Denizli’de kekik zamanı

Gözler ve Ulupınar beldeleri Denizli’nin kuzeyinde, 1841 metrelik Çökelez Dağı’nın hemen ardındaki bölgede. Gözler kent merkezine karayoluyla 50, Uzunpınar 40 kilometre uzaklıkta. Gözler’in kuş uçumu 3 kilometre uzağından Büyükmenderes Nehri geçiyor. Cindere ve Adıgüzel barajları yaklaşık 10’ar kilometre uzaklıkta. Buna karşın sulu tarım yapılamayan toprakları çorak, verimsiz. Uzunpınar da benzer kaderi paylaşıyor.
Her iki beldede de kekik kıraç toprakların umudu oldu. Şili ile birlikte dünyada en fazla kekik ihraç eden ülke konumundaki Türkiye’nin, en fazla kekik üretiminin yapıldığı bu bölgede yaşayan çiftçiler geçen hafta kekik hasadına başladı. Haziran sonu, temmuz başında başlayan hasat dönemi temmuzun son haftasına kadar sürüyor.
Tıbbi ve aromatik bitki olan kekiğin iç piyasada fazla tüketilmediğini, üretimin yüzde 80’ninin ihraç edildiğini söyleyen Gözler’in CHP’li Belediye Başkanı Ali Akkaya, “Kış dönemi çok soğuk geçtiği için bu yıl rekolte düşük olacak. Kekik yetiştiricileri Türk ihracatının da önemli destekçilerinden ama devletimiz bu ürünü üreten çiftçiye destekleme primi vermiyor” diyor.

YILDA 7 BİN TON

Türkiye’de tarlada ilk kekik üretimi 1995’te Gözler beldesinde başladı. Verimi düşük, sulanmayan kıraç tarım arazilerine sahip olan Gözler ve çevresindeki belde ile köyler, kekiği keşfettikten sonra binlerce dönüm arazileriye kekik ekimi yaptı. Bir kere ekimi yapıldıktan sonra her yıl haziran sonunda hasadına başlanan kekik 20 yıl boyunca ekim yapılmadan ürün veriyor. 7’den 70’e her yaş grubundan köylü bu günlerde kekik tarlalarında ellerinde orak ile kekik hasadı yapıyor. Biçilen kekikler patozlarda öğütülüyor ve ihracatçı firmaya veriliyor.
Gözler ve Uzunpınar beldeleri ile Dağmarmara Köyü, Cindere Köyü, Akçapınar Köyü, Belenardıç Köyü, Akçapınar Köyü, Güzelpınar Köyü ve Kurtluca Köyü’nün yaklaşık 50 bin dönüm arazisinde kekik üretimi yapılıyor. Gözler Belediye Başkanı Ali Akkaya, üretimin büyük bölümünün ihraç edildiğini söylüyor.
“Kekik bitkisinin yurt içindeki tüketimi fazla değil. Bölgemizde yılda ortalama 6-7 bin ton kekik üretiliyor, çoğu yurtdışına gönderiliyor. Bu yıl rekolte düşük olacak. Çünkü, kış dönemi çok soğuk geçti. Kekik üreticileri ülkeye döviz girdisi sağlayan kekiki üretiyor ama destekleme primi alamıyor. Devletin, kekik üreticisine tarım destekleme primi vermesi gerekiyor. İçinde bulunduğumuz günlerde çocuklarımız, yetişkinler her yaş grubundan insanımız tarlalarda ellerinde oraklarla kekik biçiyor. Hoş kokusuyla kekik bölgemizin de havasına olumlu katkı sağlıyor.”

TÜTÜN YETİŞTİRMEKTEN KOLAY

Kekik üreticisi fiyatların uzun süredir değişmemesinden şikayetçi. Akçapınar Köyü’nden 39 yaşındaki Dündar Yıldız, “Kekiğin kilogramını 3 TL’den satıyoruz. 10 yıl önce de fiyatlar aynıydı. Gübre ve mazota çok zam geldi ama bizim kekiklere zam olmadı” diyor.
53 yaşındaki Ümmü Ergil ise, önceden tütüncülük yaptıklarını, 15 yıldır kekikle uğraştıklarını söyleyerek, “Kekik bir kez tarlaya ekiliyor her yıl hasadı yapılıyor. Tütün zahmetli bir iş. Ürettiğimiz kekik dünyanın dört bir tarafına satılıyormuş. Ama parayı tüccarlar, ihracatçı firmalar kazanıyor. Biz ise, neredeyse karın tokluğuna çalışıyoruz. Benim 4 dönüm kekiğim var en fazla bin liralık satış yapabilirim” diyor.

AİLE EKONOMİSİNE KATKIDA BULUNUYORUM

Fatma Yıldız 13 yaşında. İlköğretim okulu öğrencisi. Temmuz geldiğinde elinde orakla tarlanın yolunu tutuyor. Durumundan şikayetçi değil. “Hem okuyorum hem çalışıyorum. Yaşıtlarım oyun oynarken, bizim çocukluğumuz kekik tarlalarında çalışarak geçiyor ama bu durumdan rahatsız değilim. Çünkü, aile ekonomisine katkıda bulunuyorum” diyor.