Çocuklarımızı hastalıklardan nasıl korumalıyız?

Solunum yolu enfeksiyonları, yetişkinleri olduğu kadar, minik bedenleri de tehdit ediyor. Özel Göztepe Şafak Hastanesi'nden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları uzmanı Dr. Meliha ARSLAN, bu konuyla ilgili olarak önemli açıklamalarda bulundu:

"ENFEKSİYONLAR, HAPŞIRMA VEYA ÖKSÜRME SONRASINDA YAYILIYOR"

Solunum yolları vücudumuzdaki hangi organlardan oluşur?
Çocuklarda enfeksiyonlara en duyarlı sistem solunum yollarıdır. Solunum yolları; burun ağız, boğaz bademcikler, soluk borusu, bronşlar ve akciğerlerden oluşur. Ayrıca sinüsler ve orta kulak da bu sistemle ilişkili organlardır.

Solunum sisteminin görevi nedir?
Solunum sisteminin en büyük görevi yaşamamız için gerekli olan oksijen alışverişini sağlamaktır.

Çocuklarda görülen solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan etkenler nelerdir?
Solunum yolu yollarının etkenleri bakteri veya virüslerdir.

Çocuklarda görülen solunum yolu enfeksiyonun belirtileri nelerdir? Hastalık süresi ortalama ne kadardır?
Viral enfeksiyon sırasında hastada hafif ateş, halsizlik, kırgınlık, boğaz ağrısı, hapşırma, öksürük, burun akıntısı belirtileri gözlenir. Hastalık süresi 3-7 gün arasıdır.

Solunum yolu enfeksiyonları hastalıkları nelerdir?
Solunum yolu enfeksiyonları soğuk algınlığı, grip, rinit, farenjit, sinüzit, otit, tonsillit, larenjit, bronşit ve pnömoni olarak çeşitli tablolarla karşımıza çıkabilir.

Solunum yolu hastalıkları çocuklar arasında birbirlerine hangi yollarla bulaşır?
Virüslerin neden olduğu enfeksiyonlar; hasta bir bireyin hapşırma veya öksürmesi sonrasında damlacıkların çevreye saçılmasıyla, ellerle ve hava yoluyla yayılır.

"KAPALI MEKANLAR, SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARINI TETİKLİYOR"

Çocuklarda solunum yolu enfeksiyonları hangi aylarda daha sık görülmektedir?

Solunum yolu enfeksiyonları Türkiye'de çocuk hastalıkları ve çocuk ölümlerinin ana nedenlerindendir. Kış mevsiminin yaklaşması ve okulların açılmasıyla birlikte, çocuklarda solunum yolu enfeksiyonlarında artış gözlenmektedir. Sağlıklı çocuklar dahi yılda en az 5-6 kez üst solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanmaktadırlar. Enfeksiyonları sıklığı özellikle sonbahar ve kış aylarında artmaktadır.

Solunum yolu enfeksiyonlarının sıklığını arttıran faktörler nelerdir?
Kapalı mekanlar, kreşler, okullar, bakım evleri gibi kalabalık ve kapalı ortamlarda enfeksiyon girişme riski artmaktadır. Virüsler kapalı bir ortamın havasında 72 saat havada asılı kalabilmektedir. Bunun yanında hava kirliliği ve ortamda sigara içilmesi de enfeksiyon sıklığını arttıran faktörlerdendir. Sigara kullanan ailelerin çocuklarında kullanmayanlara göre 2 kat fazla solunum yolu enfeksiyonlarıyla karşılaşmaktayız.

Hastalığın tanı ve tedavisinde neler yapılır?

Hastalığın tanı ve tedavisinde viral ve bakteriyel enfeksiyon ayrımının yapılması önemlidir. Çünkü bakteriyel enfeksiyon sırasında kullandığımız antibiyotikler viral enfeksiyonlarda fayda sağlamaz. Viral enfeksiyonlar çoğu kez kendiliğinden iyileşirken evde istirahat, bol sıvı ve C vitamini tüketimi bu iyileşme sürecini hızlandırır. Bu hastalık sırasında, çocuğumuzun burun tıkanıklığını gidermek amacıyla serum fizyolojik damlatılması, ateşi yükseliyorsa ateş düşürücü parasetamol ve ibuprofen cinsi ilaçlar, ılık banyo yaptırılması rahatlatıcı yöntemlerdir. Hastalık sırasında, çocuğumuzda ateş varsa vücuttan sıvı kaybı çok artacağından, emziren annelerin emzirmeyi sıklaştırması, ek gıda alan çocuklarda ise temiz su, meyve suları, ıhlamur gibi içeceklerin sıkılaştırılması önerilir.

