Çöplükler yoksulların kazanç hayvanların da yaÅŸam yeri

Çöplükler, ülkemiz ve benzeri ülkelerde hayatlarını çöp toplamak ve ayırmaktan kazananların geçinme yerleri; birçok hayvan türünün de yaÅŸam sigortası. Ev atıkları neredeyse köpek maması kadar besleyici. Çöp kamyonlarının boÅŸaltım vakti bütün dünyada kuÅŸların, yerine göre, örneÄŸin Türkiye’de köpeklerin ve diÄŸer hayvanların yemek saatidir. Hatta bizde, geçimini çöplerden saÄŸlayan binlerce çöp taplayıcının da kazanç zamanı...Ayna anda onlarca martı, karga ve sığırcık kuÅŸu çığlık çığlığa, refah ülkelerin çöplüklerindeki yarım kalmış sosislerin, ekmek artıkları ve kemiklerin üzerine üşüşür. KuÅŸların çöplük içindeki arayışları görülmeye deÄŸerdir. Mide bulandırıcı pis koku onları hiç rahatsız etmez. Hiç çöplükten beslenen hayvanlar üzerine de bir kitap yazılacağı aklınıza gelir miydi? Çöplüklerden beslenen martı ve tilkilerin davranışlarını araÅŸtıran Alman biyolog Geert Eilers, konuyla ilgili çalışmasını Hannover Veterinerlik Yüksek Okulunda bitirme tezi hazırladıktan bir süre sonra ÅŸimdi de kitap halinde yayımladı. Çöplük kitabı‘Çöplüklerin birçok kuÅŸ ve memelinin besin arayışında ne kadar önemli bir yer tuttuÄŸu ÅŸaşırtıcıdır. Hatta bazı bölgelerde çöplükler bazı türlerin hayatta kalmasını bile garantiliyor’ diyor Eilers. Dünya genelinde yapılan araÅŸtırmalar sonucunda elde edilen sonuçlar gerçekten de ilginç: YetmiÅŸ kadar kuÅŸ türü kısmen çöplüklerden besleniyor. Elli memeli türü için çöplükler bulunmaz bir besin hazinesi. Ä°ster Almanya ister Türkiye’deki leylekler ya da Uganda’daki murabut kuÅŸu veya Hindistan’daki Bengal akbabaları olsun hepsi genelde kızarmış sosis artıkları yiyor. Finlandiya’daki sansarlar, Meksika’daki kır kurdu ve Ä°talya’daki kurtlar tavuk butu kemiriyorlar. Ve çöplüklerden bazı ilginç rakamlar: Ä°lginç rakamlarKanada’nın Churchil kentindeki çöplüğe her gün 40 kutup ayısı geliyor. Hatta lezzetli besin atıklarına ulaÅŸmak için postlarının tutuÅŸmasını bile göze alıyorlar. AraÅŸtırmacılar Marsilya’daki bir çöplükte 91.900 martı saymışlar. Bu bir dünya rekorudur! Çöplüklerdeki patates kızartması ve hamburger atıklarıyla beslenen Amerikan ayıları hareketsizlik yüzünden aşırı ÅŸiÅŸmanlık sorunu yaşıyorlar. Fast-Food atıklarından beslenen ayılar doÄŸal ortamda yaÅŸayanlara kıyaslı %30 daha ağırlar. Almanya’daki çöplüklerde ülkemizde de olduÄŸu gibi özellikle martı, karga ve fareler dolaşıyor. Fakat bilim adamları Almanya’daki 108 çöplüğü araÅŸtırdıklarında sürpriz bir sonuçla karşı karşıya kalmışlar. Çöplüklere özellikle de yırtıcı kuÅŸlar raÄŸbet gösteriyor. Atıklardan beslenen hayvanların yüzde sekseni kızıl çaylak ve ÅŸahin oluÅŸturuyor. Alacakaranlık çöktüğünde tilkiler ve sansarlar geliyor. Yaban domuzları pirzola ve patates püresi bulabilmek için derin çukurlar açıyorlar. Bol kaloriÇöplükleri çekici kılan kalori ihtiyacı. Ev atıkları neredeyse köpek maması kadar besleyici, diyor Meyer. Çöplük birçok canlının temel yaÅŸam alanı. Hamamböcekleri ve cırcırböcekleri fermantasyon sürecinde meydana gelen ısıdan yararlanıyorlar. Böcekler ise peygamber kuÅŸu, kır kırlangıcı ve kirpi ve sıçan gibi küçük memelilerin besin kaynağını oluÅŸturuyor. Bunlar ise tikli, kedi veya yırtıcı kuÅŸlar tarafından avlanmakta. ‘Ayaklarıyla çöpleri karıştıran ÅŸahinler ve çöp kamyonlarının peÅŸinde koÅŸan leylekler gördüm’ diye anlatıyor Meyer. Normalde ürkek olan leylekler, 35 tonluk kamyonların çıkardıkları gürültüyü kaldırabilmek için çelik gibi sinirlere sahip olmalı. Biyologlar çöplük hayvanlarının davranışlarında gerçekten de ilginç deÄŸiÅŸimler saptamışlar. Normalde tek baÅŸlarına yaÅŸayan yırtıcı kuÅŸlar hemcinslerinden rahatsız olmadıkları gibi çöplüklerin kenarlarında kuluçkaya bile yatıyorlar. Kavgacı martılar büyük bir sükunet içinde çöp kamyonlarının yolunu gözlüyorlar. Hatta dört mevsim besin sunan çöplükler sayesinde leylekler güneye göçme gereÄŸini bile duymuyorlar. Tehlikeleri de varÖte yandan çöplüklerden gelen tehlikeler hayvanlar kadar insanlara da zarar verebilir. Cam parçaları yüzünden ölen ya da yuvalarını su geçirmez plastik folyo içine kurdukları için boÄŸulan çaylaklar hiç de az deÄŸil. Ayrıca çöplüklerde beslenen hayvanlar yüzünden bakteriler, mantar ve parazitler daha kolay çoÄŸalabilirler. Bu durumda ev hayvanları hatta insanlar için bile enfeksiyon tehlikesi söz konusudur. Meyer bu yüzden çöplüklerin üzerleri kapatılmalı diyor. Fakat çöplüklerin bununla birlikte olumlu tarafları da var. Mesela soyları tehdit altında olan siyah çaylaklar Avrupa’nın belli baÅŸlı bölgelerinde sadece ev atıklarıyla beslenerek hayatta kalabiliyorlar. Hatta bazı hayvanlar hijyen konusunda bile yardımcı oluyorlar. Mesela güneybatı Hindistan’daki evcil domuzlar sokaklardaki dışkı ve yemek artıklarını yiyerek, virüslerle bulaÅŸan belli baÅŸlı hastalıkları önlüyorlar. Ama öte yandan da kent trafiÄŸi için önemli bir tehlike oluÅŸturuyorlar. Â