Botoks spastisite tedavisinde çığır açtı
Güncelleme Tarihi:
Günün Uzmanı: Doç. Dr. Nadire BERKER
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 13, 2004 00:59
Son zamanlarda kozmetik amaçlı gündeme gelen botoks (botulinum toksini) 1980’lerden beri tedavi edici olarak kullanılıyor. Spastisite tedavisinde ise çığır açtı. Sinirin kasla birleşme noktasında, sinirden çıkıp kasa giden asetilkolin denen haberciyi durdurmada kullanılıyor.
Haberci molekül sinirden çıkıp kasa gidemeyince kas kasılmaz, gevşek kalır. Etki üç ile altı ay sürer. Bu sayede doktorlar, gevşemesini istedikleri kasın siniri ile bağlandığı noktaya ‘botulinum toksin’ yaparak sadece o kası gevşetmeyi başladılar. Spastisite ile mücadelede sadece ağızdan alınan ilaçlar veya kalıcı hasar yaratan yöntemler varken, botulinum toksin ile birlikte kalıcı hasar yaratmayan, istenilen bölgeyi istenilen ölçüde gevşetebilen bir tedavi geliştirilmiş oldu.
Spastisite nedir?
Spastisite bir hastalık değil, birbirinden çok farklı bir grup hastalığın ortak bir belirtisi. Çocukluk çağında görülen önemli bir hastalık olan serebral palside de spastisite gözlenir. Hatta serebral palsili çocuklar, spastik çocuklar olarak bilinirler. Bu hastalıkların tümünde beynin hareketi kontrol eden merkezlerinde hasar var. Beyin kasların kasılma ve gevşeme oranlarını ve zamanlarını düzenleyemez. Heyecan, korku, sıkıntı veya en basit hareket etme isteği olduğu anda kasa giden kasılma emri denetlenemediğinden kişide ani ve aşırı kasılma gözlenir. Aşırı adele kasılması kişinin hareketlerini engeller, spastisitesi olan kişiler yürüme, rahat oturma, ellerini kullanma güçlüğü çekerler. Zamanla eklemlerde hareketsizlik, şekil bozuklukları ve ağrı oluşur. Aşırı spastisiteden solunum kasları da etkilenebilir. Şekil bozuklukları cilt yarasına neden olabilir.
Tedavi yöntemleri nedir?
Cerrahi yöntemler, sinirlere yönelik cerrahi ve kasa yönelik cerrahi olarak ikiye ayrılır. Sinirlere yönelik cerrahi çeşitli riskleri nedeniyle dünyada da terkedilmeye başlandı. Kaslara yönelik cerrahi ise spastisiteyi tedavi etmiyor. Sadece kasta yarattığı kısalmayı tedavi ediyor.
Botoks alternatiflerinin başarı oranı?
Botoks. spastisite tedavisinde tamamen kendine özgü bir ilaç. Sinirden kasa giden kasılma emrini durdurmak için kullanılan fenol adlı ilacın etki mekanizması farklı. Sinirde kısmen kalıcı bir hasar yaratıyor.
Tedavide botoksun yeri?
Botoks spastisite tedavisinde çığır açmıştır denebilir. Serebral palside yaşı küçük çocuklarda henüz kaslarda kısalık ve eklemlerde şekil bozukluğu oluşmadan uygulandığında yürüme ve hareket becerisi belirgin olarak artar. Erişkin felçlerde de gevşemesi istenen kası istenilen oranda gevşettiği için çok yararlı olabilir.
Hangi sıklıkta tekrarlıyorsunuz?
Hastanın yakınmasına bağlı. Adaledeki sertlik 10 günde çözülür. Adelesindeki gevşemeden memnunsa 3 ay ila bir yıl içinde tekrarlanabilir.
Tedavide başarı şansı üzerindeki etkisi nedir?
Kasın boyu kısalmamışsa botoks etkili bir şekilde sertliği çözer. Hastanın hareket kaabiliyetini yeniden kazanması ise beyin hasarının derecesine bağlıdır. Hareket kaabiliyeti var, ancak kasılma nedeniyle hareket edemiyorsa botokstan sonra hareket kabiliyetini kazanır. Önceden de hareket edemiyorsa botoksla kasları gevşer, ağrısı geçer, şekil bozuklukları önlenir fakat hareket yeteneği kazanılmaz.
