Cahit AKYOL
Oluşturulma Tarihi: Aralık 04, 2005 00:00
Hollanda’da ayılar için özel bir orman var. Dünyanın farklı ülkelerinde eziyet gören hayvanlar buraya getiriliyor, hayatlarının sonuna kadar doğal ortamda yaşamalarına olanak veriliyor. Almanya, İsveç, Rusya, Gürcistan ve İspanya’dan ayıların arasında ikisi Türkiye’den. Kör edilen, burunları delinen Bora ve Köroğlu, ayı oynatıcılarının elinden kurtarılmış. Bora’nın yüzü estetik ameliyatla toparlanmış.
Hollanda’nın Rotterdam kentine 1.5 saatlik bir mesafede Rhenen kasabasının yanındaki ormanın 20 bin metrekarelik bölümü yüksek tel örgülerle çevrili. Koruma alanının kapısında ‘Ayı Ormanı’ yazıyor. Ancak koruma alanı güçlü kuvvetli, az bulunur cins ayılar için değil. Yıllarca ülkelerinde dövülmüş, işkence görmüş, burunlarına halka takılmış, sokak sokak dolaştırılıp dansöz gibi oynatılmış, darp edilmiş ayılar için ayrılmış.
Burada dünyanın çeşitli ülkelerinden getirilmiş toplam 11 ayı yaşıyor. Doğal yaşam koşullarında, tabiatın içindeler. Kötü günlerini geride bırakmış, ekmek elden, su gölden geçiniyorlar. Ayı ormanında Türkiye’den iki konuk var: Bora ve Köroğlu. Her ikisi de bir zamanlar İstanbul sokaklarında, burunlarında halkayla dolaştırılıyordu. Sopayla dans ediyorlardı.
Artık Hollanda’nın ormanlarında zincirden, işkenceden uzak yaşıyorlar. Kötü günler uzakta kalmış. Şimdi içinde mini gölleri ve şelalleri olan armut ağaçlı arazide koşup oynuyor, birbirleri ile güreşiyorlar, yemeklerini de yine ormandan kendileri buluyorlar. Ormanda tembellik serbest. Çünkü onlar kısa adı Alertis olan ayı koruma vakfının şemsiyesi altında.
EN İYİ ARKADAŞLARI BOSNALI VE GÜRCÜ
Ayı Ormanı’nın Türkiye’den gelen ilk sakini Bora. Alertis’in girişimiyle özgürlüğüne kavuştu. 180 kilo ağırlığında. İstanbul’da çok zarar görmüş vücudu. Gözlerinin biri kör. Diğeri ise az görüyor. Zincirlerden ve halkalardan zarar gören dudaklarına, burnuna estetik ameliyat yapıldı. Bu yüzden hayatının geri kalan kısmında hokka burunla yaşayacak. Oyunu seven bir ayı. Yüzmekten ve özellikle buzlu sularda yuvarlanmaktan çok hoşlanıyor.
Görme sorunu yaşama sevincini etkilemiyor. Diğer ayılara dostça davranıyor. En iyi arkadaşları Bosnalı Mackenzie ve Gürcü Dadon.
Köroğlu’nun ise 2 gözü birden kör. O da Bora gibi İstanbul sokaklarında dans eden bir ayıydı. 1994 yılında Hollanda’ya getirildi. Ayı Ormanı’nın en arkadaş canlısı ayılarından birisi. 160 kilo ağırlığında Mackenzie ve Bora en iyi dostları. Onlarla güreşten büyük keyif alıyor.
TRAVMALI AYILAR DOĞAYA BIRAKILMAZ
Ayı Ormanı’nın proje koordinatörlerinden Koen Cuyten, insan gibi iki ayak üzerinde durabilme yetenekleri nedeniyle ayıların birçok ülkede işkenceye uğradıklarını, zevk için vurulduklarını hatırlatıyor. Birçok ülkede koruma altına alındıkları halde avcılardan, işkencecilerden kurtulamadıklarını, bu nedenle 1993’te Uluslararası Ayı Vakfı’nı (IBF) kurduklarını söylüyor.
‘Aynı tarihlerde Ayı Ormanı’nı açtık. Katılımcımız olan sivil toplum örgütleriyle karar verip 2002’de ismimizi Alertis olarak değiştirdik.’
Alertis’in bağışlarla oluşturduğu yıllık bütçesi 350 bin Euro. Kuruluşta 5’i kadrolu, 12’si gönüllü 17 kişi çalışıyor. Diğer ülkelerde şubesi yok. Yerel sivil toplum örgütleri kanalıyla çalışıyor. Almanya, İsveç, Rusya, Türkiye, Gürcistan ve İspanya’daki ayılar ilgi alanlarında.
Ayı Ormanı’ndaki hayvanların geçmişte yaşadıkları travma nedeniyle, hiçbir zaman vahşi doğaya uyum sağlayamayacağını anlatıyor Cuyten. ‘Doğal yaşam ortamı sağladığımız çevrili alanın dışına çıkmalarına izin vermiyoruz. Çünkü hazır beslenmeye alışmış, avcılığı bilmiyorlar. Meyveler için ağaçları var. Sebzeler dikiyor, göllere yakalamaları için
balık atıyoruz.’
YAVRU ÜMİT’i İZLİYORLARAlertis’in iletişim direktörü olan Arnette Visser, ayıların dünyanın birçok ülkesinde koruma altına alındığını ancak bu onların avlanmadıkları anlamına gelmediğini söylüyor. Artvin’in Şavşat İlçesi’nde avcılar tarafından vurulduktan insanlara sığınan yavru ayı Ümit’i örnek gösteriyor.
‘Ümit’in öyküsüHollanda’daki ayı dostlarının ve Alertis görevlilerinin de gündeminde. Türkiye’de Ümit’in sağlığı hakkında çıkan haberilerin kupürlerini kesiyor, tercüme ettiriyoruz. Bu arada Türkiye’deki havyansever dostlarımızla sürekli telefon irtibatındayız. Ümit’in hayati tehlikeyi atlatmasını sevinçle karşıladık. Bursa’daki ayı barınağının Ümit’i iyileştireceğine inanıyoruz.’
TÜRK AYILARININ SPONSORU MARTIN
Ayı Ormanı’nı yılda 650 bin kişi geziyor. Ormanın 20 bin metrekarelik alanı, kağıt üstünde sembolik olarak 10 metrekarelik küçük parsellere bölünmüş. 10 metrekaresi için belirlenen bağış, yıllık 475 Euro. Bağışçıların isimleri kapının yanındaki levhalara yazılıyor. Ayılar ise yıllık 460 Euro ücretle evlat ediniliyor. Türk ayıları Köroğlu ve Bora’yı evlatlık alan kişi Hollandalı Lowland adlı şirketin CEO’su Martin Vanderstappen. Neden Türk ayılarını seçtiğini sorduğumuzda ‘İstanbul’a geldim. Türkiye sevdiğim bir ülke, bu nedenle Türkiye’den gelen ayıları evlatlık aldım’ diyor.