Çocuklarımıza yangınları nasıl izah etmeliyiz?

Melis: Lorin henüz televizyonu kendi başına açabilecek yaşta olmadığı için çok şanslısın Gizem! Ben çocuklar haberlere denk gelmesin diye sekiz takla atıyorum ya... Yangın görüntüleri seni beni depresyona sürüklerken çocuklarda nasıl travma yaratmaz ki!

Gizem: Çok haklısın. Ben de günlerdir elimde telefonla yaşıyorum. Sosyal medyada izlediğim yangın videolarının sesini duyar duymaz “Anneee ne olduu” diye yanıma geliyor. Göstermeden geçiştiriyorum tabii ama daha büyük yaştaki çocuklardan durumu saklamak da doğru değil sanırım.

Melis: Evet, ben açıkçası henüz kendim sindiremediğim ve onlara nasıl açıklayacağımı bilemediğim için kaçıyorum resmen. Bir de Deniz ve Mehmet iki farklı kişilik, biliyorsun. Memo duygularını daha açık gösterebilen bir mizaca sahip ama Deniz öyle değil. ‘Cool’ göründüğü pek çok durumda içinde fırtınalar koptuğunu biliyorum artık. O yüzden de ikisine farklı farklı izah etmemiz gerekiyor konuyu.

Gizem: Çok hassas konular bunlar. Ebeveynlerin, bilirkişilerin söylediklerini dikkate alması çok önemli. Klinik psikolog
İrem Polat, doğal afetlerde çocukla nasıl iletişim kurulması gerektiğine dair çok güzel bilgiler verdi bak. Hem senin hem okuyan annelerin çok işine yarayacağından eminim.

MİZACINA UYGUN ŞEKİLDE DESTEK VERİN

Öncelikle böyle sıradışı zamanlarda ebeveynlerin kendi duygu durumunu fark etmeleri, sakinleşip dengeye ulaşabilecekleri zamanı kendilerine tanımaları önemli. Ebeveynlerin sakinliği çocuklarına sunabilecekleri en etkili yardım...

Çocuklarla temasta olmak, onlara şefkatle dokunmak, bakışmak, birlikte oyun kurmak, onlar için orada olup güvende hissettirmek, özellikle zorlu yaşam olaylarının olduğu dönemlerde çok önemli.

Çocuklar yangından korkmuş olabilir, herhangi bir tepki vermiyor da olabilir. Her birimiz, aynı olayı deneyimliyor olmamıza rağmen farklı reaksiyonlar veririz. Ebeveynlerin çocuklarını izlemesi, onlarla uyumlanması, ihtiyaçlarını takip etmesi ve onlara, mizacına uygun şekilde destek vermesi çok değerli.

Çocukların yanında korkutucu, ajite ve yaşlarına uygun olmayan detaylar paylaşmaktan kaçının. Onlar sizinle ilgilenmiyormuş gibi gözükseler de aslında mutlaka işitir ve etrafta olup biteni fark ederler.

Çocuklarla konuşurken, onlara yaşanan olayı tasvir etmek ve duygularını isimlendirmek sürecin anlaşılmasına çok yardımcı olur. Örneğin “Ülkemizin çeşitli yerlerinde yangınlar var. Küresel ısınma, yoğun sıcaklık gibi durumlar bu yangınlara neden oluyor. Sanırım sen de bu haberleri biz konuşurken duydun ve endişelendin” gibi...

ÖRNEK BİR AÇIKLAMA...

Çocuklarla konuşurken bilimsel kaynaklarla harmanlanmış hikâyelerden faydalanabiliriz. Öncelikle pozitif kaynakları anlatarak sürece başlayın. Çünkü sarsıcı bir bilgi öğrendiğimizde, bunu anlamak, sindirmek ve üstesinden gelmek için dayanaklara ihtiyaç duyarız.

Örneğin şöyle bir açıklama yapabilirsiniz: “Gezegenimiz içinde yemyeşil ormanlar, masmavi denizler var. Dünya’da milyonlarca canlı yaşıyor. Burada çocukların oynayabilecekleri parklar, meyvelerini toplayabilecekleri ağaçlar var. Evren milyonlarca yıldır var ve içinde bir sürü değişim, çeşitli doğa olayları oluyor. Yağmur yağıyor, güneş açıyor, rüzgâr esiyor. Bu aralar, senin de duyduğun gibi yangınlar oluyor. Bu da bir doğa olayı. Yangınlar biz insanları biraz şaşırtabiliyor, korkutabiliyor, bazen karışık duygular hissetmemize neden olabiliyor... Aslında yangınlarda güvenli olmamız için çalışan birçok insan var. Biliminsanları, devlet görevlileri, doktorlar, ailemiz... Biz güvendeyiz, pek çok önlem alıyoruz.”