Deniz ve havuz keyfinin kabusu
Güncelleme Tarihi:
Günün Uzmanı: Doç. Dr. Emin Elbüken
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 30, 2004 00:14
Serinlemek için denize, havuza, gölete, baraja giren ve boğulanlarla ilgili hemen her gün bir habere rastlanıyor. Yüzme bilmemek boğulma riskini artıran en büyük faktör. Ancak başka etkenlerin de gözardı edilmemesi gerekiyor.
Boğulanların büyük çoğunluğu 1-9 yaş arasındaki çocuklar. Yüzme havuzu ölümlerinin çoğu ev havuzlarında oluyor. Kazazedelerin ortalama yaşı ise 3. Alkol veya ilaç kullanımı, gösteriş yapma, yüzme yeteneğinin kişice fazla abartılması ve çevresel tehlikenin önemsenmemesi yetişkinlerdeki boğulma nedeni.
Yüzme öncesi aşırı derin derin soluk alınması deneyimli yüzücülerde bile boğulmaya neden olabiliyor. Kişi eforlu bir şekilde yüzmeye başlayınca kan oksijen basıncı süratle düşerek ciddi hipoksiye yol açabiliyor.
Boğulmayı artıran ana risk faktörleri nedir?
Yorgunluk, zehirlenme, tuzağa yakalanma, hipotermi (soğuk), travma, kalp ve damar yetersizlikleri ve tabii yüzme bilmemek ana risk faktörleri. Suya batma kazasında erken ölüm nefessiz kalmaya veya üst solunum yolunun tam tıkanıklığına bağlı.
Boğulmaların tümü akciğere sıvı kaçmasından mı kaynaklanır?
Akciğere sıvı girişiyle gelişen ıslak boğulmada kazaların yüzde 85’inde sıvı akciğere girer. Akciğere hiç sıvı kaçmadan gerçekleşen yani kuru boğulmalar ise yüzde 15 sıklıkta.
Ender boğulma tablolarından biri de batma sendromu. Çok soğuk suya girmeye bağlı, ani bir ölüm sözkonusu.
Panik ile boğulma arasındaki ilişki nedir?
Boğulma panikle başlar. Şiddetli çabalama ve nefes tutmalar görülür. Nefes tutma soluk borusu ağzının spazmına yol açabilir. Bu durumda yüzeyde hava solunumunu da olanaksız hale getirir. Kazazede kısa sürede şuurunu kaybeder.
Yine boğulma kazalarının ortak özelliği oksijen yokluğu. Oksijen yokluğundan en kolay zarar gören organ ise beyin. Bu durumda standart yöntemler genellikle yetersiz kalıyor.
Boğulmalarda bir diğer sorun ise akciğer enfeksiyonları. Bakteri veya diğer mikroskobik organizmalar, kirletici tortular, kum veya kimyasal maddelerin solunum yoluna kaçması boğulmadan sonra ikincil sorunlara ortam hazırlar.
İlkyardım nasıl yapılır?
İlkyardıma mümkünse suda veya teknede başlanmalı. Kazazedenin üst hava yolunun açık olduğundan emin olduktan sonra ağız ağıza hızlı nefes vererek akciğerlerinin şişirilmesi solunumu başlatabilir.
Eğer varsa saf oksijen verilir ve hastaneye nakledilir. Eğer 4 nefes verildikten sonra boynun iki yan tarafındaki damarlarda nabız alınamıyorsa kapalı göğüs masajına başlanır. Kalp masajı için hasta sert bir zemine yatırılmalı. Bu arada ağız-ağıza nefes vermeye devam edilir. Tek kişi ilk yardım yapıyorsa 15 defa kalp masajına takiben 2 defa nefes üflenmeli.
Hastaneye nakil sırasında solunum desteği bırakılmamalı. Ağızdan ağıza solunum yerine, varsa el basmalı solunum aparatı kullanmak daha uygun bir yöntem. Basınç odası/hiperbarik oksijen tedavisi günümüzde yaygın olarak kullanılıyor. Özellikle beyin ödemi ve kafa içi basınç artışını hem önlüyor hem de süratle geriletiyor.
