İstanbul gibi bir metropolde taksicilerle yaşadığımız tatsızlıklar mecbur kalınan bir alınyazısı mıdır? Sürekli bindiğiniz durak taksilerinden bile azar işitip yolda indiriliyorsunuz, sigara içiyor diye uyardığınızda tersleniyorsunuz, kısa mesafe bindiniz diye beş karış suratla cezalandırılıyorsunuz, kokan ve camına tornavida saplanmış, küllükleri çıkarılmış otomobillere mecbur bırakılıyorsunuz. Peki hepsi mi böyle? Cevap yine taksi şoförlerinden geliyor, ‘Bir elin parmakları kadar azaldık.’ İstanbul’da 2600 taksi durağına bağlı 9 bin taksi çalışıyor. Başıboş gezen taksi sayısı ise yine 9 bin. Geçtiğimiz ay İstanbul Belediye Başkanı Kadir Topbaş taksicilerle zirve yaptı. Fazla mesai yapıyorlar, sosyal güvenceleri yok ve İstanbul trafiğinde direksiyon sallıyorlar. Tahammülleri nasıl zorlanıyor anlıyoruz ama onların terbiye(sizlik) sınırları da müşterileri zorluyor. Peki müşteriler olarak elimiz kolumuz bağlı mı? Bu böyle gelmiş böyle mi gidecek?
YAŞANMIŞ TAKSİCİ HİKAYELERİ
3 Kız arkadaşım için, malın iyisini bulmuşsun dedi
Kız arkadaşımla birlikte taksiye bindik. Fulya’ya geldiğimizde kız arkadaşımı arabadan indirip, kapısına kadar götürdüm. Sonra yine aynı taksiye bindim. Biraz yol aldıktan sonra taksici, ‘Abi sen de malın iyisini götürmüşsün’ dedi. O öyle söyledi, ben de yumruğu çaktım. Araba hareket halindeydi, yoldan çıktık. Bizi gören bir başka taksi şoförü sopayla üzerime geldi. Durumu anlatınca, ‘O zaman ne istiyorsan yap’ dedi.
MUSTAFA ÖZER (Gazeteci, 30)
A... koyayım deyip basıp gitti
Kız arkadaşımla taksiye bindik. Taksici sağdan, soldan giden arabalara da, yaya geçidinden geçen yayalara da herkese küfrediyordu. Çok rahatsız olduk. Kırmızı ışık yanınca, bu sefer kırmızı ışığa küfretti. Yeter artık deyip, arabadan indik. Arkamızdan ‘Sizin de a.... koyayım’ diye küfredip gaza basıp gitti.
FATİH GÜLER (Bilgisayar teknisyeni, 32)
Kızımı trafikte sıkıştırırken kahkahalar attı
Kızımı bir taksi Acıbadem Köprüsü üzerinde sıkıştırmış. İçinde dört tane serseri varmış. Taksi şoförü ile birlikte kızımın üzerine üzerine gelip, kaldırıma sıkıştırmış, neredeyse köprüden aşağıya yuvarlanacak. Şoför kızım kaçtıkça kahkahalar atıyormuş. O akşam ağlayarak geldi, tir tir titriyordu. Taksiciler Derneği’ne, polise şikayet ettik ama bir sonuç çıkmadı.
GÜZİN ABLA (Hürriyet Yazarı)
Mastürbasyon yapınca mesaj attım
Mecidiyeköy’den taksiye binip kocamın ofisinin olduğu Fulya’ya gidiyordum. Adam giderken mastürbasyon yapmaya başladı. Ben de çaktırmadan eşime mesaj atıp, Fulya’daki benzin istasyonuna hemen gelmesini söyledim. Benzin istasyonunda beni indirince eşim dahil, pompacılar hep birlikte adamı dövdüler.
CANAN BAYRAMOĞLU (Reklamcı, 31)
Esrar da içerim rakı da diyordu
Beşiktaş’tan Emirgan’a gitmek için taksiye bindim. Hemen bir sigara yaktı. İki dakika sonra ikinciyi yakınca ‘Rahatsızım içmezseniz sevinirim’ dedim. Paketi koltuğa fırlattı, aklınca sinirlendiğini gösterecek. Zincirlikuyu civarında telefonu çaldı, uzun uzun konuşurken şöyle dedi: ‘Hepsini içerim abi mal iyiyse esrar da içerim, rakı da içerim. Sen sofrayı kur, yarım saate oradayım.’ Gideceğim yere varana kadar soğuk terler döktüm.
