Oluşturulma Tarihi: Eylül 10, 2001 00:00
Evde kullandığınız birçok ürünün çocuklarınız için uyuşturucu etki yaptığını biliyor musunuz? Örneğin oda spreyiniz, deodoranlarınız, saç spreyleriniz, tırnak cilanızı sildiğiniz ürün, fırın temizleyicinizi 10-15 saniye koklaması, 4 yaşındaki çocuğunuzu en azından birkaç dakika uyarır, koklamaya devam etmesi baş dönmesine yol açar, koklamayı sürdüren bazı çocuklarda ani ölümler görülebilir. Ani ölümler ilk seferde olabileceği gibi, aynı maddeye defalarca maruz kalmış bir çocukta belki de yüzüncü seferde görülebilir. Söze çocuklar örneğiyle girdik ama, solunum yoluyla giren bu tür uyuşturuculara bağlı ani ölümler aslında her yaş için tehlikedir. Televizyonlarda ve yazılı basında ‘‘tinerci çocuklar’’ örneğiyle karşılaştığımız solunum yoluyla giren uyuşturucular, sadece yazımızın başındaki ev ürünleri değil. Boya sanayiinde kullanılan ve genel olarak ‘‘tiner’’ adı verilen eriticiler, mobilya cilaları, boya spreyleri, çocuğunuzun okul ödevinde kullandığı yapıştırıcılar, kokulu bazı ürünler de bunlar arasında yer alıyor. Bu ürünlerdeki uçucu kimyasallar, solunum yoluyla ciğerlere oradan genel dolaşım yoluyla beyine ulaşıyor. Amerikan Çocuk Hekimleri Akademisi uzmanlarının araştırmalarına göre, bu tür maddelere her maruz kalışta beyin etkileniyor ve bazı beyin hücreleri ölüyor. Etkilenme ve hücre ölümü etkileyen kimyasal maddenin miktarıyla doğru orantılı. Bu maddelerin uzun süre kullanımı, kemik iliği ve karaciğerde de kalıcı hasarlara yola açabiliyor. Tinerciler örneğinde olduğu gibi bu maddelerin bağımlılık yaratıp sürekli kullanılması, beyinde yarattığı hasarlar konusunda fikir veriyor. Bu çocuklarda hafıza kaybı, denge bozukluğu, konuşma bozukluğu sık görülüyor. Ölümler çok yaygın olduğu gibi bir anlamda bitkisel yaşama girenler de az değil. Tüp gazlar ve benzin de bu maddeler arasında. Yazının başından beri saydığımız ürünlerin elde edilmesi çok kolay ve çok ucuz. Kullanımı da kolay. Bir çocuğun ders sırasında zaman zaman yapıştırıcı tüpünü koklaması çoğu zaman kimsenin dikkatini çekmez. Bu tür ürünler bazen kutusundan koklayarak, bazen bir plastik poşete ya da bir beze püskürtülüp koklayarak kullanılıyor. NASIL ANLAŞILIR?Bu ürünlere kısa süreli maruz kalma, baş ağrısı, bulantı, kusma, denge bozukluğu, baş dönmesi, sarhoş gibi konuşma, karakter değişiklikleri ve hayal görmelere yol açabilir. Zamanla, bir konuya dikkat yoğunlaştıramama, kısa süreli hafıza kayıpları, işitme kaybı, kas krampları, kalıcı beyin hasarları ve hatta ölüm görülebilir.Çocuğunuzda değişik, özellikle kimyasal madde gibi bir koku hissediyorsanız, gözleri kızarık ve sulanmışsa, dengesiz ya da uykulu gözüküyorsa, burnu akıntılı ya da kızarıksa, elinde, yüzünde boya ya da yapıştırıcı izleri varsa, ağzında ya da çevresinde lekeler ya da yaralar varsa, iştahı kaybolmuşsa, sinirli ve gergin olmuşsa bu tür bir maddeye maruz kaldığından şüphe etmelisiniz.SOLUNUM DURABİLİRBazı çocuklar arkadaşlarının etkisiyle merak ederek bu tür ürünleri kullanıyorlar. Yüksek miktarda maddeye maruz kalmak oksijensizlik nedeniyle solunumu durdurarak ölüme neden olabildiği gibi, madde etkisine giren çocuğun paniğe kapılması da yüksek miktarda adrenalin salgılanması nedeniyle kalpte tehlikeli ritim bozukluklarıyla kalp durması nedeni olabiliyor.Astım gibi solunum yolu sorunu olan çocuklarda hayati tehlike daha büyük. TEK ÇARE EĞİTİMÇocuğunuzu yetiştirirken, evdeki kazalara, trafiğe, cinsel tacize, alkolün ya da uyuşturucunun tehlikelerine karşı uyarıyorsunuz ama bu tür ürünler günlük hayatın içinde olduğu için uyarmak kimsenin aklına gelmiyor. Çocuklar çoğu zaman farkında olmadan bu tür maddelere karşı bağımlı oluyorlar. Bu tür ürünler konusunda çocuğu uyarmada en geçerli yol bu tür maddelerin zehirli olduğunu çocuğunuza çok küçük yaşlardan itibaren anlatmaktır. Bağımlılık, beyin hasarı gibi kavramları küçük çocuklar anlayamayabilir ama, zehir kavramı zaten çocuğa anlatıldığı için anlaması zor olmayacaktır.
button