Dezenfektanlar virüse etki etmiyor

Ziraat Yüksek Mühendisi Derya Ulaşoğlu domuz gribinden korunmak için başlatılan dezenfektasyon çalışmalarının insan sağlığı üzerindeki etkileri hakkında bilgi verdi.

Domuz gribi H1N1 virüsüne etkili ruhsatlı dezenfektan var mı?

 Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri onaylı 254 adet dezenfektan olmasına rağmen bunlardan hiçbiri H1N1 virüsüne etkili değildir.

Okullarda masa ve sandalyelere kadar kimyasal öldürücü dezenfektan kullanılmasını doğru mu?

Kesinlikle doğru değil. Neticede bunlar kimyasal olduğu için risklidir.Diyelim ki ruhsatlı ürün olsaydı uygulamadan bir süre sonra masa ve sandalye üstü durulanmalıydı.Normalde bu durum üründen ürüne de değişebilir.

Okullarda ve  toplu taşıma araçlarında (otobüs ve metro) kullanılan dezenfektanlar için uzun süre etkili olduğunun söylenmesi dışında ilaçlanmış yüzeyde mikrobun yaşamadığı söyleniyor.Doğru mu?

Bu söylemlerin tam yetkili ağızlardan söylenmesi (genel müdürler ve müdürler ) satan firmalar tarafından yanıltılıklarını düşündürüyor. Halkında yanıltılması yanlıştır.Bu tür dezenfeksiyonlarda ilaçlama kelimesi kullanılmamalıdır.’İlaçlama’ böcek ve kemirgen için kullanılması doğrudur.Bu iş için doğru kelime ‘dezenfeksiyon’dur.

Dezenfektan seçiminde neye dikkat edilmelidir?

Milli Eğitim Bakanlığı ve  Belediyeler ve Valilikler  Sağlık Bakanlığı’ndan doğru bilgi aldıktan sonra uygulamaya geçmeliydi.Kendi web sayfalarında okulları aydınlatmalıdır.Neticede’ H1N1’e onaylı dezenfektan yok hijyen tedbirlerine odaklanmalıyız ,bu her zaman gereklidir’ demeliydiler.Ayrıca otobüs şirketlerinin de yanıltıldıklarını düşünüyorum. Neticede insan sağlığı söz konusudur.

Kimyasal ile dezenfekte yaptıranlar ne yapmalıydı?

Kendilerine satış yapan firmalara kesin inanmak yerine ürünün MSDS (Emniyet Data Sheet)’ini  ve ‘ürün etiket bilgileri’  istenmeliydi.Ayrıca sağlık bakanlığı onaylı pest kontrol firmaları (ilaçlama  firmaları) ile çalışmalıdır.İl sağlık müdürlüğünden de bilgi alınmalıydı.Dezenfektana giden paralar hijyen eğitimine harcanabilirdi.En azından zarardan dönmekte faydadır.Kullanım talimatlarına da uyulmalıdır.

Sizin dezenfekte öneriniz nedir?

El hijyeni en önemli konudur.Temizlik yaparken normal temizlik malzemeleri kullanılabilir. Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü Sn.Seracettin Çom’un çamaşır suyu önerisi ve verilen hazırlama oranına  sonuna kadar katılıyorum Riskli ,sık kullanılan noktalarda (kapı kolu,uzaktan kumandalar,telefon,masa vs.)  hypoklorit (çamaşır suyu ) solüsyonu kullanılabilir. CDC’ (Amerika Enfeksiyon Hastalıkları Merkezi) ye göre  de 1 ölçek çamaşır suyuna 9 ölçek su kullanılmalıdır. Durulanmadan önce bir süre beklenmelidir.Çamaşır suyu solüsyonu diğer virüsler içinde önerilmektedir.(Mesela kemirgenlerin yaydığı hanta virüs)

Genel temizlik  zaten rutin olarak yapılmalıdır.Bunların olağanüstü uygulama olarak gösterilmesi düşündürücüdür.Belediyelerin akşam saatlerinde yollara yığılan çöp yığınlarına  da çözüm bulması gerekmektedir.Bu görüntüler çok sayıda ilçe belediyesinde göze çarpmaktadır.Bunların olağan durum olarak kabüllenilmesi yanlıştır.

Tüm kesimler zararlı virüs taşıyan kemirgenlere karşıda önlem almalıdır.Kırık löğar kapakları tamir edilmelidir.Kemirgen kontrolü sağlık bakanlığı onaylı firmadan alınmalıdır.

El sanitasyonu için ne önerirsiniz?

Alkol bazlı el antiseptiği    önerilebilir.Bunlarında sağlık bakanlığı onaylı olanları tercih edilmelidir.

El yıkama konusuna değinebilir miyiz?

El yıkama gelişmiş ülkelerde en fazla  virüslere karşı  en fazla vurgu yapılan konudur.Hatta Amerika’daki ‘Sabun ve Deterjan Derneği’ 20-26 Eylül,2009 ‘da ‘El Yıkama Haftası’ düzenlenmiştir. Ne yazık ki gelişmiş ülkelerden farklı olarak bizde kazanda su kaynatarak banyo yapan kesim çoğunluktadır.İnsanların yaşam şartlarının iyileştirilmesi gerekmektedir.Sabun ve tuvalet kağıdı alamayacak büyük bir kesim vardır.

Hangi durumlarda el mutlaka yıkanmalıdır?

Her fırsatta yıkanması uygundur.
a)Yemek hazırlamaya başlamadan önce
b) Yemek öncesi ve sigara içtikten sonra
c) Tuvalet kullanım sonrası
d) Hayvana dokunduktan sonra
e) El  kirli olduğu düşünüldüğünde
f) Öksürme,hapşırma sonrası

Dezenfekte ve temizlik  elemanları nasıl korunmalıdır?

Kimyasal ile dezenfekte yapanlar tyvek tulum ve özel  maske takmalıdır.Bu kurala her zaman uyulmadığı görülmektedir. Ev temizliği yapanlar  tek kullanımlık eldiven kullanmalı ve sonrasında atmalıdır.Bu sıklık birden fazla olabilir.WC için bu çok önemlidir.

Korunma için siz  ne yapıyorsunuz?

Hijyene dikkat etmenin yanında  hergün koltuk altından ateş ölçülebilir. Ateş 38.5’a çıkmışsa hastaneye gitmeyi düşünürüm. Elimi ağız ve gözüme götürmemeye de dikkat ediyorum.

El sıkışmak istemesemde çoğunlukla insanlar’ bir şey olmaz korkma deyip elimi sıkmaktadır’ Bu konuda örnek olmaya çalışıyorum.En çok şikayetçi olduğum konu insanların öksürürken ve hapşırırken bırakın peçete  ile  ağızlarını kapatmayı elleri ile bile kapatmamalarıdır.Sonrasında elini zaten yıkamalıdır.

Yollara tüküren insanlarda   yoğunluktadır Bu konuda da eğitim uygulamaları  okullar başta olmak üzere her kuruluşta hijyen kapsamında olmalıdır.

Virüs ne kadar süre yaşar ?

a) Paslanmaz çelik ve plastik
     - 24-48 saat yaşar.
      -24 saat içinde ele bulaşabilir.

b) Tekstil,kağıt ve peçete
- 8-12 saat yaşar
- 15 dakika içinde ele bulaşabilir.

       c) Eller  Â
             -5 dakika yaşar