Böbrekleri hasta ama bilmiyorlar
Güncelleme Tarihi:
A.A
Oluşturulma Tarihi: Aralık 28, 2010 11:06
Türk Nefroloji Derneği'nin yaptığı çalışma, Türkiye'de kronik böbrek hastalığı ile ilgili farkındalığın düşük olduğunu ortaya koydu.
Derneğin tarama yaptığı 6 bin 500 kişinin yüzde 43.4'ünde hipertansiyon, 13.3'ünde kronik böbrek hastalığı saptandı. Buna karşın taramadan geçirilenlerin sadece yüzde 1.4'ü kendisinde kronik böbrek hastalığı bulunduğunu beyan etti. Ancak, yapılan tetkiklerde bu kişilerin büyük bölümünde hastalığa rastlanmadı.
Türk Nefroloji Derneği Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Kenan Ateş, Antalya, Konya, Kayseri, Diyarbakır, Gaziantep, Denizli ve İzmir'in de aralarında bulunduğu 21 ilde böbrek sağlığı ve hastalıklarının önemine dikkat çekmek amacıyla tarama ve bilgilendirme çalışması yaptıklarını anlattı.
Bu yolla 50 bin kişiye ulaştıklarını, tarama yapılan 6 bin 500 kişinin yaş ve cinsiyet gibi demografik özelliklerinin kaydedildiğini ve tıbbi anket uygulandığını belirten Ateş, tıbbi ankette hipertansiyon, şeker ve böbrek hastalığı ve ailede bulunup bulunmadığı, kullanılan ilaçlarla sigara kullanımının sorgulandığını söyledi.
Tarama yapılanların boy-kilo ve kan basıncı ölçümü ile idrar ve kan tetkikleri yapıldığını, vücut-kitle endekslerinin hesaplandığını, ve kanlarında böbreklerin işlevini yansıtan kreatine bakıldığını belirtti. Yaşları 16-85 arasında değişen taramaya katılan kişilerde obezite oranının yüksek bulunduğunu bildiren Ateş'in verdiği bilgiye göre, şu bulgular elde edildi:
-Tıbbi ankette bireylerin yüzde 20'sinde hipertansiyon, 12.6'sında şeker hastalığı, yüzde 1.4'ünde böbrek hastalığı, yüzde 22.6'sında aktif sigara içiciliği bulunduğu belirtildi.
-Ailelerinde hipertansiyon bulunanların oranı yüzde 32, şeker hastalığı olanların oranı yüzde yüzde 28, böbrek hastalığı bulunanların oranı ise yüzde 7.3 saptandı.
-Taramaya katılan bireylerde ortalama vücut endeski 27.3 bulundu. (30 ve üzeri obezite kabul edildi) Buna göre tüm bireylerde obezite sıklığı yüzde 26.6 olarak belirlendi. Obezite sıklığı erkeklerde yüzde 23.8, kadınlarda yüzde 34.1 bulundu. Buna göre kadınlarda obezite riski 1.7 kat daha yüksek bulundu.
-Tarama yapılanların ise yüzde 43.4'ünde hipertansiyon saptandı. Hipertansiyon sıklığı kadınlarda yüzde 46.8, erkeklerde 42.1 olarak belirlendi.
-Hipertansiyon saptananların sadece yüzde 40'ı kan basıncı yüksekliğinin farkındaydı. Hipertansiyon tedavisi alanların ise sadece yüzde 35'inde kan basıncı kontrol altındaydı.
-Taramaya katılanların yüzde 13.3'ünde kronik böbrek hastalığı saptandı. Erkeklerle kadınlar arasında anlamlı bir fark tespit edilmedi. Tıbbi ankette böbrek hastalığı bulunduğunu beyan edenlerin oranı sadece 1.4 iken laboratuvar tetkiklerinde bu oranın yüzde 13.3 bulunması kronik böbrek hastalığının farkındalığının düşük olduğunu gösterdi. Hatta kendisinde böbrek hastalığı bulunduğunu beyan edenlerin büyük kısmında bu hastalık saptanmadı.
