Çocukları yaz ishalinden korumak kolay

Yaz ishalleri bu mevsimin çocuklarda en sık görülen hastalıklarından biri. Maalesef ciddiye alınmaması ve zamanında önlemlerin alınmaması halinde ise ölümlere bile yol açabiliyor.Dışkılama sayısı bebeklerde ve çocuklarda farklılık gösterir. Günlük dışkı miktarının süt çocuÄŸunda 10 gr/kg/gün, daha büyük çocukta ise 200mg/kg/gün’ün üzerine çıkması ishal olarak tanımlanıyor. l Yaz ishallerine yol açan faktörler nedir?Yazın ishale yol açan nedenlerin başında enfeksiyonlar geliyor. Yazın ishal yapan mikroplar; virüsler, bakteriler ve parazitlerdir. Bu mikropların bir kısmı yaz-kış ishal yapabilir. Bir kısmı ise kış aylarını, diÄŸer kısmı ise yaz aylarını tercih eder. Ä°shaller en sık 0-5 yaÅŸ grubunda görülür. GeliÅŸmekte olan ülkelerde ilk 2 yaÅŸtaki ölüm nedenlerinin başında gelir. l Nasıl bulaşır? Ä°nsan ve hayvan dışkılarıyla kirlenmiÅŸ sularda, kanalizasyon karışan durgun sularda bu mikroplar uzun süre canlı kalabilir ve çoÄŸalabilirler. Bu mikroplu suların içme sularına karışması ve bunlar yıkanmış meyve-sebzelerin tüketilmesiyle enfeksiyon çocuklara bulaÅŸabilir. Ayrıca ishal olanlar da enfeksiyonu dışkılarıyla çevreye bulaÅŸtırırlar. Dışkıyla bulaÅŸmış ellerin ağıza götürülmesiyle ishal geliÅŸebilir. l Hastalık nasıl sınıflandırılır?Hastalığın ağırlık durumuna göre sınıflandırılır ve tedavi planlanır:- Hafif ishal: Günde 4’den az dışkılama, kusma yok veya az, idrar miktarı nrmal, - Orta ÅŸiddette ishal: Günde 4-10 kez dışkılama, kusma var, idrar miktarı azalmış-rengi koyulaÅŸmış, - Ağır ishal: Günde 10’dan fazla dışkılama, sürekli kusma, son 6 saatte idrar yok olarak sınıflandırılır. l Tedavi nasıl yapılıyor?Hafif ishal vakalarının tedavisi evde yapılır. Anne sütü alan bebekler emzirmeye devam edilir. Anne sütü almayan 6 aylıktan büyük bebek ve çocuklara alışık oldukları sıvı gıdaların yanı sıra pirinç lapası, muz, elma püresi, yoÄŸurt, ayran gibi gıdalar verilir. Ä°shal geçene kadar lifli ve yaÄŸlı gıdalardan uzak durulur. Öğün aralarında su verilmesi önerilir. Eczanelerde satılan hazır solüsyonlar verilir.Orta ishal vakalarına hastanede ağız yoluyla sıvı tedavisine (elektrolit solüsyonları) baÅŸlanır. Tedaviye yanıt iyiyse 4-6 saat sonra beslenmeye baÅŸlanır ve hasta eve gönderilir. Kusma olursa tedaviye ara verilip tekrar denenir. Aşırı kusma veya karın ÅŸiÅŸliÄŸi, genel durumda bozulma durumunda damar yolu ile sıvı tedavisine geçilmesi gerekebilir. Ağır ishal vakalarında hasta hastaneye yatırılarak damar yolu ile sıvı tedavisi uygulanır. Dışkıda kan ve iltihap hücreleri varlığında veya ishalin 7 günde düzelmemesi durumunda dışkı kültürü alınır ve gerekiyorsa antibiyotik tedavisine baÅŸlanır. l Çocukları yaz ishallerinden nasıl koruyabiliriz?Önlemlerin başında temizlik ve hijyen gelir. Anne yada bakıcı, çocuÄŸun besinlerini hazırlamadan önce, tuvaletten çıktıktan ve çocuÄŸun bezini deÄŸiÅŸtirdikten sonra mutlaka ellerini su ve sabunla yıkamalı. İçme sularının, mama hazırlanan suların kaynatılmış olması, çiÄŸ yenecek sebze ve meyvelerin iyice yıkanması, besinlerin açıkta bırakılmaması ve sıcakta bekletilmemesi de yaz ishallerine karşı alınacak önlemlerin başında gelir. Ayrıca, biberon, bardak, tabak, kaşık gibi yiyecek malzemelerinin temiz suyla yıkanması, içlerinde yiyecek artıklarının kalmaması da korunmada oldukça önemlidir.Hazırlayan: Mesude ERÅžANÂ