı buçuk yılda belli bir telaffuz bilgi deposu oluşturduk. Bilmediğim ya da okunuşların daha karmaşık olduğu dillerde belli bir rota izlemeye çalışıyorum. Örneğin Slav dillerinde harf üstündeki aksanları kontrol etmek gibi. En zorlarından biri Lehçe. Felemenkçe de araştırma gerektirir. Önce kelimeyle ilgili o dildeki dilbilgisi-okunuş kuralını dikkate alıyorum. Sonra o dilde yapılmış orijinal anlatım bulmaya çalışıyorum internette. İnternette ‘forvo.com’ tarzı doğru telaffuz siteleri de yararlı olabiliyor bu araştırmalarda. Dirk Kuyt (Kuijt) meselesinde olduğu gibi. ‘Kaüyt’ tarzı bir okunuşu var ancak bunu tam hakkıyla telaffuz etmek bizim dil yapımız açısından zor olabiliyor.