-Kronik böbrek hastalığı riski şeker hastalığı olanlarda 2.2, hipertansiflerde 2.2, obezlerde 1.7 daha yüksek bulundu. Yaş artıkça kronik böbrek hastalığının belirgin olarak arttığı gözlendi.
-30 yaşın altındakilerde yüzde 5.5 olan kronik böbrek hastalığı sıklığının, 60 yaş üzerindekilerde yüzde 23, 70 yaşın üzerindekilerde ise yüzde 26'ya kadar yükseldiği saptandı.
Tanıda geç kalınıyor
Türk Nefroloji Derneği Yönetim Kurulu üyesi ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Kenan Ateş, araştırma sonuçlarını değerlendirirken, böbrek hastalığının farkındalığının düşük olmasının, hastaların geç tanı almasına, bunun da tedavide geç kalınmasına neden olduğunu söyledi.
“Tanıda geç kalındığı için kronik böbrek hastalarının tedavisi de geç başlıyor. Bu süreçte hasta diyalize, hatta böbrek nakline muhtaç hale geliyor” uyarısını dile getiren Ateş, şeker hastaları, hipertansifler, obezler ve ileri yaşlardakilerin kronik böbrek hastalığı için risk altında olduklarını vurguladı. Bu nedenle bu kişilerin böbrek hastalığı açısından düzenli tarama yaptırmaları önerisini dile getiren Ateş, idrar testi ve kandaki kreatine bakılmasının bu hastalığın tespiti açısından yararlı olduğunu bildirdi.
Ateş, şunları söyledi:
“Böbrek hastalığı vücuttaki bütün sistemleri etkiler ama belirtilerin çoğu ileri evrelerde ortaya çıkar. Çünkü sinsi seyreden bir hastalıktır. Alınabilecek önlemlerin başında düzenli tansiyon ölçtürmek gelir. Tansiyon yüksekliği en sık ve en erken ortaya çıkan belirtilerden birisidir. Yeni başlayan tansiyon yüksekliği bulunanların mutlaka doktora başvurmalıdır. Sağlıklı beslenme, tuzu azaltma, düzenli egzersiz, sigaradan kaçınma gibi yaşam tarzı değişiklikleri şeker, tansiyon, obezite ve dolayısıyla kronik böbrek hastalığı sıklığının azaltılmasına önemli katkılar sağlayacaktır.”
Türk Nefroloji Derneği Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Kenan Ateş, Antalya, Konya, Kayseri, Diyarbakır, Gaziantep, Denizli ve İzmir'in de aralarında bulunduğu 21 ilde böbrek sağlığı ve hastalıklarının önemine dikkat çekmek amacıyla tarama ve bilgilendirme çalışması yaptıklarını anlattı.
Bu yolla 50 bin kişiye ulaştıklarını, tarama yapılan 6 bin 500 kişinin yaş ve cinsiyet gibi demografik özelliklerinin kaydedildiğini ve tıbbi anket uygulandığını belirten Ateş, tıbbi ankette hipertansiyon, şeker ve böbrek hastalığı ve ailede bulunup bulunmadığı, kullanılan ilaçlarla sigara kullanımının sorgulandığını söyledi.
Tarama yapılanların boy-kilo ve kan basıncı ölçümü ile idrar ve kan tetkikleri yapıldığını, vücut-kitle endekslerinin hesaplandığını, ve kanlarında böbreklerin işlevini yansıtan kreatine bakıldığını belirtti. Yaşları 16-85 arasında değişen taramaya katılan kişilerde obezite oranının yüksek bulunduğunu bildiren Ateş'in verdiği bilgiye göre, şu bulgular elde edildi:
-Tıbbi ankette bireylerin yüzde 20'sinde hipertansiyon, 12.6'sında şeker hastalığı, yüzde 1.4'ünde böbrek hastalığı, yüzde 22.6'sında aktif sigara içiciliği bulunduğu belirtildi.
