Dikkat eksikliği her zaman hiperaktivite ile görülmez
Güncelleme Tarihi:
Mesude ERŞAN
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 22, 2010 00:00
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, ortalama yüzde 5 sıklıkta görülen bir çocukluk çağı sorunu. Aşırı hareketlilik-dürtüsellik yakınmalarıyla seyreden tipi en fazla bilineni. Halbuki bozukluğun iki formu daha var. Bazı çocuklarda dikkat eksikliği belirtileri önde. Bazılarında ise hem hiperaktivite hem de dikkat eksikliği birarada görülüyor. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite sorununa kızlara oranla erkek çocuklarda 3 kat daha sık rastlanıyor. Ancak tek başına dikkat eksikliği, kız çocuklarında erkeklerden daha sık. Üstelik genellikle daha geç farkediliyor.
Humanite Psikiyatri’den Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Gözde Lus, özellikle ilköğretim döneminde okul başarısızlığı, sınıf düzeyinin gerisinde kalma, ödev yapmama gibi şikayetlerle uzmana başvuran çocuklarda dikkat eksikliğinin araştırılması gerektiğini söylüyor. “Bu çocuklar ödevlerinde, çalışmalarında, sınavlarda dikkatsizlikten dolayı ayrıntıları kaçırır, hata yaparlar. Görevlerde, oyunlarda dikkati sürdürmekte zorluk çekerler. Belirli bir süre zihinsel çaba gerektiren çalışmalardan, ödevlerden hoşlanmazlar” diyor.
Çocuklar bozukluğa bağlı sorunlar yaşarken, aileler genellikle onları sakar, unutkan, dağınık olmakla itham ediyor. Öğretmenler de sıklıkla bu çocukların dersleri dinlemediğinden, sık sık dalıp gittiğinden ve yeterli çaba göstermek istemediğinden şikayet ediyor.
Bozukluk, sadece okul etkinliklerinde değil, çocuğun tüm gündelik faaliyetlerinde kendini gösteriyor.
Hiperaktivitesiz dikkat eksikliği, çocukta daha geç farkediliyor. Dr. Lus, “Dikkat, sıraya koyma, öncelik belirleme, planlama işlevlerini içeren bir kavram. Çok yeni, ilgi çekici uyaranla karşılaşan çocuklarda dikkat sorunları fark edilmeyebilir. Bu çocuklar hiperaktivitesi olmayan, durgun hatta pasif denebilecek çocuklar olabilirler. Okulda uyum sorunu yaşamazlar. Ancak uygun olmayan koşullarla, çevresel şartlarla karşılaşan çocuklarda sorun ortaya çıkabilir” diyor.
BU BELİRTİLER VARSA
Anadolu Sağlık Merkezi’nden Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Dr. Zafer Atasoy, dikkat bozukluğunun kesin nedeninin henüz bilinmediğini söylüyor: “Hiperaktivitesiz dikkat eksikliği bulunan çocuklar, ayrıntılara dikkat etmez, dikkatsizce yapılmış hataları vardır. Üstlendiği görev ya da oyunlarda dikkati dağılır. Konuşma sırasında konuşanı dinlemiyormuş gibi davranır. Okul ödevlerini tamamlayamaz. Sürekli mental çaba gerektiren işlerden kaçar ya da bunlara karşı isteksizdir. Defter, kalem gibi okulda önemli olan gereçleri kaybeder. Dış uyaranlarla dikkati çabuk dağılır. Günlük yaşamında çok unutkandır. Bu belirtilerden altısı çocukta varsa, dikkat eksikliği sorunu yaşıyor demektir” diyor.
SORUNLA MÜCADELE İÇİN NE YAPILABİLİR
* Takvim ve saat kullanmak
* Yapılacak işler listesi yapmak
* Uzun süren ödevleri parçalara ayırmak
* Evde sessiz, televizyondan uzak bir çalışma ortamı sağlamak
* Kısa molalar vermek ve ilgi alanını bu süre boyunca başka konulara kaydırmak
* Resimler, diyagramlar, renkli materyaller kullanmak yararlı olur.
* Okul sonrası kitapların ve diğer eşyaların eve gelip gelmediğinin aile ve öğretmen tarafından kontrolü (ve bu kontrolün çocuk tarafından da yapılmasının sağlanması), yine evde ve okulda iyi organize edilmiş etkinliklere ödül verilmesi faydalıdır.
Çocuklar bozukluğa bağlı sorunlar yaşarken, aileler genellikle onları sakar, unutkan, dağınık olmakla itham ediyor. Öğretmenler de sıklıkla bu çocukların dersleri dinlemediğinden, sık sık dalıp gittiğinden ve yeterli çaba göstermek istemediğinden şikayet ediyor.
Bozukluk, sadece okul etkinliklerinde değil, çocuğun tüm gündelik faaliyetlerinde kendini gösteriyor.
Hiperaktivitesiz dikkat eksikliği, çocukta daha geç farkediliyor. Dr. Lus, “Dikkat, sıraya koyma, öncelik belirleme, planlama işlevlerini içeren bir kavram. Çok yeni, ilgi çekici uyaranla karşılaşan çocuklarda dikkat sorunları fark edilmeyebilir. Bu çocuklar hiperaktivitesi olmayan, durgun hatta pasif denebilecek çocuklar olabilirler. Okulda uyum sorunu yaşamazlar. Ancak uygun olmayan koşullarla, çevresel şartlarla karşılaşan çocuklarda sorun ortaya çıkabilir” diyor.
BU BELİRTİLER VARSA
Anadolu Sağlık Merkezi’nden Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Dr. Zafer Atasoy, dikkat bozukluğunun kesin nedeninin henüz bilinmediğini söylüyor: “Hiperaktivitesiz dikkat eksikliği bulunan çocuklar, ayrıntılara dikkat etmez, dikkatsizce yapılmış hataları vardır. Üstlendiği görev ya da oyunlarda dikkati dağılır. Konuşma sırasında konuşanı dinlemiyormuş gibi davranır. Okul ödevlerini tamamlayamaz. Sürekli mental çaba gerektiren işlerden kaçar ya da bunlara karşı isteksizdir. Defter, kalem gibi okulda önemli olan gereçleri kaybeder. Dış uyaranlarla dikkati çabuk dağılır. Günlük yaşamında çok unutkandır. Bu belirtilerden altısı çocukta varsa, dikkat eksikliği sorunu yaşıyor demektir” diyor.
SORUNLA MÜCADELE İÇİN NE YAPILABİLİR
* Takvim ve saat kullanmak
* Yapılacak işler listesi yapmak
* Uzun süren ödevleri parçalara ayırmak
* Evde sessiz, televizyondan uzak bir çalışma ortamı sağlamak
* Kısa molalar vermek ve ilgi alanını bu süre boyunca başka konulara kaydırmak
* Resimler, diyagramlar, renkli materyaller kullanmak yararlı olur.
* Okul sonrası kitapların ve diğer eşyaların eve gelip gelmediğinin aile ve öğretmen tarafından kontrolü (ve bu kontrolün çocuk tarafından da yapılmasının sağlanması), yine evde ve okulda iyi organize edilmiş etkinliklere ödül verilmesi faydalıdır.