Boyun ağrınız mı var

Erişkin bir insan vücudunda 24 ü hareketli olmak üzere  32 - 33 tane omur bulunmaktadır. Hareketli omurlar kafatasının hemen altından başlayarak kuyruk sokumuna kadar uzanırlar ve birbirleriyle üst üste eklemleşerek omurgayı teşkil ederler. Omurganın tıp dilindeki ifadesi " Vertebral Kolon" dur.
 
Omurganın içinde beyinle vücudumuzun bağlantısını sağlayan omurilik bulunur ve bu yapının korunması son derece önemlidir. Omurga hem hareketliliği sağlayacak kadar esnek hemde omuriliği koruyacak  sağlam olmalıdır.
 
Omurganın bu özellikleri sağlayabilmek üzere özel bir şekli ve hareket biçimi vardır. Boyun ve bel bölgesinde eğrilik arkaya doğru olup lordoz adını alırken sırt bölgesinde öne doğrudur ve kifoz adını alır.

Boyun bölgesinde; boyun omurları, bunların aralarındaki diskler,  omurlar arasındaki eklem ve bağların dışında boyun kasları ve omurilikle bağlantılı girip çıkan sinirler ile bir bütünlük içinde hareket ederler.
 
Tüm omurga boyunca en çok hareket eden bölgeler, boyun ve bel bölgesidir. Boynun öne-arkaya, yana doğru eğilme hareketleri ile sağa-sola dönme şeklinde hareketleri mevcuttur. Boyun bölgesinin bu şekilde her yöne hareket edebilmesi, boyunun zayıf noktasıdır.
 
Boyun bölgesinde; ev ve iş yeri kazaları, trafik kazaları,sportif yaralanmaları gibi ciddi nedenlerle yada bazen yanlış yastık seçimi gibi son derece basit bir nedenle ağrılı durumlar görülebilir. Eğer omurgayı ilgilendiren ciddi bir patoloji yada darbe öyküsü yoksa genellikle boyun ağrısının kaynağı vücudumuzun  hatalı kullanımıdır. Bütün gün bilgisayar başında yada direksiyonda boynumuzun uygunsuz durumda bulunması yada boynumuzu zorlamak günlük hayatta en sık karşılaşılan boyun ağrısı nedenlerindendir.
 
Boyun bölgesi bu tip zorlanmalarda genellikle kasılma-kramp benzeri cevaplar verir ve bu durum en sık karşılaşılan sorunu doğurur : boyun tutulması.

Boyun ağrısı nedenleri itibariyle çok genel olarak 3 temel gruba ayrılabilir.
1. Mekanik nedenler kas - iskelet sistemini etkileyen ve vücudumuzun hatalı kullanımından kaynaklanan ağrıları tanımlar.
2. Enflamatuvar, enfeksiyöz ( iltihabi ) ve neoplastik ( tümoral )  nedenler.
3. Boyun bölgesi dışındaki  hastalık ve yaralanmaların yansımalarığı durumlar.

Hasta Boyun ağrısı nedeniyle bir hekime gittiğinde ki bu genellikle Ortopedi, Beyin Sinir Cerrahisi yada Fizik Tedavi Hekimi olmaktadır. Hekim tarafından yapılacak  muayene esnasında yaralanmanın şekli, ağrının karakteri ile ilgili sorular sorulacaktır. Hekim gerginliğin olduğu bölgeleri eli ile muayene edecektir. Kemik yapıları gözlemlemek için röntgenler istenebilir. Röntgenlerde kırık, artrit, gibi ağrıya etken olabilecek sebepler aranacaktır. Ayırıcı tanıda MR gibi ileri tetkik yöntemleri kullanılabilir.

Yapılan tetkikler sonucunda tanınız doktorunuz tarafından konulacaktır. Hekim genellikle tıbbi, cerrahi yada fizyoterapi ve rehabilitasyon seçeneklerinden birini seçerek problemin çözümüne ulaşılacağını düşünür ve  fizik tedavi gerekiyorsa hastayı bir fizyoterapiste yönlendirir.
Yapılan bilimsel çalışmalar boyun ağrısına dair şikayetlerin genellikle 4-6 hafta içerisinde ortadan kalkacağını ifade etmektedir.

Bu yazı hekimlerin önereceği ve uygulayacağı tıbbi tedaviler, ilaçlar yada cerrahi yöntemlerden çok fizik tedavi ve rehabilitasyon açısından neler yapılabileceğini aktarmak üzere kaleme alınmıştır.

Her problemde olduğu gibi, boyun problemlerinde de fizyoterapi ve rehabilitasyon yaklaşımı kişiye özel olacak şekilde planlanmalıdır. Herkese, birbirinin tamamen aynısı uygulamaların aynı şekilde yapılıyor olması çok sık rastlansa da doğru bir yaklaşım değildir. Ayrıca halk arasında fizik tedavi alışkanlık yapar, her yıl tekrar gitmek gerekir şeklindeki inanışın da aslı yoktur.

Varolan problem eğer doğru değerlendirilmiş, probleme uygun yaklaşımlar seçilerek uygulanmış ve hasta kendi üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmişse tekrar fizik tedavi programına dahil olması gerekmeyebilir. Dünya Fizik Tedavi Konfederasyonunda belirttiği gibi, fizyoterapistler temel olarak 3 konu üzerinde uzmanlık kazanımışlardır.

Özel egzersiz yöntemleri,
PNF, Nöromobilizasyon, Bobath, Klinik/Modifiye Pilates, Mc Kenzie gibi pek çoğunu fizyoterapistlerin keşfettiği yöntemler.

Manuel- Elle yapılan- tedavi uygulamaları
Eklemlerin yada kasların yeniden doğru şekilde hareket edebilmeleri için elle yapılan çok özel mudahelelerdir. Fizyoterapistler bazen farklı masaj tekniklerini de kullanmaktadırlar.

Elektronik, mekanik ve  fiziksel ajanlar.
Sıcak-soğuk uygulamaları, bantlama,elektriksel ve mekanik uygulamalar. Bu uygulamalar genellikle egzersiz ve manuel uygulamalara destek amacıyla kullanılırlar.

Fizyoterapistler, hekimin yönlendirmesinin ardından, yukarıda anılan 3 ana başlıkta toplanan yaklaşımlardan yararlanarak kişiyi yeniden ağrısız günlerine döndürmeyi hedeflerler.

Bunu yaparken, kişiyi sıklıkla hasta eğitimi ve ev programı ile takip gerekmektedir. Boyun ağrısının temel nedeni, kişinin vücudunu hatalı kullanımı ise hatalı duruş ve hareket alışkanlıklarının değiştirilmesi gerekmektedir.

Fizyoterapi ve rehabilitasyon yaklaşımlarında amaç, eklemlerin ve kasların yeniden ağrısız günlerde olduğu gibi uyumlu ve doğal sınırlarda hareket edebilmesini sağlamak, yaralanmış dokuların iyileşebilmesi için ilgili bölgelere kan dolaşımı ulaşmasını sağlamak yada ilgili bölgeyi daha ciddi bir hasar oluşumundan korumak olabilir.

Boyun sağlığınızı korumak için vücudunuzun duruşuna, evde ve iş yerinde çevre koşullarının uygunluğuna dikkat etmeli ve boyun bölgesinde oluşan ufak tefek ağrıları daha ciddi bir problemin ön işaretleri olarak değerlendirmelisiniz.