Çocuklarla ilgili boş inanışlar

Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Foklor Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. İbrahim Sezen,

doğum önce ve sonrası ile çocukların gelişim çağına kadar pek çok batıl inanç olduğu söyledi. Yaptıkları araştırmada

çocuğun cinsiyetinin tayini ile ilgili uygulamalar ve inanışların da saptanıklarını belirten Doç. Dr. İbrahim Sezen,

‘‘Bunlar içinde ‘Çocuğun beşiği boşa sallanırsa, içine içine konacak çocuk ölür' gibi inanışlar da var’’ dedi. Sezen,

araştırması sırasında en çok karşılaştığı yanlış inanışları şöyle sıraladı:

DOĞUM SIRASI

‘‘Gebe kadın, lohusa görmeye gitmemelidir. Giderse, doğumu güçleşir. Doğum gecikirse, gebenin beli oğuşturulur. Bacadan aşağı hamile kadının evine üzeri yazılı yumurta atılır. Gebe sırta alınarak gezdirilir.’’

GÖBEK KESME

‘‘Çocuğun sesinin güzel olması için göbek mümkün olduğu kadar uzun kesilir. Göbeği kısa kesilen çocuğun sesi kısık olur. Evine bağlı olması için kız çocuğunun göbeği, evin bir bölümünde saklanır. Göbeğin kesilmesinde kullanılan bıçak veya makas, çocuğun yastığının altında saklanır. Çocuğun göbeği akar suya atılarsa, çocuk huysuz olur. Göbekte yara açılırsa, buraya kömür tozu sürülür.’’

KUNDAK VE BEŞİK

‘‘Çocuğa nazar değmemesi için yattığı yere salyangoz, balık kulağı, kertentkele kulağı, kablumbağa kabuğu gibi nazarlıklar asılır. Çocuğun çamaşırı perşembe günü yıkanır. Kurutulmaya bırakılmış elbiseler, gün doğmadan içeri alınır. Çocuğa göz değmemesi için mavi renkli giysiler giydirilir.’’

AD KOYMA

‘‘Çocuğa adı yedi gün içinde verilmesi iyi sayılır. Ad konarken çocuğun kulağına ezan okunur. Kız çocuğuna tek günlerde ad verilirse, ondan sonra doğacak çocuk erkek olur.’’

BEBEĞİ ZİYARET

‘‘Ay hali olanların bebek ziyareti iyi sayılmaz. Kırkı çıkmamış lohusalar ziyarete gitmezler. Yeni gelinlerin lohusa ziyarete gitmeleri uğursuzluktur. Lohusanın boynuna siyah boncuk takılır. Çocuğun yorganının yüzünün kırmızı olması uğurdur.’’

DİŞ BUĞDAYI

‘‘Çocuk diş çıkarmaya başlarken eş, dost, akraba ve komşulara ziyafet çekilir. Yedi ev ziyaret edilerek yumurta alınır ve bu yumurtalar yoksullara verilir. Çocuğun önüne meslekleri simgeleyen aletler konur, çocuğun sececeği alet, yapacağı büyüyünce yapacağı mesleğini belirler.’’

SAÇ VE TIRNAK KESİLMESİ

‘‘Bir yaşına gelmeden çocuğun saçı ve tırnakları kesilirse, çocuğun uykusu kaçar. Tırnak kesilmeden önce çocuğun eli babasının cebine sokulur. Bunun eve bereket gerireceğine inanılır. Saçları erken kesilen çocuğun ömrü de kısa olur. Tırnak ilk defa cuma vakti ve zengin bir evden getirilen makasla kesilir.’’

KULAK DELME

‘‘Delinecek kulak memesi tezek külü ile iyice ovulur. Sonra ipek iplik takılmış iğne ile delinir. İplik kulakta bırakılarak düğümlenir. Delinecek kulakta yara olursa,kulağa suda ezilmiş serçe gübresi bağlanır.’’

DİĞER İNANIŞLAR

‘‘Çocuk bacağının arasından bakarsa o eve misafir gelir. Çocuğa sarı gömlek giydirilerse, çocuk sarılığa yakalanmaz. Çocuk eli açık uyursa cömert, kapalı uyursa cimri olur. Çocuğun elini kulağına atması uğursuzluk getirir. Başparmağını emen çocuk şişmanlayacak demektir. Çocuğun devamlı ağlaması çapkın olacağına işarettir. Alnı öpülen çocuk akıllı olur. Ağzı öpülen çocuk geveze olur. Ayağı öpülen çocuk gezgin olur. Eli öpülen çocuk merhametli olur.’’