Trafik eğitimi hafife alınmamalı

Gülay: Gizem, yaz tatiliyle birlikte sokağa çıkan çocuk sayısı arttı ama ‘Parktan yola fırlayan çocuğa araç çarptı’ gibi çok üzüldüğüm bazı haberleri sık görmeye başladık. Aileler trafik eğitimini hafife mi alıyor?

Gizem: Benim de gördüğüm birkaç haber var son zamanlarda. Lorin küçükken en korktuğum şeydi ama Allah’tan öyle fırlayıp gitme, kaçma huyu yoktu. Sonrasında trafik ışığı nedir, yaya nedir ben öğrettim.

Gülay: Belediyelerin kurduğu trafik parkları var. Oyuncak arabalarla şoför ve yaya olmayı çocuklara öğrettikleri, gerçek hayatın küçük bir parkura dönüşmüş hali. Minikler 5 yaşından itibaren oralarda eğitim alabiliyorlar. Genel olarak anaokulundan itibaren müfredatta olan ve aile içinde verilen eğitimi kastediyorum aslında. Yani senin yaptığın çok önemli. İlkokul öncesi bize de tembihlendiği gibi: Önce sola, sonra sağa bakıp tekrar sola bakıyoruz; yolun ortasında tekrar sağa bakıp düz yürüyerek karşıya geçiyoruz. Yani içimize işleyen bu bilgiyi çok küçük yaşta aldık. Hatta TRT’de de bilgilendirici videolar yayımlanırdı hatırlarsan.

Gizem: Vallahi Gülaycığım, Lorin’in anaokulunda trafikle ilgili bir şeyler öğrendiğini biliyordum ama onun dışında belediyelerin böyle bir eğitim verdiğini bilmiyordum, şahaneymiş. Lorin 5 yaşında olduğuna göre ilk fırsatta oradayız. Karşıdan karşıya geçmeyi, yaya geçidini, bisiklet yolunu falan ben öğretmiştim ona ama orada kuralları çok daha iyi sindireceğine ve başka şeyler de öğreneceğine inanıyorum.

‘Hemen kemer takıyor’

Gülay: Aslında her şey gibi bu alışkanlıklar da evde başlıyor Gizemcim. Ben hatırlıyorum, Bilge için otomobil koltuğu bakarken birçok kişi “Alma, nasıl olsa oturmayacak, boşuna para veriyorsun” dedi. Tabii ben dinlemedim, en güvenli ve en yeterli olan koltuğu aldım. Kaldırımın yol tarafında kesinlikle yürütmedim Bilge’yi; elini tutarak yürürken bile. Böyle detaylar çocukların beynine çok küçük yaşlarda yerleşiyor.

Gizem: Ben de bu dediklerinin hepsini yaptım ve biliyor musun Lorin o koltuğa uzun süre hiç oturmadı (gülüyor). Neyse ki artık arabaya biner binmez kendi kemerini hemen takıyor. Geçti o günler, çok şükür.

Gülay: Gazi Üniversitesi Trafik Planlaması ve Uygulaması Bölümün’den Doç. Dr. Seda Hatipoğlu’nun bir saha çalışması var. Verdiği rakamlar da ürkütücü. Türkiye’de 0-14 yaş arası çocukların trafik kazası sonucu hayatlarını kaybetme oranı yüzde 14,7. Çalışmada 3-6 yaş arası çocukların büyük çoğunluğunun trafik kazası dendiğinde arabaların çarpışmasını anladığını görüyoruz. Aslında bu yaşta çocuklar trafikte yaya olarak daha fazla kazaya maruz kalıyorlar. Aynı çalışmada çocukların sadece yarısı anne-babanın emniyet kemerini daima taktığını gözlemlemiş. Minikler biz ne yaparsak onu taklit ediyor ve toplum bizim çocuklara nasıl ve ne kadar örnek olduğumuza göre şekilleniyor. Okurlarımız için Seda Hatipoğlu’nun uyarılarını derledim, aşağıda okuyabilirler. Herkese kazasız bir hayat diliyorum.

‘Pratik uygulama alanları arttırılmalı’
Doç. Dr. Seda Hatipoğlu

◊ Anaokulu ve kreşlerde sadece Trafik Haftası yerine tüm seneye yayılacak şekilde trafik eğitimi verilmeli. Eğitim-öğretim planları buna göre düzenlenmeli.

◊ Çocukların öğrendikleri trafik bilgilerini uygulayarak pekiştirdikleri göz önüne alınarak pratik uygulama alanları arttırılmalı.

◊ Çocuklar ebeveynlerinin trafik içindeki davranışlarını çok iyi gözlemliyorlar ve onların yaptığı her kural ihlalini bir şekilde kabulleniyorlar. Bu sebeple önce aileler trafik konusunda eğitilmeli ve bilgilendirilmeli.

◊ Okulöncesi çocuklarda oyun oynama ve bisiklet kullanmanın yaygın olduğu düşünüldüğünde, yetersiz bilgiye ve tecrübeye sahip olan çocukların trafik tehlikesine daha çok maruz kaldığını görüyoruz. Bunun için güvenli bisiklet ve oyun alanlarının artması gerek.

◊ Yürümeye başladığı andan itibaren çocukların trafik konusunda eğitilmeleri onların trafik kazalarında yaşamlarını yitirme risklerini azaltır. Ayrıca 15-20 yıl sonra birer yaya ve sürücü olarak onların bilinçli ve sorumluluk sahibi olmalarını sağlar.