Bu gençlerin endişesini anlamazsan güme gidersin

PROTESTOLAR

Tarihi karalarsan reaksiyon sert olur

Son iki haftadaki protesto olayları, kimilerinin söylediği gibi Cumhuriyet tarihinde bir ilk miydi?
- Evet, çünkü ilgisizce sloganlar ortaya çıkarıp, bilgisizce bazı tarihleri karalamaya kalkarsan, kendine göre tarih inşa edersen reaksiyon sert olur. Mesela Menderes’i Türkeş’le İnönü astırmış. Kim öğretiyor bunları bilmiyorum. Kalkıp hâlâ harf devrimini sorguluyorlar. Böyle yorumlar yaparsanız reaksiyon güçlü olur.

Başbakan’ın iyi danışmanları olmadığını söylemiştiniz...
- Kusura bakmasınlar ama öyle. Herkes milletvekili veya bakan olabilir. Ama herkes danışman olamaz. Bu açıktır. Mesela Dışişleri’ne dışarıdan adam alınabilir. İlla diplomasi okumuş olması gerekmez ama doğru dürüst kişiler alınmalı. Valiler de öyledir. Çok önemlidir. Herkes İstanbul Valisi olamaz.

Sizce Topçu Kışlası’nı ihya etmedeki ısrarın sebebi nedir?
- Onu anlamam çünkü ortada proje yok. Projeyi bilmeden taraf olamam. Eğer bir buçuk katlı Eski Kışla’yı kastediyorlarsa, o bina hiçbir işe yaramaz. Kimse kıyamet koparmaz. Ama burada başka şey ararım. Mesela Tophane’de Çırak Okulu’nu yapıyorlar ama o eski Çırak Okulu değil. Böyle şeylerde nostalji olmaz.

Y KUŞAĞI

Bu çocuklar aptal değil

Peki bu ‘Y kuşağı’nı nasıl buluyorsunuz?
- Çok açık ki gençlerin başka bir eğilimi var. Bizim gibi değiller. Biz lisedeyken dünyadan haberimiz yoktu. Bu çocukları ‘muhallebici’, ‘aptal’ zanneden var. Çok yanılıyorlar. Bu çocukların hayat endişesi var. Hayat endişesi olandan çekinmeniz lazım. Lise çocuğunun bile hayat endişesi var. Onları anlamazsanız güme gidersiniz.

Siz de katıldınız mı eylemlere?
- Gittim baktım tabii! Uzayda yaşamıyorum. Çok enteresan çocuklar. Tanıdığımız adamlar neler yapıyorlarmış! Sloganlar çok zekice, çok güldürüyor. Türkçe bilmiyorlar ama Türkçeyi böyle kullanmaları enteresan. Onların dışındaki kitle de bu dünyaya o kadar uzak. Ürkütücü. Türkiye’de sınıflar ekonomik bölünmeyle değil kültürle ayrılmış. Türkiye’yi yöneten bunu bilmek zorunda. Çok hassas, fevkalade kırılgan ve tehlikeli bir denge var. En ufak bir istismar çok feci sonuçlar ortaya çıkarır.

İKTİDAR

Sorunumuz yağma sistemi

Uzun süreli iktidar sizce insanı yorar mı?
- Osmanlı döneminde Sultan Abdülhamid yorulmuştu. Kanuni’nin yorulup yorulmadığı hakkında bir fikrimiz yok. Fakat 10 yıl uzun süre. Yavuz Sultan Selim, sekiz yılda imparatorluğu üç misli büyüttü. Yeni dönem demokrasilerde, uzun iktidar olmuyor. Parti kalsa bile partinin lider kadrosu mutlaka değişiyor. II. Dünya Savaşı’ndan beri Avrupa’da uzun süreli iktidara tahammül edilmiyor. ABD’de zaten anayasal olarak iki dönemden sonra “git” diyorlar. Türkiye’de bu kültür ne zaman ve nasıl yerleşir bilmiyorum. Zaten Türkiye’nin sorunu iktidarlar değil.

Nedir sorun?
- Hademeden müdüre kadar yağma sistemi. Ankara şimdi bunun sıkıntısını çekiyor. İdari kademede yazı yazmayı bilmeyen, hindi gibi aynı lafları tekrarlayan, sadede gelemeyen yöneticiler var. Devleti bürokrasi götürür. Mesela İtalya’da bürokrasi stabil olduğundan kriz zamanı bile kalkınabildiler. Buradaysa her şey altüst oluyor. Parlamento çok kötü. Sadece bir kişi hizmet yaparsa olmaz. Herkes yapmalı.

SALTANAT

Türkiye’de hiç monarşist yoktur

Osmanlıcılık’a bir dönüş var mı?
- Hiç öyle bir şey yok. Türkiye’de Osmanlılık ve monarşist yoktur. Türkler padişahları sever ve takdir eder. Ama halk arasında bundan öte bir hayranlık yoktur efendim! Türkiye’de monarşist parti var mı? Yok! Hanedan üyeleri bile monarşist değil. Sadece Avrupa Türkiye’yi böyle görmek istiyor. İşlerine bu geliyor.

II. Abdülhamid’e fahri doktora verilmesine ne diyorsunuz?
- Türkiye’deki kasabalı romantizminin bir sonucu. Onursal doktora, yaşayana verilir. Ölüye verilir mi! Ama tabii burada ölüye vatandaşlık vermek isteyen de var. Ölüye niye vatandaşlık veriyorsun yahu? Sahip çıksan yeter. Büyük şairse ders kitabına koy, heykelini dik, ismini sokağa ver.

Hanedan torunlarından biri de siyasete atılacağını açıkladı...
- Bakın Neslişah Sultan’ın dediğine: Artık hanedan değil sadece bir aile var. Sıradan bir aile olmadığı tabii ki açık. Kendilerine hürmet edilir ama siyasete karışmazlar. Bu insanlar büyük bir zaruretle tasavvur edemedikleri ülkelere düştüğü halde içlerinden Cumhuriyet düşmanı çıkmadı. Çünkü hepsi Türk devleti fikrine sadıktır. Bunu kimse unutmasın.

Anadolu sermayesi bu fişek gençleri kullanamıyor

Türkiye’deki dinamikler nasıl?
Türkiye’de bir dinamik yok. İşçi sendikaları hep çok zayıftı. Burjuvazi dedikleri sınıf; yani sanayiciler katiyen kendinden emin değil. Söylemleri çok fena. Hatta talepleri çok gülünç. Şirketlerine dünyanın en iyi yetişen gençlerini dolduruyorlar. Ama yüksek maaşlı başka elemanlar alıp bu fişek gibi kız ve erkeklere iş yaptırmıyorlar. Niye? Çünkü kafaları çalışmıyor. Bir ampul yansa işi gençlere verecekler. Anadolu sermayedarının zihniyeti şöyledir: “Emrimde okumuşlar çalışıyor.” Yani cahil kalmayı mübah zanneder. Üstelik ilk tahsilsiz kuşak hakikaten çalışır. İkincisi çalışmaz da.