SÜHEYLA YEMEZ (Reklamcı, 29)
Parfümünün kokusu niyet bozar dedi
Ramazanda Cihangir’den Yeşilköy’e gitmek için taksiye bindim. ‘Uzun yol gideceğiz, sigara içersem rahatsız olur musunuz’ dedim. ‘Hayır olmam’ dedi. Sonra da, sigaranız değil ama parfümünüzün kokusu niyeti bozabilir dedi. Otobana çıkmıştım, inemedim, sinirden morarmış halde havaalanına kadar gittim.
MÜRVET KALYONCU (Turizmci, 33)
3Giyimime karışmaya kalkınca indim
Önden yırtmaçlı bir eteğim vardı. Dikiz aynasından sürekli bakıp duruyordu. Sonra da ağzından baklayı çıkardı: ‘Hanımefendi böyle giyinmeniz doğru mu!’ Derhal indim. Harbiye’den Şişli’ye yürüdüm.
BANU TURAN (Öğretmen, 30)HÜLYA ASLANTAŞ
(Dünya Turizm Profesyonelleri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi)
Turiste şikayetçi olabileceği bir telefon veremiyoruz! İngilizce bir yardım hattı bile yapılabilir. Taksicinin adını ve taksinin plakasını da görebileceği bir levha olursa taksici için turisti kazıklamak caydırıcı olabilir.
ŞERİF YENEN
(Turist Rehberleri Birliği Başkanı)
Sultanahmet, Ayasofya, Yerebatan Sarayı, Kapalıçarşı civarındaki istisnasız her taksi turisti kazıklıyor. Turist gideceği oteli söylüyor, oteli arar gibi yapıp ‘Orada yer yokmuş’ diye anlaşmalı oteline götürüyor. Kaçak acentecilik ve rehberlik yapıyorlar. Özellikle Talimhane’de kalan turistlere, civardaki taksiciler tur öneriyor. Turistler en çok sigara içen ve Formula 1 yarışındaymış gibi arabayı kullanan taksicilerden şikayetçi. İki çeşit taksi olsun. Birisi pahalı, birisi ekonomik. En azından pahalıda insan muamelesi göreceğimizi bilelim.
NASIL TAKSİCİ OLUNUR
Bir ehliyetiniz olsun yeter. Ha, bir de Şoförler Odası’na aidatlarınızı yatırdınız mı tamam. Aslında rivayete göre
trafik, çevre, turizm ve halkla ilişkiler konusunda kurs görmeleri gerekiyor ama şoförlere sorduğunuzda verdiği cevaplar biraz farklı: ‘Yok öyle bir şey abla, aidat yatırdın mı kimse sana kimsin, nesin diye sormuyor.’
Taksi şikayet faksı: 0 212 283 65 46 SEMİH KAÇANOĞLU (İstanbul Otomobilciler Esnaf Odası Başkanı)
En çok şikáyet kısa mesafeye gitmeyenlerden
n Ehliyeti bugün aldım, yarın taksi şoförü olabilir miyim?
- Evet
n Günde kaç şikayet geliyor?
- Belli olmuyor, özellikle son zamanlarda kısa mesafeye gitmeyen taksilerden çok şikayet geliyor.
n Şikayet edilen taksiciler üzerinde herhangi bir yaptırımınız var mı, ceza verebiliyor musunuz?
- Var tabii. Bir taksiciden şikayet edilmişse, önce plaka sahibini çağırıyorum. Şoför ben değilim derse, şoförü çağırıyorum. Kabahatine göre ikaz edip, adını ve plakasını arşivde saklıyoruz. Bir daha olursa bu kez plaka sahibine şoförü çıkart, diyoruz. Telsizle 9 bin taksi durağına duyuruyoruz. Taksicinin çok büyük kabahati varsa, üst kuruluşumuz İstanbul Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği’nin disiplin kuruluna veriyoruz. Sonra da meslekten men ediyoruz.
n İçeride müşterisi varken mastürbasyon yaptığı için şikayet edilen taksiciye ne yaptınız mesela?
