BU AKÅžAM ÖLÜRÜM,BENÄ° PROZAC BÄ°LE TUTAMAZ… Her ÅŸeyin modasını ecnebilerden öÄŸreniyorduk ama intihar etmenin bir adabı olduÄŸunu yedi düvele göstermek sonunda

BU AKÅžAM ÖLÃœRÃœM,BENÄ° PROZAC BÄ°LE TUTAMAZ… Her ÅŸeyin modasını ecnebilerden öğreniyorduk ama intihar etmenin bir adabı olduÄŸunu yedi düvele göstermek sonunda biz Türklere nasip oldu. Önce kaza yapan bir otobüste elinde 'ölümden baÅŸkası yalan' notu çıkan genç ve son ayların en çok tartışılan 'Kekilli Sendromu'. Her ÅŸarkı dinleyen dertli Türk vatandaşı bir anda risk altına girince bize de koruyucu hekimlik adına halkımızı 'intihar' olayı konusunda bilinçlendirme görevi düşüyor bu kez. Ä°ntihar prensip olarak bir hastalık tanısı deÄŸil. Tedavi edilebilir bir psikiyatrik bozukluÄŸa (bu genellikle depresyon oluyor), ÅŸizofreni, alkol veya uyuÅŸturucu kullanımına baÄŸlı ortaya çıkan talihsiz bir sonuç. Risk faktörleri arasında aile öyküsü, kiÅŸilik özellikleri, fiziksel bozukluklar, aşırı stres ve intihar araçlarına ulaÅŸma kolaylığı sayılabilir. Maalesef hiç bir tıbbi yayında melankolik ÅŸarkılar bir risk faktörü olarak belirtilmemiÅŸ. Ayrıca vücutta çeÅŸitli kimyasal reaksiyonlarda yer alan seratonin, dopamin ve adrenalin gibi bazı maddelerin azalması da riski artırıyor. Ä°ntihar ile ilgili rakamlar sizi biraz ÅŸaÅŸkınlığa sürükleyebilir. Amerika'da her yıl 17-20 milyon kiÅŸi depresyon geçiriyor ve 32.000 kiÅŸi ise baÅŸarılı bir intihar giriÅŸiminde bulunuyor. Tabii eloÄŸlu biz Türkler gibi yaÅŸam standartları açısından depresyonun her türlüsüne hazırlıklı deÄŸil. Ä°ÅŸte ÅŸimdi en çarpıcı rakamı verelim. Amerika'da sadece depresyon için harcanan para yılda 43.7 milyar dolara varıyor. Bundan da anlaşılacağı gibi Türk vatandaÅŸları bu tür ruhsal bozukluklara karşı geliÅŸtirmiÅŸ oldukları bağışıklıkla devlete inanılmaz miktarlarda para kazandırıyor aslında. Ama kadir kıymet bilen kim…Çalışmalar intihara teÅŸebbüs edenlerin %90'dan fazlasının kiÅŸilik olarak psikiyatrik bir bozukluk kapsamına girdiÄŸini göstermiÅŸ. Ancak bunların sadece üçte birinin tedavi gördüğü saptanmış. Dolayısıyla hemen her intihar önceden belirtileri anlaşılabilse uygun tedaviyle önlenebilir gibi görünüyor. Eskiden uzmanlar intihar hakkında konuÅŸanların intihara teÅŸebbüs etmediÄŸine inanırdı. Oysa bugün anlayış tamamen deÄŸiÅŸti. 'Ä°ntihar etmeyi düşünüyorum' diyenler ciddiye alınıp hemen tedaviye baÅŸlanmalı. Ä°ntihara baÅŸvuranların özelliklerine de deÄŸinmek gerekiyor. Erkekler kadınlara nazaran 5 kat daha fazla bu yolu seçiyor. 10-19 yaÅŸları arasında ve 75 yaşından sonra sıklık çok artıyor. Son 5 yılda kadınların intihar etme oranı giderek azalıyor ve denge erkekler aleyhine bozuluyor. En sık tercih edilen yöntem ilaç yutmak. En çok kullanılan ilaç diazem kapsülleri. Kadınlar erkeklerden farklı olarak intihar etmeden önce mutlaka bir veda notu yazıyor. Ä°ntihara gitmenin metodolojik çeÅŸitlemeleri de oldukça zengin. Herhalde en sık rastlanan varyasyon bir çok romanın sonunda olduÄŸu gibi birlikte intihar