Bakteriyel enfeksiyonlar ise çoğunlukla streptokok adını verdiğimiz bakteriye bağlı gelişen streptokoksit tonsillit, sinüzit gibi yüksek ateş, boğazda kızarıklık, bademciklerin ve boyun lenf bezlerinin büyümesi, balgamlı öksürük, sarı-yeşil geniz akıntısı gibi tablolarla karşımıza çıkar. A grubu beta hemolitik streptokok enfeksiyonları tedavi edilmedikleri takdirde halk arasında eklem romatizması olarak bilinen akut romatizmal ateş ve akut glomerulonefrit gelişebilir. Bakteriyel enfeksiyon bulaşması doğrudan hasta kişinin ağız ve burun salgılarıyla gerçekleşir. Kesin tanı boğaz kültürüyle konmaktadır.

"ZORLANARAK SOLUK ALIP VERİYORSA, HEMEN SAĞLIK KURULUŞUNA GÖTÜRÜN"

Çocuklarda solunum yolu enfeksiyonları tedavisinde kullanılan antibiyotik ne kadar etkilidir?
Antibiyotik tedavi enfeksiyonun çevreye bulaşmasını azaltır, hastalığın süresini kısalır ve komplikasyonları engeller. Bakteriyel enfeksiyon tedavisinde doktora danışarak kullanacağımız antibiyotiklere 10 gün devam edilmelidir.

Antibiyotiğe ek olarak hangi tedavi yöntemleri uygulanır?
Antibiyotik tedavisine ek olarak viral enfeksiyon için bahsettiğimiz istirahat, bol sıvı, ağrı kesici-ateş düşürücü ilaçlarda tedaviyi destekleyicidir. Mevcut hastalık sırasında ortaya çıkan öksürük şurupları da tedaviye eklenebilir.

Enfeksiyon sırasında hangi durumlarla karşılaşılırsa doktora başvurulmalıdır?
Enfeksiyon sırasında çocuğunuzda zorlanarak soluk alıp verme, hızlı ve sık soluma, burun kanatlarında ve göğsünde hızlı inip kalkma, durumunda kötüleşme olursa hemen bir sağlık kuruluşuna götürülmelidir.

"DENGESİZ BESLENME, VÜCUDUN SAVUNMA SİSTEMLERİNİ BOZAR"

Çocuklar solunum yolu hastalıklarından korunmak için neler yapmalıdırlar?
Solunum yolu enfeksiyonlarından korunmada mümkün olduğunca kapalı mekanlardan kaçınılması, ortamın sık havalandırılması, ellerin sık yıkanması, hapşırma ve öksürme sırasında ağzın ve burnun mendille kapatılması ve maske takılması önerilir. Hastalıklardan korunmada önemli bir diğer husus çocuklarımızın dengeli beslenmesidir. Bu nedenle okula giden çocuklarımızda sabah kahvaltısı esastır, ayrıca ara öğünler kaçırılmalı, besin değeri yüksek, vitaminlerden zengin, yağ oranı yüksek olmayan gıdalar verilmelidir. Dengesiz ve bozuk beslenen çocuklarda vücudun savunma sistemlerinin de bozulacağı için basit bir soğuk algınlığının bile zatürree gibi daha ağır tablolara dönüşebileceği unutulmamalıdır.

Grip aşısı ne kadar etkilidir? En uygun aşılama zamanı ne zamandır?
Grip aşısı Eylül, Ekim ve Kasım aylarında uygulanır. Özellikle sık hastalanan alerjik çocuklara ve astım hastalarına önerilmektedir. Hastalıklardan korunmak için etkili bir yöntemdir.

Grip aşısının dozları çocukların yaşlarına göre değişmekte midir?
3 yaşa kadar yarım doz, 3 yaş sonrası tam doz uygulanmalıdır. 9 yaşına kadar ilk uygulanacak aşı, bir ay arayla 2 doz olması gereklidir. Daha sonraki yıllarda tek doz gereklidir.

Zatürree aşısı çocuklar üzerinde ne kadar etkilidir?
Pnömokok aşısı etkinliği yüksek bir aşıdır. Doğumdan 2 ay sonra başlanarak doktorun tavsiyesi yönünde uygulanabilir.