Bir tutam baharat ev sinemalarında rekora gidiyor
Güncelleme Tarihi:
Banu TUNA
Oluşturulma Tarihi: Şubat 26, 2006 00:00
Yunan yapımı Bir Tutam Baharat’ın (Politiki Kouzina) adını Türkiye’de ilk kez 2003 yılı başlarında duyduk. O vakitler TV dizisi Çocuklar Duymasın ile şöhretinin doruğunda olan Tamer Karadağlı ve Başak Köklükaya’nın bir Yunan filminde oynayacağı haberleri çıkmaya başlamıştı.
Film, ülkesi Yunanistan’da 2003 sonlarında gösterime girince biz de beklemeye başladık, ha bugün ha yarın Türkiye’ye gelir diye. Ama film, Türkiye’de gösterime hiç girmedi. Halbuki komşuda o sıralar gişe rekorları kırıyordu. Gösterime girmese de, filmin başarısı kulaktan kulağa yayıldı. Yunanistan’dan DVD’lerini getirtip izleyenler o kadar sevdi ve etkilendi ki, etraflarına tavsiye etmeye, ballandıra ballandıra anlatmaya başladı. Bir Tutam Baharat’ı evlerde DVD’den izleme partileri türedi. Türkiye’de kaç kişinin izlediğine dair bir rakam yok, çünkü yasal olarak DVD’si yayınlanmadı. Ya yabancı internet sitelerinden, ya yurtdışına çıkan eş dosttan sipariş edildi. Korsancılar da filmin gördüğü bu büyük ilgiyi atlamadı tabii. Filmin neden gösterime girmediği ise ayrı bir hikaye.
Yunanlı yönetmen Tassos Boulmetis’in ikinci filmi Politiki Kouzina (Yunanca: Şehrin -yani İstanbul’un- Mutfağı. İngilizce adıyla A Touch Of Spice/Bir Tutam Baharat), 1964 Kıbrıs olayları sırasında zorunlu olarak Türkiye’den ayrılan Rumlar’ın hikayesini anlatıyor. Aile, aşk, yemek ve kent mutfağı üzerine, yer yer güldüren, yer yer iç burkan sıcak bir film.
Her şeyi ailenin küçük oğlu Fanis’in gözünden izliyorsunuz. Fanis, İstanbul’da aktarlık yapan filozof dedesinden hayatın ve evrenin sırlarını öğrenmektedir. Dedesine göre hayatı da yemeği de tatlandırmak için bir tutam tuz gerekir. Yemeğe katılan bir tutam baharat onlarca kelimenin yerini tutabilir. Tam da ilk aşkını bulduğu sırada, Kıbrıs olaylarıyla birlikte İstanbul’u terk etmek zorunda kalan Fanis, 35 yıl sonra bu kez kendi hayatına baharat katmak için geri döner...
YÖNETMEN VE BAZI OYUNCULAR GÖÇMEN
Film, bir bakıma otobiyografik bir çalışma. Çünkü yönetmenin kendisi de 1957 İstanbul doğumlu ve 1964’te ayrılan kafilenin içinde yer almış.
Boulmetis aslında bir reklam yönetmeni. Bir Tutam Baharat için "Hayatımın filmi" diyor. Kendi ailesinin ve yüzyıllarca yaşadıkları topraklardan ayrılmak zorunda kalan İstanbullu diğer Rumlar’ın öyküsünü anlatmak istemiş filminde.
Bu karşı konulmaz arzuya kapılmasının nedeni ise yıllar sonra İstanbul’a dönüp, Kadıköy’de ailesiyle yaşadığı evin kapısına kadar gitmiş olması: "Bunu anlamam uzun zamanımı aldı ama İstanbul’a geri dönene kadar kendimi hiçbir zaman tamamlanmış hissetmediğimi anladım. Geri dönmek tüm hayatımı değiştirdi. Yedi yaşında ayrıldığımda akıcı bir Türkçe konuşuyordum. Ancak ayrılışın travması yüzünden tamamen unuttum. Kadıköy’deki evimizin kapısına kadar gittim, kapıyı çalmaya cesaret edemedim."