etmek. Ä°ngiltere'de yapılan araÅŸtırmada 1988-1992 arasında 62 çiftin birlikte intihar ettiÄŸi saptanmış. Bunlardan 48 çift evliymiÅŸ. Birlikte teÅŸebbüs edilen intiharlarda kadın-erkek oranı eÅŸit. Gelelim tedavi yöntemlerine.KiÅŸinin kendisini risk faktörlerinden uzak tutması en kolay seçenek. Ama bu maalesef her zaman kolay deÄŸil. ÖrneÄŸin bir Türk'seniz ve ÅŸu meÅŸhur ÅŸarkıyı dinlemeyeyim deseniz, yaÅŸam tarzınızı tamamen deÄŸiÅŸtirmeniz lazım. Televizyonlarda o ÅŸarkı, dolmuÅŸta o, radyoda yine Kekilli, gazetede röportaj.. Hani kendinizi koruyayım derken obsesif bir kiÅŸilik yapısına bürünmeniz iÅŸten bile deÄŸil. Ä°ntiharların %70'i depresyon sonucu gerçekleÅŸiyor. Önemli olan depresyonun ilk basamaklarda tedavi edilmesi. Risk faktörlerinden kaçmakla iÅŸ bitmiyor ve hala intihar etme isteÄŸiniz geçmiyorsa, merak etmeyiniz tıpta çare çok. Size tüm dünyanın kullandığı çözümü önereceÄŸiz: Prozac…1987 yılında piyasaya sürülen mucize ilacımız, ÅŸu anda 100'den fazla ülkede satılıyor. Dünyada 40 milyon dolayında insanın, sadece Amerika'da ise 31 milyon kiÅŸinin Prozac kullanmakta olduÄŸu bildiriliyor. Prozac, özellikle 65 yaÅŸ üstü hastaların depresyon tedavisinde kullanılabilecek tek ilaç. Unutmayınız ki Amerika'da yaÅŸlı nüfus toplam nüfusun %13 ünü oluÅŸtursa da intiharların yarısını gerçekleÅŸtiriyor. Prozac yan etkisi en az olan anti-depresif ilaçlardan biri. Nadiren bulantı, baÅŸaÄŸrısı, uykusuzluk yapabiliyor. Ama diÄŸerlerine nazaran daha ucuz ve tedavi etkinliÄŸi oldukça iyi.Tedavinin ileri seçenekleri olarak psikoterapi ve acil tedavi gerektiren depresyonlarda -maalesef hala- elektroÅŸok sayılabilir. Depresyon tedavisi genellikle 6-12 ay sürüyor. Tedavi esnasındaki intihar riski %15 kadar.Ãœlkemize gelirsek…Mutad olduÄŸu üzere size istatistiksel bilgi vermek mümkün deÄŸil. Maalesef SaÄŸlık Bakanlığının çalışmalarında intiharı bir baÅŸlık altında inceleme lüksü henüz geçerli deÄŸil. Bebek ölümleri, kanserden ölenler, trafik kazaları dururken intihar biraz fazla snob bir ölüm ÅŸekli.Prozac ülkemizde piyasaya nispeten geç çıksa da olaÄŸanüstü ilgi gördü. Zira halkımız diazem vb. uyuÅŸturuculara, yeÅŸil reçeteye tabi olsalar da iyice alışmış ve artık sonuç alamaz olmuÅŸtu. Ãœstelik Prozac yeÅŸil reçeteye tabi de deÄŸil. Sudan ucuz bile denebilir. Kutusu 9 milyon T.L. civarında. Aynı amaçla kullanılan diÄŸer anti-depresif ilaçlar 15 milyon T.L. nin üstünde seyrediyor. Bu tür konularda fazla düşünmenin ve hatta yazmanın insanın bizzat kendisinde intihar fikrinin ortaya çıkmasını kolaylaÅŸtıracağı bilimsel bir gerçek. Zaten meslek grubu bazında intihara en yatkın olanlar da doktorlar. Bu yüzden yazıyı fazla uzatmamak lazım. Daha fazla merak edenler 28 AÄŸustos 2000 de Stockholm'de yapılacak Uluslararası Ölüm ve Ä°ntihar Kongresine katılsın. Davetli konuÅŸmacı olarak ülkemizden Mr. Kekilli önerildi. Kongreye kadar vaka sayısını bayağı artıracaÄŸa benzer..SaÄŸlıklı bir hafta dileÄŸiyle, Dr. Serdar GÃœNAYDIN - 9 Åžubat 2000, ÇarÅŸamba Â