-Ailelerinde hipertansiyon bulunanların oranı yüzde 32, şeker hastalığı olanların oranı yüzde yüzde 28, böbrek hastalığı bulunanların oranı ise yüzde 7.3 saptandı.
-Taramaya katılan bireylerde ortalama vücut endeski 27.3 bulundu. (30 ve üzeri obezite kabul edildi) Buna göre tüm bireylerde obezite sıklığı yüzde 26.6 olarak belirlendi. Obezite sıklığı erkeklerde yüzde 23.8, kadınlarda yüzde 34.1 bulundu. Buna göre kadınlarda obezite riski 1.7 kat daha yüksek bulundu.
-Tarama yapılanların ise yüzde 43.4'ünde hipertansiyon saptandı. Hipertansiyon sıklığı kadınlarda yüzde 46.8, erkeklerde 42.1 olarak belirlendi.
-Hipertansiyon saptananların sadece yüzde 40'ı kan basıncı yüksekliğinin farkındaydı. Hipertansiyon tedavisi alanların ise sadece yüzde 35'inde kan basıncı kontrol altındaydı.
-Taramaya katılanların yüzde 13.3'ünde kronik böbrek hastalığı saptandı. Erkeklerle kadınlar arasında anlamlı bir fark tespit edilmedi. Tıbbi ankette böbrek hastalığı bulunduğunu beyan edenlerin oranı sadece 1.4 iken laboratuvar tetkiklerinde bu oranın yüzde 13.3 bulunması kronik böbrek hastalığının farkındalığının düşük olduğunu gösterdi. Hatta kendisinde böbrek hastalığı bulunduğunu beyan edenlerin büyük kısmında bu hastalık saptanmadı.
-Kronik böbrek hastalığı riski şeker hastalığı olanlarda 2.2, hipertansiflerde 2.2, obezlerde 1.7 daha yüksek bulundu. Yaş artıkça kronik böbrek hastalığının belirgin olarak arttığı gözlendi.
-30 yaşın altındakilerde yüzde 5.5 olan kronik böbrek hastalığı sıklığının, 60 yaş üzerindekilerde yüzde 23, 70 yaşın üzerindekilerde ise yüzde 26'ya kadar yükseldiği saptandı.
Tanıda geç kalınıyor
Türk Nefroloji Derneği Yönetim Kurulu üyesi ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Kenan Ateş, araştırma sonuçlarını değerlendirirken, böbrek hastalığının farkındalığının düşük olmasının, hastaların geç tanı almasına, bunun da tedavide geç kalınmasına neden olduğunu söyledi.
“Tanıda geç kalındığı için kronik böbrek hastalarının tedavisi de geç başlıyor. Bu süreçte hasta diyalize, hatta böbrek nakline muhtaç hale geliyor” uyarısını dile getiren Ateş, şeker hastaları, hipertansifler, obezler ve ileri yaşlardakilerin kronik böbrek hastalığı için risk altında olduklarını vurguladı. Bu nedenle bu kişilerin böbrek hastalığı açısından düzenli tarama yaptırmaları önerisini dile getiren Ateş, idrar testi ve kandaki kreatine bakılmasının bu hastalığın tespiti açısından yararlı olduğunu bildirdi.
Ateş, şunları söyledi:
“Böbrek hastalığı vücuttaki bütün sistemleri etkiler ama belirtilerin çoğu ileri evrelerde ortaya çıkar. Çünkü sinsi seyreden bir hastalıktır. Alınabilecek önlemlerin başında düzenli tansiyon ölçtürmek gelir. Tansiyon yüksekliği en sık ve en erken ortaya çıkan belirtilerden birisidir. Yeni başlayan tansiyon yüksekliği bulunanların mutlaka doktora başvurmalıdır. Sağlıklı beslenme, tuzu azaltma, düzenli egzersiz, sigaradan kaçınma gibi yaşam tarzı değişiklikleri şeker, tansiyon, obezite ve dolayısıyla kronik böbrek hastalığı sıklığının azaltılmasına önemli katkılar sağlayacaktır.”