Çölde Mini macera

Hiç hesapta yokken, geçtiÄŸimiz hafta bir anda kendimi, Fas’da, çölün ortasında araç kullanırken buldum. Fas’a, Mini’lerin kaymayı sınırlayan yeni diferansiyel sistemi LSD’yi, çöl ÅŸartlarında test etmek için gittim. Ancak, çölün gizemi, geziyi bir anda unutulmaz bir maceraya dönüştürdü.Ä°stanbul’dan ayrılıp, geceyi Madrid’de geçirdikten sonra, Fas’ın Er Rachidia ÅŸehrine gitmek için yeniden uçaÄŸa bindik. Akdeniz’i aşıp, Fas’ın ortalarına, yaklaÅŸtıkça, uçağın penceresinden görünen manzara da deÄŸiÅŸmeye, soluk tek düze bir renk doÄŸaya hakim olmaya baÅŸladı. Er Rachidia Havalimanı’na indiÄŸimizde, karşımızda gümrük memurlarını beklerken, bizi ralli dünyasında ‘Uçan Finli’ olarak tanınan Monte Carlo Rallisi ÅŸampiyonlarından Rauno Aaltonen ve oÄŸlu Tino Aaltonen karşıladı. Böylece, Mini’lerle çöldeki ilk sürüş deneyimimiz de baÅŸlamış oldu. VAHADA Ä°LK MOLA Ä°lk molayı, Zouala’da verdik. Çölün kenarındaki zeytin ve hurma aÄŸaçlarıyla çevrili bu yemyeÅŸil vahada, nane çaylarımızı yudumlarken, kulağımız da rehberimiz Chez Moha’daydı. Vahadaki hurma aÄŸaç fiyatlarının 3 bin Euro olduÄŸunu, her aÄŸacın yılda bin Euro kazandırdığını, aÄŸaç ve sulanabilir toprak yüzünden sürekli miras kavgalarının yaÅŸandığını Maho’dan öğrendik. Vahayı ziyaretimiz bir anda dersten çıkan öğrenciler için eÄŸlence ve oyuna dönüştü. Ä°lk baÅŸta uzaktan, saklanarak bizi izleyen, fotoÄŸraf çekerken utanıp, kaçan Zaualalı çocuklar, tek sınıflık okullarını gezerken artık sokulup, bizimle konuÅŸup, kaynaÅŸmaya baÅŸlamıştı.ÇÖLDE GÃœN BATIMI Vahadan ayrıldıktan sonra ikinci durağımız, Sahra Çölü’nün baÅŸlangıç noktası oldu. Kum tepelerinin arasından gün batımını izledik. Ardından, gezi süresince kalacağımız otele doÄŸru konvoy halinde yeniden yola koyulduk. Otel, son derece sade, beklemediÄŸimiz kadar da konforluydu. Ama asıl, banyolardaki lavabolardan, yatağın kenarındaki abajurlara kadar bir çok eÅŸyanın, otel giriÅŸini ve duvarlarını süsleyen dev fosil tabakalarından yapılmış olduÄŸunu görünce ÅŸaşırdım. Ancak, otel görevlisinin anlattıklarından sonra, milyonlarca yıllık bu fosil ve fosillerden yapılan eÅŸyaların, Er Rachidialılar için hurma kadar önemli bir gelir kaynağı olduÄŸunu anladım. Fosilden eÅŸya üretimi için özel atölyelerin kurulduÄŸu, gemilerle dünyanın dört bir yanına ihracat gerçekleÅŸtirildiÄŸini öğrendim.O anda, Kapadokya’da yol kenarında satılan küçük bir fosili aldığı için havalimanında yakalanıp, tarihi eser kaçakçısı muamelesi gören turist, aklıma geldi. NEDEN ÇÖL?Mini Marka ve Ãœrün Yönetimi BaÅŸkanı Dr. Kay Segler, akÅŸam yemeÄŸinde yaptığı konuÅŸmaya, BMW Grubu’na baÄŸlı Mini’yle ilgili böyle bir organizasyonun çölde yapılmasının amacını anlatmakla baÅŸladı. KonuÅŸmasından, 2001 yılında kurulan ve bugün satış rakamları 500 bin adedi aÅŸan Mini’nin kaymayı sınırlayan yeni diferansiyel sisteminin