Deniz ve havuz keyfinin kabusu

Serinlemek için denize, havuza, gölete, baraja giren ve boÄŸulanlarla ilgili hemen her gün bir habere rastlanıyor. Yüzme bilmemek boÄŸulma riskini artıran en büyük faktör. Ancak baÅŸka etkenlerin de gözardı edilmemesi gerekiyor.BoÄŸulanların büyük çoÄŸunluÄŸu 1-9 yaÅŸ arasındaki çocuklar. Yüzme havuzu ölümlerinin çoÄŸu ev havuzlarında oluyor. Kazazedelerin ortalama yaşı ise 3. Alkol veya ilaç kullanımı, gösteriÅŸ yapma, yüzme yeteneÄŸinin kiÅŸice fazla abartılması ve çevresel tehlikenin önemsenmemesi yetiÅŸkinlerdeki boÄŸulma nedeni. Yüzme öncesi aşırı derin derin soluk alınması deneyimli yüzücülerde bile boÄŸulmaya neden olabiliyor. KiÅŸi eforlu bir ÅŸekilde yüzmeye baÅŸlayınca kan oksijen basıncı süratle düşerek ciddi hipoksiye yol açabiliyor. BoÄŸulmayı artıran ana risk faktörleri nedir?Yorgunluk, zehirlenme, tuzaÄŸa yakalanma, hipotermi (soÄŸuk), travma, kalp ve damar yetersizlikleri ve tabii yüzme bilmemek ana risk faktörleri. Suya batma kazasında erken ölüm nefessiz kalmaya veya üst solunum yolunun tam tıkanıklığına baÄŸlı. BoÄŸulmaların tümü akciÄŸere sıvı kaçmasından mı kaynaklanır?AkciÄŸere sıvı giriÅŸiyle geliÅŸen ıslak boÄŸulmada kazaların yüzde 85’inde sıvı akciÄŸere girer. AkciÄŸere hiç sıvı kaçmadan gerçekleÅŸen yani kuru boÄŸulmalar ise yüzde 15 sıklıkta. Ender boÄŸulma tablolarından biri de batma sendromu. Çok soÄŸuk suya girmeye baÄŸlı, ani bir ölüm sözkonusu. Panik ile boÄŸulma arasındaki iliÅŸki nedir?BoÄŸulma panikle baÅŸlar. Åžiddetli çabalama ve nefes tutmalar görülür. Nefes tutma soluk borusu aÄŸzının spazmına yol açabilir. Bu durumda yüzeyde hava solunumunu da olanaksız hale getirir. Kazazede kısa sürede ÅŸuurunu kaybeder. Yine boÄŸulma kazalarının ortak özelliÄŸi oksijen yokluÄŸu. Oksijen yokluÄŸundan en kolay zarar gören organ ise beyin. Bu durumda standart yöntemler genellikle yetersiz kalıyor. BoÄŸulmalarda bir diÄŸer sorun ise akciÄŸer enfeksiyonları. Bakteri veya diÄŸer mikroskobik organizmalar, kirletici tortular, kum veya kimyasal maddelerin solunum yoluna kaçması boÄŸulmadan sonra ikincil sorunlara ortam hazırlar.Ä°lkyardım nasıl yapılır?Ä°lkyardıma mümkünse suda veya teknede baÅŸlanmalı. Kazazedenin üst hava yolunun açık olduÄŸundan emin olduktan sonra ağız ağıza hızlı nefes vererek akciÄŸerlerinin ÅŸiÅŸirilmesi solunumu baÅŸlatabilir. EÄŸer varsa saf oksijen verilir ve hastaneye nakledilir. EÄŸer 4 nefes verildikten sonra boynun iki yan tarafındaki damarlarda nabız alınamıyorsa kapalı göğüs masajına baÅŸlanır. Kalp masajı için hasta sert bir zemine yatırılmalı. Bu arada ağız-ağıza nefes vermeye devam edilir. Tek kiÅŸi ilk yardım yapıyorsa 15 defa kalp masajına takiben 2 defa nefes üflenmeli. Hastaneye nakil sırasında solunum desteÄŸi bırakılmamalı. Ağızdan ağıza solunum yerine, varsa el basmalı solunum aparatı kullanmak daha uygun bir yöntem. Basınç odası/hiperbarik oksijen tedavisi günümüzde yaygın olarak kullanılıyor. Özellikle beyin ödemi ve kafa içi basınç artışını hem önlüyor hem de süratle geriletiyor. Tatlı su ile tuzlu boÄŸulmaları arasında fark var mı?Var. Bunun bilinmesi doÄŸru tıbbi yaklaşım açısından önemli. BoÄŸulan kiÅŸide ilkyardımdan sonra kan elekrolitlerine bakılarak uygun sıvı tedavisi yapılmalı.Hazırlayan:Mesude ERÅžANÂ