Dozu nasıl ayarlıyorsunuz?
Çocuklara yapılacaksa kiloya ve yapılacak adeleye göre ayarlanır. Bir seferde 400 üniteden fazla yapılmaz. Botoks sinirden adeleye giden kasılma emrini engeller. Botoks hiçbir zaman felç yaratmaz. Kas için birçok haberci bulunur. Hepsini birden engelleyemeyeceği için kas gevşer ama gücünü yitirmez.
Hazırlayan: Mesude ERŞAN
Spastisite nedir?
Spastisite bir hastalık değil, birbirinden çok farklı bir grup hastalığın ortak bir belirtisi. Çocukluk çağında görülen önemli bir hastalık olan serebral palside de spastisite gözlenir. Hatta serebral palsili çocuklar, spastik çocuklar olarak bilinirler. Bu hastalıkların tümünde beynin hareketi kontrol eden merkezlerinde hasar var. Beyin kasların kasılma ve gevşeme oranlarını ve zamanlarını düzenleyemez. Heyecan, korku, sıkıntı veya en basit hareket etme isteği olduğu anda kasa giden kasılma emri denetlenemediğinden kişide ani ve aşırı kasılma gözlenir. Aşırı adele kasılması kişinin hareketlerini engeller, spastisitesi olan kişiler yürüme, rahat oturma, ellerini kullanma güçlüğü çekerler. Zamanla eklemlerde hareketsizlik, şekil bozuklukları ve ağrı oluşur. Aşırı spastisiteden solunum kasları da etkilenebilir. Şekil bozuklukları cilt yarasına neden olabilir.
Tedavi yöntemleri nedir?
Cerrahi yöntemler, sinirlere yönelik cerrahi ve kasa yönelik cerrahi olarak ikiye ayrılır. Sinirlere yönelik cerrahi çeşitli riskleri nedeniyle dünyada da terkedilmeye başlandı. Kaslara yönelik cerrahi ise spastisiteyi tedavi etmiyor. Sadece kasta yarattığı kısalmayı tedavi ediyor.
Botoks alternatiflerinin başarı oranı?
Botoks. spastisite tedavisinde tamamen kendine özgü bir ilaç. Sinirden kasa giden kasılma emrini durdurmak için kullanılan fenol adlı ilacın etki mekanizması farklı. Sinirde kısmen kalıcı bir hasar yaratıyor.
Tedavide botoksun yeri?
Botoks spastisite tedavisinde çığır açmıştır denebilir. Serebral palside yaşı küçük çocuklarda henüz kaslarda kısalık ve eklemlerde şekil bozukluğu oluşmadan uygulandığında yürüme ve hareket becerisi belirgin olarak artar. Erişkin felçlerde de gevşemesi istenen kası istenilen oranda gevşettiği için çok yararlı olabilir.
Hangi sıklıkta tekrarlıyorsunuz?
Hastanın yakınmasına bağlı. Adaledeki sertlik 10 günde çözülür. Adelesindeki gevşemeden memnunsa 3 ay ila bir yıl içinde tekrarlanabilir.
Tedavide başarı şansı üzerindeki etkisi nedir?
Kasın boyu kısalmamışsa botoks etkili bir şekilde sertliği çözer. Hastanın hareket kaabiliyetini yeniden kazanması ise beyin hasarının derecesine bağlıdır. Hareket kaabiliyeti var, ancak kasılma nedeniyle hareket edemiyorsa botokstan sonra hareket kabiliyetini kazanır. Önceden de hareket edemiyorsa botoksla kasları gevşer, ağrısı geçer, şekil bozuklukları önlenir fakat hareket yeteneği kazanılmaz.
Dozu nasıl ayarlıyorsunuz?
Çocuklara yapılacaksa kiloya ve yapılacak adeleye göre ayarlanır. Bir seferde 400 üniteden fazla yapılmaz. Botoks sinirden adeleye giden kasılma emrini engeller. Botoks hiçbir zaman felç yaratmaz. Kas için birçok haberci bulunur. Hepsini birden engelleyemeyeceği için kas gevşer ama gücünü yitirmez.
Hazırlayan: Mesude ERŞAN