Ali LEYLAK- Ömer PINAR/ŞANLIURFA, (DHA)
Oluşturulma Tarihi: Ocak 28, 2008 11:23
ŞANLIURFA’da, gelinlere düğünlerde takılan altınlar ve ödenen başlık parasının, ‘ömür boyu hayat sigortası sağlamak’ isteğinden kaynaklandığı belirtildi.
Kentte 25 yıldır kuyumculuk yapan 43 yaşındaki İsmail Mutlu, kilolarca altın ile hayatını sigortalayan gelinin, olası ayrılık durumunda kimseye muhtaç olmadan yaşamını sürdürmesinin hedeflendiğini söyledi. Kent merkezindeki düğünlerde iki aile arasında yapılan anlaşma gereği geline asgari yarım kilo altın takıldığını, köylerdeki varlıklı ailelerde bunun 3 kiloya kadar çıktığını belirten Mutlu, “Kentte yapılan düğünlerde geline elmas gerdanlık, eski inci, Urfa akıtması ve Urfa frenk bağı ile kordon takılıyor. Kırsal kesimlerde ise elmas yerine 300 gram ağırlığında altın kemer, frenk bağı, kordon ile 5’i bir yerde altın takılır. Böylesine çok altın takılmasındaki amaç, gelin ve damadın ortak yaşamında rahat bir hayat sürmesi ve olası ayrılık durumunda geline hayat sigortası olmasıdır. Bu nedenle damat adayının ve ailesinin düğün öncesi işi çok zordur. Başlık parası ve bol altın alma geleneği yüzünden yüzlerce genç evlenemiyor” dedi.
GENÇ NESİL ALTIN İSTEMİYOR
Takı tasarımı usta eğiticisi Perihan Üçel ise, kentte takı geleneğinin çok eski yıllara dayandığını söyledi. Son yıllarda özellikle üniversite eğitimi almış genç kızların altın takı yerine el yapımı boncuk takıları tercih ettiğini anlatan Üçel, “Yeni nesil altın takıları elinin tersiyle bir kenara itiyor. Yuvalarını altının üzerine değil, mutluluk üzerine kuruyorlar. Son yıllarda altın, yeni nesil gençler üzerinde hakimiyetini yitiriyor. Güneydoğu’da genelde gelinin değeri altınla ölçülüyor. Bir gelin alındığında iki aile arasında altın pazarlığı yapılıyor ve dolayısıyla, yeni çiftin yuvası altın üzerine kuruluyor” diye konuştu.
ONLARCA ÇEŞİT TAKI
Şanlıurfa’da, düğünlerde ve özel günlerde birbirine uygun takılar, genellikle 21 ayar altından yapılıyor. Kullanılan takılar arasında farklı model, ağırlık ve işçiliğe sahip takıların adları şöyle:
“Tahtalı bilezik, fıstıklı bilezik, parparalı bilezik, fişenkli bilezik, inci telkari bilezik, hunili bilezik, haplı bilezik, parparalı bilezik, aynalı bilezik, yılanlı bilezik, hasırlı bilezik, burmalı bilezik, incili bilezik, elmas bilezik, urubiyeli bilezik, ahıtma bilezik, habbe Osmanlı, elmas taç, inci kelep, incili gerdanlık, hasırlı gerdanlık, koruklu gerdanlık, oymalı piramit, kordon, altın hamaylı, beşi birlik, onu birlik, deste, İstanbul bütünü, frenk bağı, kapaklı kemer, liralı kemer, telkari kemer, dobra, altın küpe, incili küpe, hasırlı küpe, koruklu küpe, haplı küpe, yıldızlı küpe, taşlı yüzük, fıstıklı yüzük, incili yüzük, tırnaklı yüzük, dökme yüzük, haplı yüzük, parparalı yüzük, urubiye, kazya, mahmudiya, göğüs dalı, altın iğne, incili iğne, göğüs kelebeği ve papatya.”