Filmin kadrosundaki tek İstanbul doğumlu Rum, Boulmetis değil. Fanis’in dedesini oynayan Tassos Bandis de sonradan Yunanistan’a göç edenlerden. O da İstanbul’a geri dönmekten büyük keyif almış. Üstelik yönetmenin aksine, eski evinin kapısını çalmış. İçeri buyur edildiği gibi, bir de akşam yemeğine misafir olmuş.
KARADAĞLI’DA BİLE KORSAN DVD VAR
DVD’sinin basılmasıyla birlikte film, Türkiye’de de izlenmeye başladı. Önce Yunanistan’daki tanıdıklar ya da yurtdışına seyahate gidenler tarafından tavsiye edildi. İlk görenler diğerlerine anlattı, kısa sürede merak edenlerin sayısı hızla arttı. Korsan DVD’lerinin binlerce sattığı tahmin ediliyor. Oyunculardan Tamer Karadağlı bile evinde korsan bir baskısının olduğunu söylüyor.
Yönetmen Tassos Boulmetis filmin Türkiye’de ilgi göreceğini tahmin etmiş zaten:"Biri ’Filminin hangi ülkelerde gösterilmesini isterdin’ diye sorsa, Yunanistan ve Türkiye, derdim."
Boulmetis, Türkiye’de ilgi göreceğine olan inancını şöyle açıklıyor: "Filmin iyi olan tarafı, şikayet etmemesi. Türkler ne kötü, demiyor. Bunu duymaktan bıktık. Sadece benim ve ailemin yaşadıklarını anlattım. Yalan ve abartma yok. Zannediyorum Türk seyirci de bunu görecek ve yeni bir diyalog süreci açılacaktır."
Bir Tutam Baharat, Yunanistan’da Ekim 2003’te gösterime girdi. İlk iki hafta 700 bin bilet satışı ile rekor kırdı. Sinema salonlarında toplam 1.5 milyon kişinin izlediği film, DVD satışları ile birlikte Yunanistan’da 5 milyon insana ulaştı. Müzikleri hálá tüm restoranlarda çalınıyor.
Babam Ve Oğlum filmine ilham oldu
Yönetmen Çağan Irmak da filmi DVD’den seyredenlerden. Daha ilk basıldığı günlerde yasal kopyasını Yunanistan’dan sipariş etmiş. Filmden o kadar etkilenmiş ki, çevresindekilere sürekli bahsetmeye başlamış. Evde kalabalık bir gruba DVD partisi bile vermiş. Hatta daha da ötesi kendi filmi Babam ve Oğlum’un müziklerini, Bir Tutam Baharat’ın müziklerini yapan Evanthia Rebouttsika’ya emanet etmeye karar vermiş: "Filmi çok sevdim, yönetmen kendi yaşadıklarından esinlenerek çekmiş. İstanbul çok güzel gösterilmişti. İki ülkenin dostluğuna yemeklerden yaklaşmışlar. Bence en önemli ve ilginç tarafı filmin yalnızlığı kutsuyor olması. Yalnız da kalsanız kendi kendinize yetebilirsiniz, diyor. Yunan filmi olmasına rağmen Türk olarak gurur duyuyorsunuz. Bunun nedeni filmde Türk oyuncular bulunması değil. Ortak bir geçmişe, dile sahip olmasıyla ilgili."
NEDEN TÜRKİYE’DE GÖSTERİME GİRMEDİ
Bir Tutam Baharat’ın Türkiye’de başına gelenler tam bir yılan hikayesi. 2004 Eylül’de gösterime gireceği söyleniyordu. Tamer Karadağlı’nın şantaj kasedi ortaya çıkınca ileri bir tarihe atıldı, dendi. Sonra dağıtım sözleşmesinin hem Özen Film hem de Warner Bros ile imzalandığı, bu yüzden gösterilemediği iddia edildi.
