DANDY Erkekler geri döndü

Gelmiş geçmiş en ünlü dandy, Galler Prensi’nin Baş Danışmanı George Bryan Brummel (1778-1840) olarak bilinir. Fransızların beau, yani yakışıklı diye isim taktığı Brummel. Oxford’da Oriel College’da okuyan, asla pudrasız, tıraşsız ya da parfümsüz dışarı çıkmayan bir öğrenciydi. Sade lacivert ceketi, düğümlü kravatı ve geriye doğru taranmış saçlarıyla dönemin stil ikonu olmuştu. Brummel kendisinden "küstahlık ve saygının en sert ve güzel karışımı" olarak söz ederdi.

Her ne kadar Türkçe’ye züppe olarak çevrilse de dandy’i snob ve cool olma durumlarıyla da açıklayanlar var. Oysa dandy bir kelime ile açıklanabilecek bir kavram değil, daha çok bir hayat felsefesi. Dandy olmak için, çaba gösterilmeden sağlanan bir şıklık ve parıldayan bir zeka şart. Ve her şeyden öte dandy adayı erkek, karşısındakini etkileyebilme özelliğine sahip olmalı.

Peki tüm bunları niye anlatıyoruz? 2007-2008 kışına girmek üzere olduğumuz şu günlerde, erkek modasında dandy etkileri çok fazla hissediliyor. Ama söz konusu dandy’lik eskisine oranla daha modern, esprili, farklı ve cesur kıyafetler giymekle oluyor.

BİR DANDY’NİN ANATOMİSİ

á Fiziksel üstünlük: Uzun, ince ve yakışıklı olmadan dandy olmak olanaksızdır. Ya da bu niteliklerden birine çok fazla, diğerine ise yeterince sahip olunmalıdır. Örneğin Amerikalı aktör Fred Astaire ne uzun ne de yakışıklıydı, ama o kadar inceydi ki "yağmurda ıslanmadan yürüyebilirdi".

á Şıklık: Şıklık elbette dandy’nin içinde yaşadığı çağla ilintili bir özellik. Dandy’nin bağımsız ruhu, özgünlüğü, otokontrolü ve arılığı elbisesinin kıvrımlarında görülmelidir.

á Kendine sahip olma: Barbey bir dandy’nin kolay etkilenmeyeceğini söylerken, Baudelaire dandy’nin "acıçekerken bile gülümseyebileceğini" iddia eder.

á Soğukkanlılık: "Kendine sahip olma" dandy’nin bir iç özelliği iken, "soğukkanlılık" bunun dış dünyaya yansıtılma biçimidir.

á Bağımsızlık: Maddi bağımsızlık elbette ideal olanıdır, ama bir dandy çalışmaya zorlansa bile işini kitaplarının çoğu bestseller olan Amerikalı yazar Tom Wolfe gibi yapabilmelidir. Bağımsızlık bir dandy’nin dış dünya ile ilişkilerinin anahtarıdır.

á Kıvrak zeka: En ciddi şeyler hakkında hafif bir havada, en havadan sudan şeyler hakkında ciddi bir havada, ama her durumda filozofça konuşabilme yetisi. Oscar Wilde’ın Lord Henry veya Lord Goring gibi karakterlerini hatırlayın.

á Şüpheli, dünyasından bezmiş, sofistike, canı sıkkın ve umursamaz davranmak: Dandy ya bezgindir, ya da en azından bezgin rolü yapar.

á Kendiyle de dalga geçen, ama sempati uyandıran bir kendini beğenmişlik: Oscar Wilde, İdeal Koca’da şöyle der: "Başkaları korkunçtur, ideal toplum sadece kendimizle olandır."

á Mağruriyet / kendini sakınma: Gerçek bir dandy’ye ’romantik’ demeniz, onun canını sıkar.

á Ayırt etme zevki: Banal insanlar için uygun, ama dandy için uygunsuz olabilecek herhangi bir şeye karşı direnmek.

á Bir Rönesans adamı: İyi dans etmeli, iyi aşk mektupları yazmalı ve etkileyici bir sese sahip olmalı.

á Kapris: Dandizm özünde labirentle çevrili bir muamma olduğundan ve kendi kurallarını kendi koyduğundan, bir dandy eninde sonunda herkesi olumsuzlayabilecek (reddedebilecek, fikirlerini çürütebilecek) biri olmalıdır.