Tatlı su ile tuzlu boğulmaları arasında fark var mı?
Var. Bunun bilinmesi doğru tıbbi yaklaşım açısından önemli. Boğulan kişide ilkyardımdan sonra kan elekrolitlerine bakılarak uygun sıvı tedavisi yapılmalı.
Hazırlayan:Mesude ERŞAN
Yüzme öncesi aşırı derin derin soluk alınması deneyimli yüzücülerde bile boğulmaya neden olabiliyor. Kişi eforlu bir şekilde yüzmeye başlayınca kan oksijen basıncı süratle düşerek ciddi hipoksiye yol açabiliyor.
Boğulmayı artıran ana risk faktörleri nedir?
Yorgunluk, zehirlenme, tuzağa yakalanma, hipotermi (soğuk), travma, kalp ve damar yetersizlikleri ve tabii yüzme bilmemek ana risk faktörleri. Suya batma kazasında erken ölüm nefessiz kalmaya veya üst solunum yolunun tam tıkanıklığına bağlı.
Boğulmaların tümü akciğere sıvı kaçmasından mı kaynaklanır?
Akciğere sıvı girişiyle gelişen ıslak boğulmada kazaların yüzde 85’inde sıvı akciğere girer. Akciğere hiç sıvı kaçmadan gerçekleşen yani kuru boğulmalar ise yüzde 15 sıklıkta.
Ender boğulma tablolarından biri de batma sendromu. Çok soğuk suya girmeye bağlı, ani bir ölüm sözkonusu.
Panik ile boğulma arasındaki ilişki nedir?
Boğulma panikle başlar. Şiddetli çabalama ve nefes tutmalar görülür. Nefes tutma soluk borusu ağzının spazmına yol açabilir. Bu durumda yüzeyde hava solunumunu da olanaksız hale getirir. Kazazede kısa sürede şuurunu kaybeder.
Yine boğulma kazalarının ortak özelliği oksijen yokluğu. Oksijen yokluğundan en kolay zarar gören organ ise beyin. Bu durumda standart yöntemler genellikle yetersiz kalıyor.
Boğulmalarda bir diğer sorun ise akciğer enfeksiyonları. Bakteri veya diğer mikroskobik organizmalar, kirletici tortular, kum veya kimyasal maddelerin solunum yoluna kaçması boğulmadan sonra ikincil sorunlara ortam hazırlar.
İlkyardım nasıl yapılır?
İlkyardıma mümkünse suda veya teknede başlanmalı. Kazazedenin üst hava yolunun açık olduğundan emin olduktan sonra ağız ağıza hızlı nefes vererek akciğerlerinin şişirilmesi solunumu başlatabilir.
Eğer varsa saf oksijen verilir ve hastaneye nakledilir. Eğer 4 nefes verildikten sonra boynun iki yan tarafındaki damarlarda nabız alınamıyorsa kapalı göğüs masajına başlanır. Kalp masajı için hasta sert bir zemine yatırılmalı. Bu arada ağız-ağıza nefes vermeye devam edilir. Tek kişi ilk yardım yapıyorsa 15 defa kalp masajına takiben 2 defa nefes üflenmeli.
Hastaneye nakil sırasında solunum desteği bırakılmamalı. Ağızdan ağıza solunum yerine, varsa el basmalı solunum aparatı kullanmak daha uygun bir yöntem. Basınç odası/hiperbarik oksijen tedavisi günümüzde yaygın olarak kullanılıyor. Özellikle beyin ödemi ve kafa içi basınç artışını hem önlüyor hem de süratle geriletiyor.
Tatlı su ile tuzlu boğulmaları arasında fark var mı?
Var. Bunun bilinmesi doğru tıbbi yaklaşım açısından önemli. Boğulan kişide ilkyardımdan sonra kan elekrolitlerine bakılarak uygun sıvı tedavisi yapılmalı.
Hazırlayan:Mesude ERŞAN