Yapımcı Lily Papadopoulos, filmin Türkiye’de geçecek çekimleri için ANS ile anlaştı. Anlaşmaya göre de Türkiye gösterim hakları ANS’de olacaktı. ANS, bunun üzerine Özen Film ile bir dağıtım sözleşmesi yaptı. Ancak yapımcı, filmin dünya haklarını Avustralya merkezli Village Film’e satınca ANS’nin Özen Film ile yaptığı anlaşma da otomatikman geçersiz oldu. Çünkü Village Film, tüm dünyada dağıtıcı firma Warner Bros ile çalışıyordu. Warner Bros Türkiye ise, şimdi Bir Tutam Baharat’ın dağıtım haklarının kendilerinde olmadığını söylüyor. Village Film Yunanistan ile görüştüklerini ancak şartlarda anlaşamadıklarını söylüyorlar. Sonuçta dağıtmak isteyenler, filmi satın alacak bir muhatap bulamıyor.
Yunanistan’dan gelen dedikodulara gelirsek... Filmin sağladığı büyük başarıdan sonra dağıtımcılar fiyat artırmış, Warner Bros Türkiye de bu kadar para vermeyi reddetmiş.
Yunanlı yönetmen Tassos Boulmetis’in ikinci filmi Politiki Kouzina (Yunanca: Şehrin -yani İstanbul’un- Mutfağı. İngilizce adıyla A Touch Of Spice/Bir Tutam Baharat), 1964 Kıbrıs olayları sırasında zorunlu olarak Türkiye’den ayrılan Rumlar’ın hikayesini anlatıyor. Aile, aşk, yemek ve kent mutfağı üzerine, yer yer güldüren, yer yer iç burkan sıcak bir film.
Her şeyi ailenin küçük oğlu Fanis’in gözünden izliyorsunuz. Fanis, İstanbul’da aktarlık yapan filozof dedesinden hayatın ve evrenin sırlarını öğrenmektedir. Dedesine göre hayatı da yemeği de tatlandırmak için bir tutam tuz gerekir. Yemeğe katılan bir tutam baharat onlarca kelimenin yerini tutabilir. Tam da ilk aşkını bulduğu sırada, Kıbrıs olaylarıyla birlikte İstanbul’u terk etmek zorunda kalan Fanis, 35 yıl sonra bu kez kendi hayatına baharat katmak için geri döner...
YÖNETMEN VE BAZI OYUNCULAR GÖÇMEN
Film, bir bakıma otobiyografik bir çalışma. Çünkü yönetmenin kendisi de 1957 İstanbul doğumlu ve 1964’te ayrılan kafilenin içinde yer almış.
Boulmetis aslında bir reklam yönetmeni. Bir Tutam Baharat için "Hayatımın filmi" diyor. Kendi ailesinin ve yüzyıllarca yaşadıkları topraklardan ayrılmak zorunda kalan İstanbullu diğer Rumlar’ın öyküsünü anlatmak istemiş filminde.
Bu karşı konulmaz arzuya kapılmasının nedeni ise yıllar sonra İstanbul’a dönüp, Kadıköy’de ailesiyle yaşadığı evin kapısına kadar gitmiş olması: "Bunu anlamam uzun zamanımı aldı ama İstanbul’a geri dönene kadar kendimi hiçbir zaman tamamlanmış hissetmediğimi anladım. Geri dönmek tüm hayatımı değiştirdi. Yedi yaşında ayrıldığımda akıcı bir Türkçe konuşuyordum. Ancak ayrılışın travması yüzünden tamamen unuttum. Kadıköy’deki evimizin kapısına kadar gittim, kapıyı çalmaya cesaret edemedim."
Filmin kadrosundaki tek İstanbul doğumlu Rum, Boulmetis değil. Fanis’in dedesini oynayan Tassos Bandis de sonradan Yunanistan’a göç edenlerden. O da İstanbul’a geri dönmekten büyük keyif almış. Üstelik yönetmenin aksine, eski evinin kapısını çalmış. İçeri buyur edildiği gibi, bir de akşam yemeğine misafir olmuş.
KARADAĞLI’DA BİLE KORSAN DVD VAR
DVD’sinin basılmasıyla birlikte film, Türkiye’de de izlenmeye başladı. Önce Yunanistan’daki tanıdıklar ya da yurtdışına seyahate gidenler tarafından tavsiye edildi. İlk görenler diğerlerine anlattı, kısa sürede merak edenlerin sayısı hızla arttı. Korsan DVD’lerinin binlerce sattığı tahmin ediliyor. Oyunculardan Tamer Karadağlı bile evinde korsan bir baskısının olduğunu söylüyor.
