Güncelleme Tarihi:
Kış mevsimiyle birlikte kapıyı en çok hastalığın bronşiolit olduğunu belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ömer Ceran, “Genellikle 1 aydan büyük ve 2 yaştan küçük çocuklarda ve en sık olarak da 6 aylık bebeklerde rastlanır. Akut bronşit ise, akciğerdeki büyük hava yollarının iltihabi durumudur. Biraz daha büyük çocuklarda gribal bir üst solunum yolu enfeksiyonunu izleyerek gelişir” diyor.
Bronşiolitlerde ailede geçirilmiş gribal bir enfeksiyon hikayesi var. Hafif üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileri (Hapşırma, burun akıntısı, öksürük), 38 derece civarında ateş, iştah kaybı, solunum zorluğu belirtileri (Aralıklı sesli öksürük, nefes almada zorluk, irritabilite), beslenme güçlüğü görülebilir
Akut bronşit ise çoğu kez, nezleden 3-4 gün sonra kuru, kısa süreli, balgamsız ve giderek artan, bazen de nöbetler şeklinde olabilen öksürükle başlar. Göğüs ağrısı ve 38 dereceyi aşmayan bir ateş olabilir. Hafif vakalarda hastalık belirtileri bir ile üç günde geriler. Ağır vakalar bir-iki saatte ilerleyip, ağırlaşabilir. Hava açlığı, morarma, burun kanadı solunumu, göğüs kemiklerinde anormal hareketler olabilir. Ateş 38 dereceyi aşmaz. Eğer ateş 38 dereceyi aşarsa zatürre açısından dikkat etmek gerekir. Başlangıçta berrak olan balgam iltihabı görünüm alabilir, beş ile on gün içinde öksürük azalmaya başlar, balgam kaybolur.
Salgına dönüşebilir
Bronşiolit kış ve ilkbaharın ilk aylarında, bazen salgınlar şeklinde görülebileceğini belirten Dr. Ceran, "Hastaların yaklaşık yüzde 50’sinde etken RSV yani respiratuar sinsityal virüstür. Ayrıca parainfluenza 3, mycoplasma, bazı adenovirüsler, rhinovirus ve influenza virüsler etken olabilir. Bunun yanı sıra soğuk, nem, ani ısı değişiklikleri ve özellikle sisli, kirli hava, ev tozları, çiçek tozları ve çeşitli polenler hazırlayıcı etkenler arasındadır” diyor.
Nasıl tedavi edilir?
3 aylıktan küçük çocuklar hastaneye yatırılarak tedavi edilir. Ayrıca morarma, solunum durması bulguları, solunum sayısının dakikada 60’ın üzerinde olması, kanda oksijen değerlerinin düşmesi, karbondioksit değerlerinin yükselmesi durumunda da her yaştaki çocuklar hastaneye yatırılarak tedavi edilir. Amaç oksijenizasyonu sağlamak için nemli oksijen tedavisi, balgamı yumuşatıp öksürük ile atılımı kolaylaştırmak için nebulizatör ile bronş genişletici ilaçlar, balgam söktürücü ilaçlar ve sıvı kaybı oluşmuşsa sıvı tedavisidir.
Normalde antibiyotik tedavisi gerekmez. Ancak akciğer filminde iltihabi alanlar mevcutsa ve ateş yükselmiş, kanda iltihabi hücreler artmışsa antibiyotikler kullanılabilir. Ağır vakalarda bronşlardaki ödemi azaltıcı etkisinden dolayı nadiren steroidler kullanılabilir.
Tekrarlayan bronşiolit; gizli kalmış astım, tüberküloz, kistik fibroz, kalp yetmezliği, yabancı cisim yutma, boğmaca, organik fosfor zehirlenmesi ve immun yetersizlik gibi hastalıklardan ayırt edilmeli ve altta yatan asıl sebep tedavi edilmeli. Özellikle tekrarlayan bronşioliti olan çocuklar astım açısından değerlendirilmeli ve ona göre tedavi planlanmalı.
Bronşiolit hastalarına tavsiyeler
• Hastalığın en sık sebebi aile içi gribal durum. Bu nedenle tüm aile bireyleri gribal durumdan korunmalı, gerekirse çocuğa maskeyle yaklaşılmalı.
• Hastalık başladıktan sonra çocuklara bol sıvı verilmeli ve sık sık akciğerlerine belli aralıklarla masaj (fizyoterapi) yapılmalı.
• Kirli, tozlu ,dumanlı ortamlardan uzak durulmalı, bin metreden yüksek yerlere gidilmemeli.
• Aile içinde sigara kullanımı engellenmeli.