Bu yolda servetini harcayan da var, yıldız bulan da

Eski popülaritesini kaybetti denilen amatör astronomi yeniden ilgi odağı. Kulüpleri kuruluyor, ÅŸenlikleri yapılıyor, yaz okulları var. Kültür Ãœniversitesi’nin geçtiÄŸimiz günlerde düzenlediÄŸi sempozyuma dünyanın ve Türkiye’nin en önemli amatör astronomları katıldı.İçlerinde gurbette biriktirdiÄŸi bütün parayı bu iÅŸe yatıran da var, bulduÄŸu kuyrukluyıldıza kendi adını veren de. Sanıldığı gibi çok pahalı bir uÄŸraÅŸ deÄŸil, 300 euro ve üstü açık bir balkon bu iÅŸ yeterli. Amatör astronom, mesleÄŸi astronomi olmayan gökyüzü meraklısı olup teleskopla gözlem yapan kiÅŸiye deniyor. Amatör astronomların diÄŸer amatör bilim meraklılarından çok önemli bir farkları var: KeÅŸif yapabiliyorlar! NASA’nın, Hobble teleskopu gibi dev yatırımların yanında benim ne önemim olabilir diye düşünmeyin. Çünkü bu büyük cihazların bütün uzayı aynı anda taramaları hálá imkansız. Amatör astronomlar tam da burada devreye giriyor. Ä°lginç bir ÅŸey bulup onaylandıklarında, dev cihazlar o yön ve uzaklığa çevriliyor. Yani bir bakıma amatör astronom olduÄŸunuz zaman dünyanın bütün dev astronomi yatırımları sizin hizmetinizde.Bugün dünyada 300 bin amatör astronom olduÄŸu tahmin ediliyor. Türkiye’de bu sayı ancak 500-600 civarında. Türkiye’de astronomiye ilgi eskiden daha fazlaydı. Ãœlkemizde ilk astronomi dergisi 1954 yılında çıkarıldı, bu alanda faaliyet gösteren birçok dernek kuruldu. Hatta liselerde astronomi dersleri bile vardı. Ancak 1974 yılında bu dersler kaldırıldı. Kültür Ãœniversitesi geçtiÄŸimiz hafta Ataköy Kültür Koleji’nde uluslararası katılımlı bir amatör astronomi bir sempozyumu düzenledi. 300 kiÅŸinin katıldığı sempozyumda 60 bildiri sunuldu. Ãœnlü konuklar arasında ABD’de kuyrukluyıldız keÅŸfeden amatör astronom David Levi, Ordu’da kendi imkanlarıyla gözlemevi kuran Cumaittin Turap ve dünyanın en büyük amatör astronomi topluluÄŸu AAVSO’nun (DeÄŸiÅŸen Yıldızlar Gözlemcileri BirliÄŸi, 45 ülkede 1200 üyesi var) Türk olan BaÅŸkan Yardımcısı Gamze Minali vardı. Zaten sempozyum da AAVSO’nun 30 yıl boyunca baÅŸkanlığını yürüten baÅŸka bir Türk, Janet Akyüz Mattei’nin anısına yapıldıArÅŸimed gibi yaptım ama çıplak deÄŸildimn KeÅŸfettiÄŸiniz bir kuyruklu- yıldıza sizin adınız verildi. Bu nasıl oldu?- 9 yaşından beri gözlem yapıyorum. 1993 yılında düzenli araÅŸtırmalarımı yaparken bir komet çizgisine rastladım. 10 tanesi arka arkaya dizilmiÅŸlerdi ve her birinin birer kuyruÄŸu vardı. O ana kadar kimse böyle bir ÅŸeye ÅŸahit olmamıştı.n Bir kuyrukluyıldız keÅŸfetmek nasıl bir duygu? Sakin mi olursunuz yoksa ‘evreka!’ diye etrafta koÅŸuÅŸturur musunuz? - Evet sevinçten aynı ArÅŸimed gibi yaptım. Ama çıplak deÄŸildim. (Archimed suyun kaldırma kuvvetini bulduÄŸunda hamamdaydı.)n KeÅŸfettiÄŸiniz ÅŸeyin bulduÄŸunuzu söylediÄŸiniz ÅŸey olduÄŸunu kim belirliyor?- Uluslararası Astronomi BirliÄŸi. n Amatör astronom olmak için ne gerekiyor?- Dün gece dürbünle balkondaydım. Bütün ihtiyacınız olan bu. Benim gözlem yerim Arizona’daki evimin arka bahçesi. EÅŸimin deyiÅŸiyle arka bahçem dünyanın astronomi merkezi.Rus pazarından topladığı parçalarla rasathane kurduSempozyumun ilginç konuklarından biri de Ordu’dan 59 yaşındaki amatör astronom Cumaittin Turap idi. Turap, altı yaşında izlediÄŸi ay tutulmasından sonra kendini gökyüzüne adadı. 36 yıl Ä°sviçre’de çalışarak biriktirdiÄŸi parayı Türkiye’ye dönünce köyüne rasathane kurmak için harcadı. Samsun’dan Hopa’ya kadar bütün Rus pazarlarını dolaşıp SSCB’de sökülen bir teleskopun parçalarını topladı. Åžimdiye kadar harcadığı para bugünkü deÄŸerle 970 bin YTL yani 970 milyar lira. Hayallerinden biri de burada üniversite kurulması ve astronomi bölümünün olması.Özge Avcıl (21) Ä°stanbul Ãœniversitesi Astronomi Külübü’nün baÅŸkanı. Teleskopu var ama ÅŸimdilik amatör astronom. Bir yıl sonra mezun olduÄŸunda (Astronomi ve Uzay Bölümü 4. sınıf öğrencisi) profesyonel olacak. 40 arkadaşıyla bu kulübü kurmuÅŸlar. www.amatorastronomi.org adresli bir de siteleri var.Â