Fotoğraf: Senih GÜRMEN Gülden AYDIN
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 04, 2008 00:00
Türkiye’de, eğlencenin merkezi İstanbul’da toplam kaç dansöz çalıştığı bilinmiyor. Çünkü ne sigortaları, ne herhangi bir resmi kayıtları var. Bugüne kadar mesleki bir örgüt ya da birlik de kurmamışlar. Ancak bunun için bazı adımlar da atılmadı değil.
Dansözlerin ilk derneği, İstanbul Oryantaller Eğitim ve Kültür Derneği (İSTORDER) 2006’da kuruldu. Şimdi 80’den fazla profesyonel ve amatör dansöz, 8 de zenne üyesi var. İçlerinde üniversite mezunu da var, ilkokul da. Dernek çatısı altında toplanmalarının en büyük nedeni, hiçbir sosyal güvencelerinin bulunmaması. Her türlü mesleki sorunla tek başlarına baş etmek zorunda kalmaları. Dernek danışma, dayanışma, yönlendirme, iş bulma ve dans dersi almanın tek merkezi. Bugünlerdeki en büyük sıkıntıları, tanıtım ve kokteyllerdeki gösterilerinin birbiri ardına iptal edilmesi ve mahalle baskısının artması. Dansözler, bu durumdan AKP hükümetini sorumlu tutuyor. En büyük hayalleri ise oryantal dans eğitimi verilen bir okul kurmak.
Hepsi de işini çok önemsiyor ve toplumun da mesleklerini ciddiye almasını istiyor. Hiçbiri "dansöz" kelimesini asla kullanmıyor, "oryantalim" diyor. Hepsinin hayali, bir Nesrin Topkapı olmak. Meslek hayatları erken başlayıp erken bitiyor. Eğlence sektörü genç dansçıları tercih ettiği için hiçbiri yaşını söylemiyor. Çoğunun meslek hastalıkları var: Bel fıtığı, siyatik, yüksek ökçeler nedeniyle parmaklarda deformasyon ve hatta menisküs.
Bir gecede en az üç mekanda sahneye çıkıyorlar. Kazançlarının önemli bir kısmını kostüme yatırıyorlar. Fiyatı 500 ile 2 bin YTL arasında değişen bu rengarenk sahne kıyafetlerinden 15 tane bulundurmak, en ideal olanı. Makyaj, kuaför ve parfüm de gider hanesinin vazgeçilemeyecek kalemleri.
TURİZME EN BÜYÜKDESTEĞİ VERİYORUZ
İstanbul Oryantaller Eğitim ve Kültür Derneği (İSTORDER) Başkanı Oya Ersoy, "2007 seçimlerinden sonra yeni AKP hükümetiyle birlikte bizim işimiz de azaldı. Kokteyl ve tanıtımlardaki oryantal gösterileri birbiri ardına iptal ediliyor. Oysa turizme en büyük desteği veriyoruz" diyor. "Oryantal her ne kadar Arap dansı olsa da bir turist geldiğinde önce bizi görmek istiyor." Oya Ersoy, ayrıca şu an yurtdışında çalışan 50 dansözün, bir turizm elçisi gibi Türkiye’nin tanıtımını yaptığını da ekliyor. Türk dansözlerinin en çok çalıştığı ülkeler Avrupa’dan sonra Güney Kore ve Japonya.
Ersoy, toplumun gittikçe muhafazakarlaşmasıyla birlikte mahalle baskısının da arttığını söylüyor. "Mesleğimizi gizli saklı yapıyoruz. Komşulara, sokaktaki insanlara rahatça oryantalim, diyemiyoruz. İkiyüzlü yaşamak zorunda kalıyoruz." Dernek üyeleri, 2010 Avrupa Kültür Başkenti seçilen İstanbul için ellerinden geleni yapmaya hazır. Bu yolda destek talebinde bulunmak için Kültür Bakanı Ertuğrul Günay’la görüşmek istiyorlar. Ersoy, "TÜSİAD’ın ve TÜRSAB’ın da desteğini istiyoruz" diyor.
MESLEK İÇİ EĞİTİM OKULUKURMAK İSTİYORUZ
Dernek Kurucu Başkanı Oya Ersoy bir gurbetçi kızı. 20 yaşındayken Almanya’dan kesin dönüş yaptı. 16 yıldır İstanbul’un en gözde turistik adreslerinde dans ediyor. Şişli’deki derneğin aynalarla kaplı bir odasında oryantal dans eğitimi veriyor. İSTORDER’in en iddialı hedefini anlatıyor: "Meslek içi eğitimin verildiği bir oryantal dans okulumuz olsun. Herkes hangi yolu izleyeceğini bilsin."
Ersoy’a göre dernek üyesi genç ve yetenekli dansözlerden bir dans grubu kurmak, yurtdışındaki festivallerde, konserlerde Türkiye’yi bu grupla temsil etmek hiç de uzak bir hayal değil. Bir kostüm alıp dans eden ve "oryantalim" diyen binlerce dansçının varlığından, işini sanat olarak yapanların göz ardı edilmesinden yakınıyor. "İşini doğru dürüst, namusuyla yapmak isteyen herkesi derneğe bekliyorum."
NE DEDİLER
İSTORDER Başkanı
Oya Ersoy: Dernekli oryantaller daha da çoğalacak.
Münir: Siirtliyim. 15 yıldır dans ediyorum. Dans ve sahne en büyük hayalimdi. Ailemin bir müdahalesi olmadı. Anadolu Ateşi’nde dans ediyorum, yazları Antalya’da çalışıyorum.
Songül: Tekne turlarında dans ediyorum. Filmlerdeki tehlikeli sahnelerde dublörlük yapıyorum.
Asya: Oryantal Star yarışmacısıydım, dördüncü hafta elendim. 15 yıl dans piyasasına girmek için uğraştım. Dernekten haberdar oldum ve kapılar açılmaya başladı.
Dansözler derneğinin üyeleri Hürriyet için poz verdi: Oturanlar: Saadet, Münir, Mine. Arka sıra (soldan sağa): İdil, Firuze, Buket, Sıla, Sevda, Asya, Oya, Samyeli, Selin, Güneş ve Songül