- Daha o şikayetler ortada yokken, o taksiciyi iki kez buraya çağırdım. Mahkemeye verdim, mahkeme serbest bıraktı. Daha sonra yaptıkları ayyuka çıkınca, içeri girip çıktı. Biz o ahlaksız arkadaşı meslekten men ettik. Şu an taksicilik yapmıyor.
n Plakası hafızamda; 34 TDF 74. O olaydan sonra o taksi şoförünü Dolapdere, Teşvikiye, Akaretler’de taksicilik yaparken gördüm ben.
- Bize ailesinin taksiyi elinden aldıklarını söylemişlerdi. Taksicilik yapıyorsa da kanunsuz yapıyor.
n Mastürbasyoncu taksiciden başka meslekten men ettiğiniz taksici oldu mu?
- Hayır. Bir taksici bir kadını çocuğuyla birlikte taksiden atmıştı. Ona da 6 ay meslekten uzaklaştırma vermiştik. Şikayet edilen taksiciler genellikle bir durağa bağlı olmayan başıboş gezen taksiler.
n Durak taksilerinde de durum aynı. Sürekli kullandığım taksi durağından bir şoför aşırı hız yapıyor diye uyardığımda çocuğumla beni indirdi.
- Efendim kapılar çalınmadan açılmıyor. Bu kişilerin plakasını bize bildirirseniz, bakın neler oluyor.
n Şikayet edeceğim dediğinizde, nereye şikayet edersen et diyorlar.
- El yumruğu yemeyen kendi yumruğunu balyoz zannediyor. Onların hepsi buraya gelince kuzu oluyorlar merak etmeyin.
n Taksicilerin müşterilerin istediği yöne gitmeme, mesefe kısaysa almama hakkı var mı?
- Hayır.
n Merkezi semtleri bile bilmeyen taksici olur mu?
- İstanbul’un bütün sokaklarını gösteren bir kitapçık dağıtıyoruz. Ama bakmıyorlar bile. İnsanlar okumuyor işte.
n Sizin hiç kötü taksici tecrübeniz yok mu?
- 1994’ten beri başkanım. Bana öyle davranma lüksüne sahip değiller.
İstanbul Belediye Başkanı Kadir Topbaş
Peluşlu taksiler çok berbat
n Taksi ve taksi şoförlerinin niye bir kriteri yok?
- Evet maalesef hiçbir kriteri yok.
n Sizin kişisel olarak taksilerden şikayetleriniz neler?
- Peluşlu taksiler var, onlar çok berbat. Bir de arabanın içi kokanlar var ama mecbur kalıp biniyorsun. Acil bir şey olsa, mesela sol taraftan çıkamazsınız çünkü sol tarafın ne kapısı, ne camı açılır? Taksici kapı kolunu da pencere kolunu da sökmüştür. Bu kadar da olmaz dedirten taksiciler var.
n Toplu taşıma araçlarında sigara içmek yasak, niye taksilerde serbest?
- Serbest değil. Altı ay sonra yeni bir taksi uygulaması başlatacağız. Bunları yapan şoförler o zaman iyi hizmet vermedikleri için tercih edilmeyeceklerini bilecekler ve ona göre kendilerine çekidüzen verecekler.
n Nedir peki planlanan proje?
- Daha konforlu, temiz, klimalı, kılığı kıyafeti düzgün ve sürücüsü eğitim almış araçları trafiğe çıkarmak istiyoruz. Bütün araçları aynı anda yenileyemeyiz ama bu söylediğim aşamalardan geçen araçlara bir kalite kokartı vereceğiz. Bu kokartı gören müşteriler o taksileri tercih edecek ve bilecek ki kaliteli hizmet alacak. Dolayısıyla taksiciler arasında bir rekabet oluşacak. Bu projemiz en erken 6 ay, en geç 1 yı içinde hayata geçecek. İki tarifeli taksi olabilir. Üç kuruş daha fazla vereceğinizi bilirsiniz ama aracın uyduyla izlendiğini, temiz pak olacağını, içinde sigara içilmeyeceğini, şoförün size kaba davranmayacağını bilirsiniz. Bu araçlara İngilizce ve Türkçe bir şikayet telefonu koyacağız.