Çocuğunuzun kalbi vaktinden önce kırılmasın
Güncelleme Tarihi:
Mesude ERŞAN
Oluşturulma Tarihi: Ekim 09, 2010 00:00
Top oynarken, koşarken hatta sınıfta otururken aniden ölen çocuklarla ilgili haberler sık sık çıkıyor. Son olarak Bursa’da benzer bir olay yaşandı. Arkadaşlarıyla sokakta yarış yapan 8 yaşındaki Esra, kazandığı yarışın bitişinde yere yağıldı. Hastaneye kaldırılan küçük kız kurtarılamadıysa da, dikkatleri çocuklardaki kalp rahatsızlıklarına çekti
Bursa’da yarıştan sonra kalp krizi geçirerek ölen 8 yaşındaki Esra Biter’in kesin ölüm nedeni yapılan otopsi sonucunda anlaşılacak ama çocuk kardiyologları spor yapacak çocukların, kalp kontrolünden geçirilmesi uyarısında bulunuyor. Özellikle de yüksek efor gerektiren futbol ve basketbol gibi sporları yapacakların. Çocuklara yapılacak kalp kontrolünde, muayenenin yanı sıra aile öykülerinin araştırılması, EKG, ekokardiyografi ve gerek duyulması halinde daha ileri tetkikler öneriliyor.
Çocuk Kardiyolojisi Uzmanı Prof. Dr. Alpay Çeliker’in verdiği bilgiye göre, çocuklarda görülen kalp hastalıklarının çok büyük çoğunluğu doğumsal. Bunların başında kalbin bölmelerindeki delikler, kapak darlıkları ve morarmayla kendini belli eden kalp hastalıkları geliyor. Doğumsal olmayan kalp hastalıklarının en sık görülen tipiyse romatizmal kalp hastalıkları. Kalbin ritminde oluşan bozukluklar ve kalp kası hastalıkları da doğumsal olmayan diğer rahatsızlıklar.
Çocuklarda doğumsal kalp hastalığı görülme sıklığı 1000 canlı doğumda 8 civarında. Bunların büyük kısmı küçük kalp delikleri ve hafif kapak darlıklarına bağlı. Doğumsal kalp hastalıkları içinde en sık görüleni kalbin karıncıkları arasındaki bölmede delik bulunması. Prof. Dr. Çeliker, “Bunların çoğuna kalpte üfürüm duyulmasıyla tanı konuyor. Bazı hastalarda kilo almada sorun, sık soluma, beslenirken çabuk yorulma ve aşırı terleme gibi belirtiler olabiliyor” diyor.
BAYILMALARI CİDDİYE ALIN
Ani kardiyak ölüm, kalbin ana pompa görevi gören sisteminde kasılma gücünün kaybolmasıyla gelişiyor. Bu olay erken dönemde tanımlanıyor ve şok verilerek düzeltilirse hasta kurtarılabiliyor. Ancak 5-10 dakikadan daha fazla geciken vakalarda ritim şokla düzeltilse bile, kalp ve beyin gibi organlarda geri dönüştürülemeyen hasarlar oluşuyor. Bu nedenle erken tanı ve tedavi çok önemli.
Bazı çocuklarda bayılma ve çarpıntı gibi belirtiler gösterebiliyor. İlk olay nadiren ölümle neticeleniyor. Özellikle efor harcarken veya spor yaparken ortaya çıkan bayılmalar çok ciddi bir şekilde araştırılmalı. Yine egzersizle ortaya çıkan göğüs ağrıları da koroner hastalıklar yönünden değerlendirilmeli.
Ani ölüme neden olan önemli nedenlerden biri kalp ritminde görülen anormallikler. Bu hastalarda sıklıkla bayılma veya çarpıntı gibi belirtiler görülebiliyor. Bu hastaların ailelerinde, ani gelişen ölüm öyküsü sıklıkla bulunuyor. Bu nedenle ailesinde 25 yaş altında ani ölüm görülen çocuk ve gençlere dikkat.
Doğumsal kalp hastalığı nedeniyle ameliyat geçiren hastalar da bir diğer önemli grup. Yıllar sonra bile, sonuçları kötü olabilen ritim bozuklukları gelişebiliyor.