GÜNÜMÜZÜN DANDY’LERİNİ ONLAR GİYDİRİYOR

2000’li yılların Dandy’lerine tasarım yapan markaların başında Duckie Brown ve Thom Browne geliyor. Duckie Brown tasarımcı Steven Cox ve eldiven tasarımcısı Daniel Silver tarafından 10 yıl önce New York’ta kuruldu. Takım elbiselerin orasına burasına komik detaylar koyuyorlar. Mesela 2007-2008 sezonunda gömleklerin kolunu gereğinden fazla uzatmışlar, yelekleri kesip biçip kuşak gibi bele dolamışlar, pantolonların üstünde mikro mini eteğe ve önlüğe benzeyen pilili bir detay var, paltoların rengi de yeşil. İkinci marka Thom Browne, Duckie Brown’a oranla daha giyilebilir. Takım elbise, gömlek ve kravatlarını sade ve şık üretiyor. Bir tek kalıplar çok dar ve pantolonların paçası kısa. Eskiden manken olan şimdi kendi markası için tasarım yapan Thom Browne da Amerika’da yaşıyor. Ürünlerini Paris Colette,

New York Barneys gibi yerlerde satıyor. 2007-2008 kış koleksiyonunu tanıttığı defilede, mankenlerin kafalarına kar maskeleri ve kukuletalar taktı. Bazılarını bermuda şort ve uzun çoraplarla podyuma çıkardı. Hatta iki üç parça ceket ve uzun etek takım bile vardı.

Gelelim Türkiye’deki dandy markalarına. Piyasadaki en dar kalıplı takım elbiseyi Fabrika’dan bulabilirsiniz. Jilet gibi bir görüntü ve mendil, eldiven gibi aksesuvarlar için Ermenegildo Zegna’ya gitmelisiniz. Aradığınız renkliliği Hugo Boss’ta bulmanız mümkün. Damat Tween’de de dandy’liğe hizmet eden birkaç parça çıkabilir.

NE KADAR DANDY’SİNİZ?

1) Hangisine 15 km. uzakta oturmak isterdiniz?

a) Londra (+10)

b) Paris (+8)

c) New York (+5)

d) Büyük bir şehir (+1)

e) Herhangi bir yer (0)



2) Yaşınız?

a) 18-25 (0)

b) 25-30 (+1)

c) 30-45 (+5)

d) 45-70 (+1)

e) 70 üstü (0)



3) Medeni durumunuz?

a) Bekar (+10)

b) Evli (0)



4) Fiziksel görünümünüz?

a) Uzun, esmer ve yakışıklı (+5)

b) Uzun, esmer ya da yakışıklı (+2)

c) Eh iÅŸte (0)

d) Tipsizim (-3)



5) Bedensel yapınız?

a) Belim omuzlarımdan dar (+5)

b) Belim omuzlarım kadar (0)

c) Belim omuzlarımdan geniş (-2)



6) Yüzünüz?

a) Temiz tıraşlı (+3)

b) 40 üstü, bıyık veya sakal var (+1)

c) 40 altı, bıyık veya sakal var (-3)

d) Temiz tıraşlı ama uzun favorili (-5)



7) Gelir kaynağınız?

a) Zaten zenginim (+10)

b) Zengin değilim, itibarım var (+7)

c) Kendi işimde çalışıyorum (+5)

d) Bir yerde çalışıyorum (-5)



8) Ãœniversiteyi okuduÄŸunuz yer?

a) Oxford (+10)

b) Princeton (+5)

c) DiÄŸer bir okul (0)



9) Adınız ve soy kökeniniz?

a) Sıradan bir insansınız (+3)

b) PaÅŸazadesiniz (+2)

c) Paşazade rolü yapıyorsunuz (-5)



10) Ev durumlarınız?

a) Kendi bağımsız evim var (+8)

b) Ev arkadaşım bir dandy (+2)

c) Sevgilimle oturuyorum (0)

d) Eşim, çocuklarımla oturuyorum (-5)

e) Birkaç ev arkadaşım var (-6)

f) Anne-babamla oturuyorum (-7)



11) Şehir içinde nasıl seyahat edersiniz?

a) Taksi veya şoförlü arabamla (+8)

b) Biraz eski kendi arabamla (+3)

c) Toplu taşım araçlarıyla (0)

d) Akbille (-3)

e) Bisikletle (-5)



12) Tütün içme tarzınız?

a) Sigara, ama ağızlıkla (+5)

b) Sigara (+4)

c) Puro (+3)

d) Pipo (+1)

e) Sigarayı bıraktım (0)

f) Sigara ne ki? (-2)