performansını nasıl etkilediÄŸini göstermek istedikleri anlaşılıyordu. Bu amaçla da tüm dünyadan basın mensuplarını gruplara ayırarak, Fas’taki organizasyona davet etmiÅŸler. Biz, Ukrayna, Romanya, Bulgaristan ve Hırvatistan’dan katılan gazetecilerle birlikte son grupta yer alıyorduk.Organizasyonun ikinci günü, 170 beygir gücündeki Mini Cooper S’lerden oluÅŸan konvoyumuz, Paris-Dakar Ralisi’nin etapları arasında yer alan Merzouga’ya gitmek üzere yola koyuldu. Merzouga’ya ulaÅŸtığımızda, 20 gazeteciden oluÅŸan grubumuz, ikiye ayrıldı. Ä°lk grup, Mini’lerde kaymayı sınırlayan yeni diferansiyel sistemini, ünlü ralici Rauno Aaltonen ve oÄŸlu Tino Aaltonen eÅŸliÄŸinde test etmeye baÅŸladı. DiÄŸer grup ise Quad Sandbladesleri (ATV) Sahra Çölü’nün kum tepelerinde kullanma deneyimi yaÅŸadı. Gruplar, çölde kurulan bedevi çadırında yenilen öğle yemeÄŸinin ardından deÄŸiÅŸti. Rali parkurunda savrulma testiSıra, Mini’leri iki farklı parkurda test etmeye geldi. Ä°lk önce ünlü pilot Rauno Aatonen, Mini’leri Paris-Dakar Ralisi’nin parkurunda LSD devredeyken kullanmamızı istiyordu. Bunu yaparken de, direksiyonu nasıl çevirmemiz gerektiÄŸini, hangi vitesle kullanıp, frene nasıl basacağımızı gösterdi. Ä°lk iki tur, sorunsuz, rahat bir ortamda gerçekleÅŸti. Tam, ‘Bu da bir ÅŸey mi?’ diye düşünürken, üçüncü turda, LSD’yi devreden çıkarmamızı istedi. Ä°ÅŸte o zaman LSD’nin (Limited Slip Differential) ne iÅŸe yaradığını anladık. Kum parkurda araçların virajda nasıl savrulduÄŸunu, yoldan nasıl çıktığını iÅŸte o zaman gördük. Ardından aynı testi ikinci parkurda Tino Aaltonen’le birlikte gerçekleÅŸtirdik. Bu kez araçları, LSD açık ve kapalı olarak kukalar arasında slalom yaparak denedik. Sonuç, ilk pistekinden hiç farklı deÄŸildi. Kum tepelerinde Quad Sandbade deneyimiBiz ilk önce, Quad Sandbadeslerle (ATV) baÅŸladık. Daha önce, DoÄŸan Haber Ajansı Genel Müdürü UÄŸur Cebeci’nin Quad Sandbades’ini gazetenin otoparkında bir kez kullanmış biri olarak, direksiyonun başına geçtim. Isınma turlarının ardından sıra, kum tepelerine geldi. Tırmanırken sürati ayarlayamayıp, kuma gömülenleri, tepede hızını alamayıp, Quad Sandbadeslerin üzerinden uçanları saymazsak, hepimiz için farklı bir deneyim oldu.LSD kaymayı sınırlıyorMini Cooper S serisi araçlarda kullanılan kaymayı sınırlayan diferansiyel (LSD) sistemi, manuel vitesli araçlarda bulunuyor. Zor zeminlerde devir ve sürüş keyfini saÄŸlıyor. Mekanik olarak kontrol edilen bu sistem sayesinde diferansiyel ön tekerleklerin deÄŸiÅŸen sürüş koÅŸullarında daha yumuÅŸak bir tepki veriyor. Ä°ki ön tekerlekten birisinin kayması durumunda o tekerleÄŸe binen sürüş gücü otomatik olarak azaltıyor. Bu yeni diferansiyel sorunlu zeminlerde dinamik sürüş için daha yüksek hızlara izin veriyor. Tekerlek kaymasını azaltan yeni diferansiyel, deÄŸiÅŸen yol zeminlerinde sürücünün kontrolünü de artırıyor.Â