SAĞLIKLI ÇOCUK DA KALP HASTASI OLUR
Çocuk sağlıklı bir kalple doğsa bile, hayatının herhangi bir döneminde kalp rahatsızlığına yakalanabilir. Çocuk Kalp Damar Hastalıkları Uzmanı Dr. Resmiye Beşikçi, edinsel kalp hastalıkları içinde Türkiye’de ilk sırada romatizmal kalp hastalıklarının yer aldığını hatırlatıyor. En sık 5-15 yaş çocuklarda ‘beta hemolitik streptokok’ adlı bakterinin sebep olduğu üst solunum yolları enfeksiyonlarından sonra ortaya çıkıyor. Dr. Beşikçi, “Bu bakteriyle hastalanmak kalp kapaklarının yapısını bozarak ileri yaşlarda ameliyat gerektirebilecek kadar kalıcı hasarlar bırakabilir. Kış aylarında okul dönemi çocuklarında beta enfeksiyonu sık görülür. Yüksek ateş ve boğaz ağrısıyla seyreden bir rahatsızlık olduğunda mutlaka hekime başvurulmalı” diyor. Tüberküloz gibi hastalıklar kalp zarlarında kalınlaşmaya neden olabiliyor. Kalp kaslarında kontrolsüz kalınlaşmayla seyreden ve erken yaşlarda ani ölüme yol açabilen, genellikle ailesel geçişli kalp hastalıkları da var. Bu çocuklar normal kalpla doğsalar da, yıllar içinde hiç belirti vermeden kalp duvarları kalınlaşıp ciddi sonuçlara yol açabiliyor.
ÇOCUĞUNUZUN KİLOSUYLA BİRLİKTE HASTALIĞI DA KONTROL EDİN
Kötü beslenme alışkanlarından en çok çocuklar etkileniyor. Dr. Beşikçi, “Erken yaşta yüksek kolesterol nedeniyle oluşabilecek kalp damar sorunlarından ve hipertansiyondan korunmak için sağlıklı beslenmelerine, uygun kiloda olmalarına dikkat etmek gerekli” diyor. Son yıllarda giderek sayıları artan aşırı kilolu ve hareketsiz çocuklarda kan yağları ve lipitlerinin yükselmesi, erken yaşlarda ‘ateroskleroz’ denen damar içi kalınlaşmaları ve yüksek tansiyon gibi sonuçlara yol açıyor. Diş sağlığı ve ağız hijyeni de kalp sağlığı için son derece önemli. Aileler çocuklarına doğru diş fırçalama alışkanlığını erken yaşlarda kazandırmalı.
İLK İKİ YAŞTA MUAYENE ŞART
Doğumsal kalp hastalıkları özellikle yaşamın ilk aylarında, sık nefes alma, kilo alamama, emerken yorulma, gelişme geriliği, zaman zaman morarma veya çok sık solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanma gibi ciddi belirtiler gösterir. Daha büyük yaşlarda, çabuk yorulma, çömelme, göğüs ağrısı, çarpıntı ve bayılma gibi yakınmalar ön planda. Bu şikayetleri olan çocuklar mutlaka muayene ve incelemelerden geçmeli. Ancak bazı kalp hastalıkları, erişkin yaşlara kadar hiçbir belirti olmadan uzun süre sessiz kalabilir. Bu nedenle tamamen sağlıklı olduğu düşünülen çocukların bile ilk iki yaş civarında bir kez kalp kontrolünden geçirilmesi öneriliyor.
Çocuk Kardiyolojisi Uzmanı Prof. Dr. Alpay Çeliker’in verdiği bilgiye göre, çocuklarda görülen kalp hastalıklarının çok büyük çoğunluğu doğumsal. Bunların başında kalbin bölmelerindeki delikler, kapak darlıkları ve morarmayla kendini belli eden kalp hastalıkları geliyor. Doğumsal olmayan kalp hastalıklarının en sık görülen tipiyse romatizmal kalp hastalıkları. Kalbin ritminde oluşan bozukluklar ve kalp kası hastalıkları da doğumsal olmayan diğer rahatsızlıklar.
Çocuklarda doğumsal kalp hastalığı görülme sıklığı 1000 canlı doğumda 8 civarında. Bunların büyük kısmı küçük kalp delikleri ve hafif kapak darlıklarına bağlı. Doğumsal kalp hastalıkları içinde en sık görüleni kalbin karıncıkları arasındaki bölmede delik bulunması. Prof. Dr. Çeliker, “Bunların çoğuna kalpte üfürüm duyulmasıyla tanı konuyor. Bazı hastalarda kilo almada sorun, sık soluma, beslenirken çabuk yorulma ve aşırı terleme gibi belirtiler olabiliyor” diyor.
BAYILMALARI CİDDİYE ALIN
Ani kardiyak ölüm, kalbin ana pompa görevi gören sisteminde kasılma gücünün kaybolmasıyla gelişiyor. Bu olay erken dönemde tanımlanıyor ve şok verilerek düzeltilirse hasta kurtarılabiliyor. Ancak 5-10 dakikadan daha fazla geciken vakalarda ritim şokla düzeltilse bile, kalp ve beyin gibi organlarda geri dönüştürülemeyen hasarlar oluşuyor. Bu nedenle erken tanı ve tedavi çok önemli.