13) Gözde içkiniz?

a) İyi kalite bir Fransız şarabı (+3)

b) Åžampanya (+2)

b) Skoç viski (+1)

c) Martini (0)

d) Ev yapımı absent (-3)



14) Yabancı dil seviyeniz?

a) Sular seller gibi (+5)

b) Eh iÅŸte (+3)

b) Yes ve no seviyesinde (-2)



15) Müzik seçiminiz?

a) Klasik müzik (+5)

b) Caz, rock filan (+3)

c) Bakkal müziği (-3)



16) Ev duvarlarınızda neler asılı?

a) Av sahneleri, çıplak kadınlar (+5)

b) Klasik resim sanatı (+2)

c) Modern resim sanatı (0)

d) Çıplak kadın kupürleri (-3)



17) Enfiye kutuları, eski fotoğraflar, Bavyera porselen takımları vb. gibi bir koleksiyonunuz var?

a) Evet (+5)

b) Hayır (0)



18) Ev hayvanı seçiminiz?

a) Kedi (+3)

b) Köpek (+1)

c) Elmas tasmalı kaplumbağa (-2)



19) Spor dallarından seçiminiz?

a) Eskrim, boksÖ (+5)

b) Golf (+3)

c) Tenis vb. (+1)

d) Ya ya ya şa şa şa, bizim takım çok yaşa! (0)

20) Aşağıdaki hangi yeteneklere sahipsiniz? (her biri +2 puan)

a) Binicilik

b) Piyano çalma

c) Dansçılık

d) Pilotluk

e) Resim/heykel yapma



21) Elbiseleriniz, ceketleriniz, pantolonlarınız genelde?

a) Markadır (+10)

b) Marka değil, ama iyi maldır (+2)

c) Marka değil, pek iyi sayılmaz (0)

d) Ä°kinci el (-5)



22) Acil durumlar için bir smokininiz var mı?

a) Evet (+5) *

b) Hayır (0)

* Bu puan, smokini lüks gece kulüplerine sorgusuz girmek veya damatlık olarak almadıysanız geçerlidir.



23) Kadife olarak...

a) Bir spor ceketim var (+3)

b) Bir yeleÄŸim var (+1)

c) Kadife bir ÅŸeyim yok (0)

d) Elmas düğmeli kadife ceket (-2)

c) Kadife! şey gibi mi oluyor? Hani! perde filan yapılıyor... (-3)



24) Sıra şapkaya gelince?

a) Serin havalar için bir fötr (+3)

b) Sıcak havalar için bir fötr (-2)

c) Beyzbol şapkası (-5)

d) Çeşit çeşit kepim var. (-10)



25) Tanımadığınız biri hiç giyiminizle dalga geçti mi?

a) Hayatımda en az bir kez (+3)

b) Hemen her gün (-5)



26) İnsanların giyiminizi nasıl değerlendirmesini istersiniz?

a) Acayip şık (+5)

b) Ä°yi giyimli (+3)

c) Modaya uygun (0)

d) Benzersiz (-1)

e) Kıyafet balosundan çıkmış? (-2)



27) Giyimdeki renk seçiminiz?

a) Mavi, Brummell gibi (+4)

b) Gri, Gary Grant gibi (+3)

c) Ekose, Windsor Dükü gibi (+2)

d) Parlak renkler, Gatsby gibi (+1)

e) Siyah, Baudelaire gibi (-3)



28) En çok hangisinin gardırobunun size kalmasını isterdiniz?

a) Windsor Dükü (+5)

b) Tom Wolfe (+1)

c) Sean Penn (0)

d) Oscar Wilde (-2)

e) İbrahim Tatlıses (-5)



29) En hayran olduÄŸunuz hayali karakter?

a) Gandalf (+5)

b) Mister No (+3)

c) Profesör Öklitus (+1)

d) Dilbert (-5)



30) En hayran olduÄŸunuz adam?

a) George Brummell (+5)

b) Albert Einstein (+3)

c) Tom Cruise (0)

d) İbrahim Tatlıses (-3)



SONUÇ

160 (Mükemmel sonuç): Siz yaşayan bir dandy efsanesisiniz.

159-68: Sadık bir çömezsiniz.

67 ve altı: Şşşt, ikile bakayım, senin ne işin var bu testte!

Bu test www.dandyism.net’den alınmıştır.Â