Botoks spastisite tedavisinde çığır açtı

Son zamanlarda kozmetik amaçlı gündeme gelen botoks (botulinum toksini) 1980’lerden beri tedavi edici olarak kullanılıyor. Spastisite tedavisinde ise çığır açtı. Sinirin kasla birleÅŸme noktasında, sinirden çıkıp kasa giden asetilkolin denen haberciyi durdurmada kullanılıyor.Haberci molekül sinirden çıkıp kasa gidemeyince kas kasılmaz, gevÅŸek kalır. Etki üç ile altı ay sürer. Bu sayede doktorlar, gevÅŸemesini istedikleri kasın siniri ile baÄŸlandığı noktaya ‘botulinum toksin’ yaparak sadece o kası gevÅŸetmeyi baÅŸladılar. Spastisite ile mücadelede sadece ağızdan alınan ilaçlar veya kalıcı hasar yaratan yöntemler varken, botulinum toksin ile birlikte kalıcı hasar yaratmayan, istenilen bölgeyi istenilen ölçüde gevÅŸetebilen bir tedavi geliÅŸtirilmiÅŸ oldu. Spastisite nedir? Spastisite bir hastalık deÄŸil, birbirinden çok farklı bir grup hastalığın ortak bir belirtisi. Çocukluk çağında görülen önemli bir hastalık olan serebral palside de spastisite gözlenir. Hatta serebral palsili çocuklar, spastik çocuklar olarak bilinirler. Bu hastalıkların tümünde beynin hareketi kontrol eden merkezlerinde hasar var. Beyin kasların kasılma ve gevÅŸeme oranlarını ve zamanlarını düzenleyemez. Heyecan, korku, sıkıntı veya en basit hareket etme isteÄŸi olduÄŸu anda kasa giden kasılma emri denetlenemediÄŸinden kiÅŸide ani ve aşırı kasılma gözlenir. Aşırı adele kasılması kiÅŸinin hareketlerini engeller, spastisitesi olan kiÅŸiler yürüme, rahat oturma, ellerini kullanma güçlüğü çekerler. Zamanla eklemlerde hareketsizlik, ÅŸekil bozuklukları ve aÄŸrı oluÅŸur. Aşırı spastisiteden solunum kasları da etkilenebilir. Åžekil bozuklukları cilt yarasına neden olabilir. Tedavi yöntemleri nedir? Cerrahi yöntemler, sinirlere yönelik cerrahi ve kasa yönelik cerrahi olarak ikiye ayrılır. Sinirlere yönelik cerrahi çeÅŸitli riskleri nedeniyle dünyada da terkedilmeye baÅŸlandı. Kaslara yönelik cerrahi ise spastisiteyi tedavi etmiyor. Sadece kasta yarattığı kısalmayı tedavi ediyor.Botoks alternatiflerinin baÅŸarı oranı? Botoks. spastisite tedavisinde tamamen kendine özgü bir ilaç. Sinirden kasa giden kasılma emrini durdurmak için kullanılan fenol adlı ilacın etki mekanizması farklı. Sinirde kısmen kalıcı bir hasar yaratıyor. Tedavide botoksun yeri?Botoks spastisite tedavisinde çığır açmıştır denebilir. Serebral palside yaşı küçük çocuklarda henüz kaslarda kısalık ve eklemlerde ÅŸekil bozukluÄŸu oluÅŸmadan uygulandığında yürüme ve hareket becerisi belirgin olarak artar. EriÅŸkin felçlerde de gevÅŸemesi istenen kası istenilen oranda gevÅŸettiÄŸi için çok yararlı olabilir. Hangi sıklıkta tekrarlıyorsunuz? Hastanın yakınmasına baÄŸlı. Adaledeki sertlik 10 günde çözülür. Adelesindeki gevÅŸemeden memnunsa 3 ay ila bir yıl içinde tekrarlanabilir. Tedavide baÅŸarı ÅŸansı üzerindeki etkisi nedir?Kasın boyu kısalmamışsa botoks etkili bir ÅŸekilde sertliÄŸi çözer. Hastanın hareket kaabiliyetini yeniden kazanması ise beyin hasarının derecesine baÄŸlıdır. Hareket kaabiliyeti var, ancak kasılma nedeniyle hareket edemiyorsa botokstan sonra hareket kabiliyetini kazanır. Önceden de hareket edemiyorsa botoksla kasları gevÅŸer, aÄŸrısı geçer, ÅŸekil bozuklukları önlenir fakat hareket yeteneÄŸi kazanılmaz. Dozu nasıl ayarlıyorsunuz?Çocuklara yapılacaksa kiloya ve yapılacak adeleye göre ayarlanır. Bir seferde 400 üniteden fazla yapılmaz. Botoks sinirden adeleye giden kasılma emrini engeller. Botoks hiçbir zaman felç yaratmaz. Kas için birçok haberci bulunur. Hepsini birden engelleyemeyeceÄŸi için kas gevÅŸer ama gücünü yitirmez.Hazırlayan: Mesude ERÅžANÂ