Tek çocuk mu çok çocuk mu?

Gülay: Uzun bir tatil haftasını geride bıraktık Gizem. Lorin kuzenler ve akraba çocuklarıyla oynarken sen de içtiğin kahvenin tadını daha rahat alabildin mi? Bana öyle olurdu. Hatırlıyorum da gözüm çocuğun üzerinde değil ya da Bilge’nin oyun arkadaşı ben değilim. Küçük büyük birkaç çocuk bir arada mis gibi vakit geçiriyor. Rüya gibi... Sırf bu yüzden, keşke tek çocuk olmasaydı dediğim zamanlar oldu.

Gizem: Evet, kalabalıkta özellikle çocukların arasında olduğunda ben artık epey rahat ediyorum. Ve sonra senin gibi ben de “Tek çocuk hiç çocuk” dedikleri doğru mu acaba diye düşünüyorum. Fakat yine de kardeşlerin o kadar iyi anlaşacağını düşünmüyorum. Zira bizim küçükken abimle annemin sinir sistemi üzerinde kalıcı etkilerimiz oldu.

Gülay: Çok mu çatışma yaşandı? Yaşlarınız yakınsa öyle bir tehlike var tabii.

Gizem: Evet tabii, aramız 2,5 yaş. O yüzden derdimiz hiç bitmezdi. Ne bir arada durabilirdik ne de ayrı. Kardeş güzel bir şey Gülay ama her ailenin şartları aynı değil. O yüzden tek çocukta kalmak isteyenleri de anlamak lazım.

Gülay: Biz de tek çocuk isteyenlerdeniz ve özellikle bunu konuşup karar verenlerden hatta. Ancak yine de ara sıra böyle düşünceler geliyor bana. Asıl çocuklar açısından nasıl işliyor süreç, onu merak ediyorum. Mesela Bilge, kardeşi olmasını istemedi, ne çok küçükken ne sonrasında. Hep tutarlı şekilde “Kardeş istemiyorum” dedi.

Gizem: Lorin de öyle diyordu, sonra bababannesinin telkinleriyle “Kardeş istiyorum” demeye başladı. Sonra ben “Senin bütün oyuncaklarını alacak ve bizim seninle geçirdiğimiz zaman azalacak” filan diye hunharca onu meseleden soğuttum da konu kapandı. Ama bir yandan çocuk kardeş istemiyorsa denecek ne var ki? Çocuklara tanınacak hak burada da işlemeli. Kardeş istemeyip kardeşi olan bir sürü çocuk gördüm. Büyüyene kadar mutsuzdular (gülüyor).

Gülay: Bunun tam aksi de mümkün biliyorsun. Bazı çocuklar daha kendileri bebekken kardeş diye tutturabiliyor.
Bir arkadaşımın çocuğu kardeş istediği halde tek çocukla devam etmişlerdi. Yıllar sonra o çocuk yanılmıyorsam ortaokuldayken “Beni bu dünyada yapayalnız bıraktınız” diye bir sitemde bulundu anne ve babasına. Bunu duyduğunda aile çok üzülmüştü.

Gizem: Bu da gerçekten perişan eder insanı ama ya. Ağır konuşmuş çocukcağız. Kendisini ebeveyn olduğunda da tanımak isterim (gülüyor).

Gülay: Takip edeceğim, yakınımdalar! Her çocuk şahsına münhasır. Kardeşli olmak veya tek olmak çocukların gelişiminde belirgin bir fark yaratmıyor benim gözlemime göre. Senin bu konudaki görüşün nedir?

Gizem: Tabii ki yaratmıyor. Eskiden tek çocukların kıskanç, şımarık olduğuna dair laflar edilirdi, daha sonra yapılan araştırmalar bunların asılsız olduğunu ortaya koydu. Kardeş tabii ki güzel bir şey. Ama herkesin görüşüne saygı duymak, özellikle de ailelere “İkinci çocuk ne zaman” sorularını sormayı bırakmak lazım diye düşünüyorum.

Gülay: Kesinlikle. Tek çocuk için atfedilen şımarıklık, kıskançlık veya bencil olmak gibi durumların ailelerin kısıtlı maddi ve manevi kaynaklarından daha fazla pay almaya çalışan rekabetçi kardeşlikten beslendiğini düşünüyorum. O nedenle maddi ve ondan daha önemlisi manevi gücü, sevgisi, ilgisi, zamanı olan; kendini eşit şekilde tüm çocuklarına adayabilecekler bunu seçmeli.

Gizem: Sorma, iki çocuğun aile için en zor kısmı kardeşler arasındaki kıskançlık ve rekabet. Bu konuda bir tecrübemiz olmadığından bir uzmanla görüştüm. Bak neler anlattı…

‘KARDEŞLERİ KIYASLAMAYIN’

Moodist Hastanesi çocuk ve ergen psikoloğu İrem Bengü Yılmazcan

◊ Çocuğu kardeşi olacağına duygusal olarak hazırlayın. Evde bazı değişiklikler olacağı konusunda bilgi verin. Ancak bu durumun zamanla düzeleceğini de ifade edin. Örneğin eve misafirlerin gelmesi, anne ve babanın daha fazla yorgun olması gibi… Aynı zamanda eve sık sık gelen kişiler önceden bilgilendirilmeli ve çocuğa karşı uygun davranışlar sergilemeleri sağlanmalı.

◊ Ona kardeşiyle ilgili sorumluluklar verin. Bu durum kardeşine daha kolay alışmasına yardımcı olacaktır. Fakat yaşının ve gelişiminin üzerinde bir olgunluk beklemeyin.

◊ Her çocuğa bireysel zaman ayırmak önemli. Böylece özel olduğunu ve önemsendiğini hissedecektir. Onun kardeşiyle ilgili duygularını ifade etmesine fırsat verin. Olumsuz duygularını reddetmeyin veya aşırı tepki vermeyin. Eğer birbirlerine zarar verme durumu söz konusu değilse çocuklar arası çatışmalara müdahale etmeyin. Kendi aralarında çözmelerine olanak tanıyın.

◊ Kardeşleri birbiriyle kıyaslamayın. Bu durum yetersiz hissetmesine neden olur. Her çocuğun güçlü ve zayıf yönleriyle kendine özgü bir birey olduğunu unutmayın.