Bazı çocuklarda bayılma ve çarpıntı gibi belirtiler gösterebiliyor. İlk olay nadiren ölümle neticeleniyor. Özellikle efor harcarken veya spor yaparken ortaya çıkan bayılmalar çok ciddi bir şekilde araştırılmalı. Yine egzersizle ortaya çıkan göğüs ağrıları da koroner hastalıklar yönünden değerlendirilmeli.
Ani ölüme neden olan önemli nedenlerden biri kalp ritminde görülen anormallikler. Bu hastalarda sıklıkla bayılma veya çarpıntı gibi belirtiler görülebiliyor. Bu hastaların ailelerinde, ani gelişen ölüm öyküsü sıklıkla bulunuyor. Bu nedenle ailesinde 25 yaş altında ani ölüm görülen çocuk ve gençlere dikkat.
Doğumsal kalp hastalığı nedeniyle ameliyat geçiren hastalar da bir diğer önemli grup. Yıllar sonra bile, sonuçları kötü olabilen ritim bozuklukları gelişebiliyor.
SAĞLIKLI ÇOCUK DA KALP HASTASI OLUR
Çocuk sağlıklı bir kalple doğsa bile, hayatının herhangi bir döneminde kalp rahatsızlığına yakalanabilir. Çocuk Kalp Damar Hastalıkları Uzmanı Dr. Resmiye Beşikçi, edinsel kalp hastalıkları içinde Türkiye’de ilk sırada romatizmal kalp hastalıklarının yer aldığını hatırlatıyor. En sık 5-15 yaş çocuklarda ‘beta hemolitik streptokok’ adlı bakterinin sebep olduğu üst solunum yolları enfeksiyonlarından sonra ortaya çıkıyor. Dr. Beşikçi, “Bu bakteriyle hastalanmak kalp kapaklarının yapısını bozarak ileri yaşlarda ameliyat gerektirebilecek kadar kalıcı hasarlar bırakabilir. Kış aylarında okul dönemi çocuklarında beta enfeksiyonu sık görülür. Yüksek ateş ve boğaz ağrısıyla seyreden bir rahatsızlık olduğunda mutlaka hekime başvurulmalı” diyor. Tüberküloz gibi hastalıklar kalp zarlarında kalınlaşmaya neden olabiliyor. Kalp kaslarında kontrolsüz kalınlaşmayla seyreden ve erken yaşlarda ani ölüme yol açabilen, genellikle ailesel geçişli kalp hastalıkları da var. Bu çocuklar normal kalpla doğsalar da, yıllar içinde hiç belirti vermeden kalp duvarları kalınlaşıp ciddi sonuçlara yol açabiliyor.
ÇOCUĞUNUZUN KİLOSUYLA BİRLİKTE HASTALIĞI DA KONTROL EDİN
Kötü beslenme alışkanlarından en çok çocuklar etkileniyor. Dr. Beşikçi, “Erken yaşta yüksek kolesterol nedeniyle oluşabilecek kalp damar sorunlarından ve hipertansiyondan korunmak için sağlıklı beslenmelerine, uygun kiloda olmalarına dikkat etmek gerekli” diyor. Son yıllarda giderek sayıları artan aşırı kilolu ve hareketsiz çocuklarda kan yağları ve lipitlerinin yükselmesi, erken yaşlarda ‘ateroskleroz’ denen damar içi kalınlaşmaları ve yüksek tansiyon gibi sonuçlara yol açıyor. Diş sağlığı ve ağız hijyeni de kalp sağlığı için son derece önemli. Aileler çocuklarına doğru diş fırçalama alışkanlığını erken yaşlarda kazandırmalı.
İLK İKİ YAŞTA MUAYENE ŞART
Doğumsal kalp hastalıkları özellikle yaşamın ilk aylarında, sık nefes alma, kilo alamama, emerken yorulma, gelişme geriliği, zaman zaman morarma veya çok sık solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanma gibi ciddi belirtiler gösterir. Daha büyük yaşlarda, çabuk yorulma, çömelme, göğüs ağrısı, çarpıntı ve bayılma gibi yakınmalar ön planda. Bu şikayetleri olan çocuklar mutlaka muayene ve incelemelerden geçmeli. Ancak bazı kalp hastalıkları, erişkin yaşlara kadar hiçbir belirti olmadan uzun süre sessiz kalabilir. Bu nedenle tamamen sağlıklı olduğu düşünülen çocukların bile ilk iki yaş civarında bir kez kalp kontrolünden geçirilmesi öneriliyor.