Yönetmen Tassos Boulmetis filmin Türkiye’de ilgi göreceğini tahmin etmiş zaten:"Biri ’Filminin hangi ülkelerde gösterilmesini isterdin’ diye sorsa, Yunanistan ve Türkiye, derdim."
Boulmetis, Türkiye’de ilgi göreceğine olan inancını şöyle açıklıyor: "Filmin iyi olan tarafı, şikayet etmemesi. Türkler ne kötü, demiyor. Bunu duymaktan bıktık. Sadece benim ve ailemin yaşadıklarını anlattım. Yalan ve abartma yok. Zannediyorum Türk seyirci de bunu görecek ve yeni bir diyalog süreci açılacaktır."
Bir Tutam Baharat, Yunanistan’da Ekim 2003’te gösterime girdi. İlk iki hafta 700 bin bilet satışı ile rekor kırdı. Sinema salonlarında toplam 1.5 milyon kişinin izlediği film, DVD satışları ile birlikte Yunanistan’da 5 milyon insana ulaştı. Müzikleri hálá tüm restoranlarda çalınıyor.
Babam Ve Oğlum filmine ilham oldu
Yönetmen Çağan Irmak da filmi DVD’den seyredenlerden. Daha ilk basıldığı günlerde yasal kopyasını Yunanistan’dan sipariş etmiş. Filmden o kadar etkilenmiş ki, çevresindekilere sürekli bahsetmeye başlamış. Evde kalabalık bir gruba DVD partisi bile vermiş. Hatta daha da ötesi kendi filmi Babam ve Oğlum’un müziklerini, Bir Tutam Baharat’ın müziklerini yapan Evanthia Rebouttsika’ya emanet etmeye karar vermiş: "Filmi çok sevdim, yönetmen kendi yaşadıklarından esinlenerek çekmiş. İstanbul çok güzel gösterilmişti. İki ülkenin dostluğuna yemeklerden yaklaşmışlar. Bence en önemli ve ilginç tarafı filmin yalnızlığı kutsuyor olması. Yalnız da kalsanız kendi kendinize yetebilirsiniz, diyor. Yunan filmi olmasına rağmen Türk olarak gurur duyuyorsunuz. Bunun nedeni filmde Türk oyuncular bulunması değil. Ortak bir geçmişe, dile sahip olmasıyla ilgili."
NEDEN TÜRKİYE’DE GÖSTERİME GİRMEDİ
Bir Tutam Baharat’ın Türkiye’de başına gelenler tam bir yılan hikayesi. 2004 Eylül’de gösterime gireceği söyleniyordu. Tamer Karadağlı’nın şantaj kasedi ortaya çıkınca ileri bir tarihe atıldı, dendi. Sonra dağıtım sözleşmesinin hem Özen Film hem de Warner Bros ile imzalandığı, bu yüzden gösterilemediği iddia edildi.
Yapımcı Lily Papadopoulos, filmin Türkiye’de geçecek çekimleri için ANS ile anlaştı. Anlaşmaya göre de Türkiye gösterim hakları ANS’de olacaktı. ANS, bunun üzerine Özen Film ile bir dağıtım sözleşmesi yaptı. Ancak yapımcı, filmin dünya haklarını Avustralya merkezli Village Film’e satınca ANS’nin Özen Film ile yaptığı anlaşma da otomatikman geçersiz oldu. Çünkü Village Film, tüm dünyada dağıtıcı firma Warner Bros ile çalışıyordu. Warner Bros Türkiye ise, şimdi Bir Tutam Baharat’ın dağıtım haklarının kendilerinde olmadığını söylüyor. Village Film Yunanistan ile görüştüklerini ancak şartlarda anlaşamadıklarını söylüyorlar. Sonuçta dağıtmak isteyenler, filmi satın alacak bir muhatap bulamıyor.
Yunanistan’dan gelen dedikodulara gelirsek... Filmin sağladığı büyük başarıdan sonra dağıtımcılar fiyat artırmış, Warner Bros Türkiye de bu kadar para vermeyi reddetmiş.